Altı il Dəclə-Fərat sahillərində. Qəzənfər Paşayev

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ də, iyul-avqust aylarında hərarət kölgədə 48 – 50 dərəcəyə qədər qalxır. Bir çoxları İraqda yalnız yay və qış fəsillərinin olduğunu qeyd edirlər. Lakin burada bütün fəsillər özünü göstərir. Ən uzun mövsüm yay fəslidir. Yay fəsli İraqda may ayından oktyabra kimi davam edir. Noyabr payız fəslinin payına düşür. Dekabr, yanvar, fevral qış aylarıdır. Mart-aprel yaz ayları hesab olunur. Baxmayaraq ki aprelin axırında hərarət çox vaxt qırx dərəcəni haqlayır, su martın ortalarından qızmağa başlayır; bu vaxt uşaqlar hətta çaylarda çimirlər.

      Qışda isə çox da soyuq olmur. İraqda olduğum altı il ərzində bir dəfə də qar yağdığını görmədim. Söhbət etdiyim bir çox cənublu tanışlarımın qar haqqında təsəvvürləri belə yox idi. Yəqin buna görədir ki, İraqda qar da, buz da bir məfhumla – «səlic» sözü ilə ifadə edilir.

      Yayda isə çox isti olur. İyun, iyul, avqust, sentyabr ayları «yanar aylar» adlanır. Bu vaxt Dəclə və Fərat kimi nəhəng çaylarda belə suyun səviyyəsi çox aşağı olur. Gün od kimi yandırır. Elə bil torpaq təndirə dönür. Gün eynəyi olmadan küçəyə çıxmaq olmur. Dəmir sağanalı eynək də taxmaq olmaz. Gün o saat sağanağı qızdırır, eynəyi gözündən çıxarmalı olursan.

      Yayda günorta vaxtı qısaqol köynəkdə, başıaçıq gəzən adama rast gəlməzsən. Köynək və onun üstündən də pencək geyirlər. İsti yay küləyi – «Səmum» əsəndə nəfəs almaq çətinləşir, hava adamın nəfəs yollarını yandırır. Gərək açıq havada olanda əl dəsmalı ilə ağız-burnunu tutasan. Təsadüfi deyil ki, kənd yerlərində ərəb kişiləri də başlarına şal bağlayırlar. İsti havada və «Səmum» əsəndə üz-gözlərini şalın ucu ilə örtürlər. Bu vaxt nəfəs almaq asanlaşır. Çünki nəfəs alanda şalın ağıza toxunan hissəsində nəmişlik əmələ gəlir və istiliyin təsiri azalır.

      İyul – avqust aylarında gündüz saat 11-dən sonra, de- mək olar ki, açıq havada işləmək olmur. Yayın cırhacır istisində iş «donur», yollardan, küçələrdən adamlar çəkilirlər. Axşam düşən kimi isə elə bil həyat yenidən canlanır. Axşam saat səkkiz-doqquz radələrindən başlamış gecədən xeyli keçənə qədər hər yanda yeyib-içir, deyib-gülürlər.

      Yayda gündüzlər 42-48 dərəcə isti olduğu halda, gecələr hərarət 25 – 27 dərəcəyə enir. Rütubət olmayan bir yerdə bu yaxşıdır. Evlərdə kuller – sərinlədici və ya kondisioner olmasına baxmayaraq, ərəblər yayda gecələr evin üstündə yatmağı üstün tuturlar. Çünki kuller və kondisionerdən zökəm olurlar. Evin üstündə isə rahat yatırlar. Gündüzün üzücü istisinin yorğunluğundan bədən dincəlir. Yeri gəlmişkən deyim ki, evlərin üstü tametdən olur. Evin damı isə divar boyu hər yandan ən azı bir metrəyə qədər hörülür ki, qonşular bir-birini görməsinlər.

      İraqda çiy kərpicdən tikilmiş kənd evlərində yayın isti vaxtı hava daha sərin olur. Çünki açıq pəncərələrdən asılmış qamış və otdan düzəldilən həsirə bənzər örtüyün üstünə su tökürlər ki, bu da evi çox sərin saxlayır.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Dinar latın sözü “dinari”dən əmələ gəlib. Qızıl pul deməkdir. İraqda indi də ən böyük pul vahidi kimi dinar işlənir.

      2

      Р.Г. Л а н д а. “У арабов Азии”, M., 1969, с. 81

/9j/4AAQSkZJRgABAQEBLAEsAAD/4QBaRXhpZgAATU0AKgAAAAgABQMBAAUAAAABAAAASgMDAAEAAAABAAAAAFEQAAEAAAABAQAAAFERAAQAAAABAAAuI1ESAAQAAAABAAAuIwAAAAAAAYagAACxj//bAEMABQMEBAQDBQQEBAUFBQYHDAgHBwcHDwsLCQwRDxISEQ8RERMWHBcTFBoVEREYIRgaHR0fHx8TFyIkIh4kHB4fHv/bAEMBBQUFBwYHDggIDh4UERQeHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHv/AABEIBDAEnQMBIgACEQEDEQH/xAAfAAABBQEBAQEBAQAAAAAAAAAAAQIDBAUGBwgJCgv/xAC1EAACAQMDAgQDBQUEBAAAAX0BAgMABBEFEiExQQYTUWEHInEUMoGRoQgjQrHBFVLR8CQzYnKCCQoWFxgZGiUmJygpKjQ1Njc4OTpDREVGR0hJSlNUVVZXWFlaY2RlZmdoaWpzdHV2d3h5eoOEhYaHiImKkpOUlZaXmJmaoqOkpaanqKmqsrO0tba3uLm6wsPExcbHyMnK0tPU1dbX2Nna4eLj5OXm5+jp6vHy8/T19vf4+fr/xAAfAQADAQEBAQEBAQEBAAAAAAAAAQIDBAUGBwgJCgv/xAC1EQACAQIEBAMEBwUEBAABAncAAQIDEQQFITEGEkFRB2FxEyIygQgUQpGhscEJIzNS8BVictEKFiQ04SXxFxgZGiYnKCkqNTY3ODk6Q0RFRkdISUpTVFVWV1hZWmNkZWZnaGlqc3R1dnd4eXqCg4SFhoeIiYqSk5SVlpeYmZqio6Slpqeoqaqys7S1tre4ubrCw8TFxsfIycrS09TV1tfY2dri4+Tl5ufo6ery8/T19vf4+fr/2gAMAwEAAhEDEQA/APnZ2Y03d/eOKaGbFN5zk15p9e0Sxum4/NSeZ6c1EOCeBSx8CmKK1HGTFQu/NOlNM61SZnUjcA3FIzUvFNOKq5g6YjPQH4pjdaAQKLktCPIVNNMxahyppoCkVSM3EVZTSPJQFAqFjzVmM4jxJjmpkkyKrkZSnRECi5MI6kzvxSJL1pr9KjHBp3LaHiTcae5KqMVECuRUrbThTRcjluIhbPWphJ2qMxjbwaauF460pGsYWJWbNM344oY8GmDpUoqSsSZ707zOKiU9c0negklDU2SQCmD5s44qKXhuTVIiSHNIKFkwKjG2muQCBVowaJ/NpBMd9QjmnBec0myoIs+bzSPJk1Gadt6GpubKJKkm0nPTFSQsCNopkW0kbgcU9wqvuTgVDZvGIM+DSrLUb4NNUZNFxpE4k5pySfNULdKWI1LZrFFoPTlkxUQpahnRFFjzaPMqBaXNQaWJ1lxSiXLVWY0+McUDSLaycUF8iohSNU3OmOxMGppaohS96LiW5OGwKlR+KrLUydKLmkSUPTJW+U/SmscGmTNhCcHoapBKNoMxNTkYnmqAlqxfy7utUMgk4Nd1LY+OxcffbLIkzS+Zj+GQ/jxVdWHvVm3uIo2BaJZPY1qYwQsUoHG3BPQmnl1J6En2NXH1S1UAjS7dseoOT+tU7y6ilIIsI4c91FJouXujhkDDI4z05FCTbDj5h+NMts5+82Ks/Y1kQzZkIHYEUWJ5gDh8ASAGpZbt4lA2bgO9V4F00yjzPMQ9OamlaGGULGwmQjoKmxrGtZEbXUckoLR7c9TVxY7AR/NICTzWVdySSKV2BRVYDavc00jnnPmZqSQkt+7jBSpbZdPkX55Gjk9DVGFbjy8rJgelRyC4YZaJn96oyZurCIV8zbFMnb1qslxZNMVaIRE96zIGUdZip9BU0sW+PK9fU0rDhKzNaGzDTZEivFjjIzmoLiN4kO2JkTdyWHUe1VtJ1e60u4DxxJkdd3ete/1u41KMA2cUZ6l4xRY0daxLaana/ZPIugyr/DuqKSZIYzLbtE3qMdqybkNfKdxDBelVbWdbcnzLdSegzS9ma/WpmlDMlxukOIn9BxUSybZTySarX0jkpKYfJB6FRwaiW5UynqxPXHak4DjipPc0reTczBeW7UISMsowO9Z3mSQzCRP/ANVallcwsy+Yp2McMaycDtpV0xQ2MMx69KsgnA296qahEtvdGNZFdDyhHYVPCxkCkfLj171jJO530q13ZEoOeMVNG2PvHio1dc7T1pwjDAsOx6Vm0z0aaJlLE57VcsCDOoJ+XNVEDKv7z5R71c0loPtiCY/KTUSTsbTk+U9a8CjAXa3GK9GteIAK8v8ACLLFeKsbhkPTFekWhfgE8CueK3PnMWrSL7EkBTSrxUWW3Z9qXJpM5CUtzTe9M5pc8dKSETA8UbutRxZ705yAK1iJig80FuaYDTuKb1ELnPFJyKD04pOe5FJKwmKH/vUmVpkn3gKGwozQIcTTeM803dSE02ih3GeKcCwGai56igM3es2hx3HqysxzSK+0mo8jOaRjgnvUNF3ASbs00tzSZ46GmlT61mxjmkxURmOQKUsuMVAw+YVkwJWkccZoEhH3jnNRHGcdfemMDu61LQywz5FT2rFsCqHPSrNoWBFOmveEzdt3ZVCinM74PNVrZicZqd1wOtezFe4c/UpzOdxyaikYMtLN1Iqu+VFcVRamyehq6PI26umtZDt5rk9HJ3V09qflFfQ5cvdOKq9S55lKJDjIqKlU4FencxB5vm+epDJULbWPzCgmpY0PMlJ5lMopAOMnNKsnzCmdTSHg0WAleSkDcUzrSnpRYBQ3NOYjFQjrStnFFgHB8UGSoycChaaQDi1HWg4puDRYB+6k3VHSZpAPJyaQ0g60jdaYDs0uaj70pOKLAPJHek+Wm9qbkUWAlBpc1GDxRmnYCUHimmgGincBU610/gxVZLrKg8r1H1rmE611Hgr7l19V/rWdV+4xo/N/a3rRgjqac1NNfN3Ps2FKKD0pBnFJiSEfrSFcCnd6Xr1ppg0Q9zTWp7cNTJKdzOdiNupqNmpXzTBVI5JsRs0ik4p7dKiyfWtEYSuKSaFQsaReamB202EYtkZU4poBFTblPFIRU3Go2Yxs4pvNPf7tMRueRmtEyZSQ9VA25pX/ANZx6UnBY+nahc8Zp3JT1Hhj0pCO9DcdKVh8uaT1Luxpc9PWkOcU3dzQWJpWJvcVCeaDmhfl/Ggmiw7DlPFRyKSc04EU5iCuM0IqUdCDgUmM05lB6Um0qOKs53EUU+PjrTFVqkIqGaRiKetPHSm8bacpqLm8Ijk6UNuNApQTUs2WgE0IeTRj1pRtHalcSQvWnoOaYpGamjXJouawVxwPIp1IVGRincVLZ0RQCloFKcVJpYTGaN200mTnrRwetAWJEbNSGoU61L2qTWDugpRSL70uMUAlqONPTNRg05W59qVzZRJD0HrUU8rKh4zxUolQZ3RjHY0GSyeM+ZIUNaxi2ZVppQauc3qFwM48sCqm5Wx8uK076GGUkwSK496oLbNlQxHJ6+ldtNHyOJdpPUYVXFNJTA29a27OwgjAaZopY+5YkVJPb6 СКАЧАТЬ