Банктік тəуекелдер жəне оны басқару. Нұргүл Керімбекова

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Қазақстанның аймақтарында көрсетілетін аймақтық банктер үшін меншікті капиталдарының ең төменгі мөлшері 2009 жылғы 1 қазаннан бастап 2 млрд теңгені (бірқатар талаптар орындалған кезде); 2011 жылғы 1 шілдеден бастап 4 млрд теңгені құрайды.

      Операциондық тәуекел – қызметкерлер тарапынан болатын ішкі процестерді жүргізу барысында жіберілген кемшіліктер мен қателіктер, ақпараттық жүйемен дұрыс жұмыс істемеу салдарынан болады.

      Техникалық тәуекел – банктік жүйеде жұмыс жасап отырған бағдарламалардың ескіруі, жаңа құрылған бағдарламалардағы кемшіліктер салдарынан туындайды.

      Жаңа енгізулер тәуекелі – жаңа банктік өнімді нарыққа енгізумен байланысты тәуекел. Яғни нарыққа енгізілген өнім күтілген бағада өтпеуі, ойлаған шығындардан нақты шығындардың асып кетуінен, банк басшыларының жаңа өнімді енгізудегі ісәрекеттерінің дұрыс ойластырылмағандығынан болады.

      Стратегиялық тәуекел – банктің алға қойған стратегиялық жоспарларының дұрыс құрылмағандығы салдарынан, яғни орналасқан жерінің дұрыс таңдалмағандығы, ол жердегі банк өніміне деген сұраныстың дұрыс бағаланбауы, алға қойған жобалардың дұрыс жүргізілмеуі негізінде туындайды.

      Банктік тәуекелдердің пайда болу уақытына байланысты банктік тәуекелдер ретроспективті және перспективті түрінде жіктеледі. Тәуекелді бұлай бөлудің тиімділігі болжанған шығындардың алдын алуға көмектеседі, яғни бұрын кеткен кателіктерді алдын ала ескеріп отырады.

      Тәуекел деңгейіне байланысты банктік тәуекелдер төмен, орташа, жогары болып бөлінеді. Бұл тәуекелдердің деңгейлері коэффициенттер немесе пайыз түрінде көрсетіледі.

      Банктік тәуекелді есептеу әдісі бойынша кешенді және жеке болып бөлінеді. Кешенді дегеніміз жалпы банктің тәуекелін есептегенде, тәуекел көлемін болжағанда, өтімділік туралы экономикалық заңдылықтарды ұстағанда қажет. Жеке дегеніміз жеке банктік тәуекелдерді шкалалар, коэффициенттер түрінде есептегенде ескеріледі.

      Банктің типіне қарай: банк тәуекелдері мамандандырылған, салалық және әмбебап банк тәуекелдері түрінде болады.

      Банк клиенттерінің құрамына қарай: кіші, орта, және үлкен деп үшке бөлінеді.

      Банктік тәуекелдерді басқару мүмкіндігіне қарай: ашық және жабық болып жіктеледі. Ашық тәуекел деп пайда болған тәуекел бетінің қайтарылмайтын түрін айтамыз, ал жабық тәуекелде пайда болған тәуекелдің бетін диверсификация арқылы азайтуға болады.

      Банктік тәуекелдердің әртүрлі бағыттар мен салаларға, критерийлерге байланысты жіктелуі банк саласында тәуекелдің пайда болу тұстары көп екендігін көрсетеді. Жалпы банктік сферада 130дай банктік тәуекел түрі кездеседі, жоғарыда аталып көрсетілген тәуекел түрлері солардың негізгілері десек болады. Банктік тәуекелдердің түрлерін білмейінше, оны банк тәжірибесінде басқара да алмаймыз.

      1.2. Банктік тәуекелді басқару және бағалау әдістері

      Тәуекелдерді СКАЧАТЬ