Təyyarə kölgəsi. Алибала Гаджизаде

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ sol qolu üstə dirsəkləndi. Bayaqdan süst-yorğun kimi danışan gəlin elə bil cana gəldi, dirçəldi:

      – Müharibə vaxtı qəribə bir əhvalat olub. Bunu mənə atam danışıb. Bir əsgər hərbi hissədə keşik çəkirmiş. Əlində avtomat, sinəsində durbin. Doğulub böyüdüyü şəhər yaxınmış, anası eşidir ki, oğlu filan yerdədir, getsə görə bilər. Üç ildir ayrılıblarmış. Ana ürəyidir, dözmür, ayından-oyundan bir zənbil hazırlayıb götürür, yola düşür. Soraqlaşa-soraqlaşa gəlib oğlu qulluq eləyən hissəyə çatır. Deyirlər bax, oğlun odur, keşikçi məntəqəsində növbədədir, gözlə, iki saatdan sonra gələr. Üç ilin intizarını çəkmiş anada iki saat gözləməyə səbir hardaydı, dözüm hardaydı? Qollarını açıb: “Mənim əzizim, gözümün işığı!” – deyə-deyə oğlunun keşik çəkdiyi məntəqəyə üz tutur. Oğlan görür ki bir arvad ona sarı gəlir. Baxır, tanıyır ki, anasıdır: “Buraya gəlməyə icazə yoxdur, o bura niyə gəlir?” – deyə oğul yan-yörəsinə baxa-baxa fikirləşir. “İndi komandirimiz görsə, bir şiddətli töhmət yapışdıracaq böyrümə.”

      – Ana, gəlmə!

      – Mənəm, Seryoja, ananam.

      – Gəlmə, gəlmə. İki saata görüşərik.

      Ana sözə qulaq asmır, gedir. Lap yaxınlaşır.

      – Canım-ciyərim, Seryojam mənim!…

      – Ay arvad, qayıt geri. Ana yenə eşitmək istəmir.

      – Vuracağam, qayıt geri! – Oğlan avtomatı sinəsinə qaldırır.

      – Qırışmal müharibələrdə də zarafatından qalmır ha! – deyə ana bir gözündən ağlayıb, bir gözündən gülə-gülə irəliləyir. Oğlan görür ki, iş ayrı cürdü, arvad heç nəyə baxmadan gəlir, sonra bunun altından çıxa bilməyəcək – şart arvadın başının üstündən, ayağının altından iki-üç güllə vızıldadır. Arvadın ürəyi bayaq gedir, tir-tap uzanır yerə. Səsə yığışıb gəlirlər. Məsələ məlum olur. Sonra Seryojaya əsgəri sayıqlığına görə bir orden verirlər. Anası isə ondan bərk incimişmiş. Hətta, küsüb geri qayıtmaq istəyirmiş. Əsgərlər – yığışıb qarını birtəhər başa salıblar…

      Əhvalatı danışıb qurtarandan sonra Gülmirə Əqdəmdən soruşdu:

      – Sən bilən bu qorxaqlıq deyil?

      – Yox, hərbi qanun-qaydanı bilsəydin, belə fikirləşməzdin.

      – Qanunlar göydən düşmür ki, onları da insanlar yaratmırmı? Qanunlar gərək insan ürəyinin, insan ağlının min bir halını nəzərə alsın!…

      Gəlin ürəyini boşaldıb toxdadı: ona elə gəlirdi ki, neçə vaxtdan bəri ürəyini deşən sözlərinin hamısını demişdir. Axı Əqdəm həssas adamdır, o, hər şeyi kiçicik bir eyhamdan, baxışdan başa düşür. Gülmirə ağır yük altından xilas olmuş kimi, nəfəsini dərib ağrıyan dirsəyini yanına uzatdı, başını balışa qoyub, gözlərini tavanın ortasından asılmış üç lampalı çilçırağa zillədi.

      Ağ divarda bir baş kölgəsi göründü. Əqdəm dikəldi. Gülmirənin sifətinə baxdı. Ay işığında gözlərinin bulaqlarında titrəşən ağ damcılar mirvari təki parıldayırdı.

      Əqdəm Gülmirənin çiynindən yapışıb, ehmal bir hərəkətlə onu özünə sarı çəkdi. Sağ divardakı kölgə aşağı enib çarpayıda görünməz oldu.

      Telefon səsləndi. Əqdəm başını döndərib narazılıqla telefon qoyulan küncə baxdı. Gülmirənin o dəqiqə ürəyinə gəldi ki, gecənin bu vaxtı ona zəng eləyən ancaq Orxan ola bilər, səsini eşitmək üçün! Əqdəmin gəlməyindən xəbəri yoxdur, yəqin! Yoxsa zəng eləməzdi. Bu Orxan qəribə oğlandır, çox qəribə. Əqdəm dikəlib telefona cavab vermək istədi. Gülmirə gözlərini açmadan zarıltıya bənzər bir səslə:

      – Durma, lazım deyil! – dedi.

      – Eh, göylər elə gözəldi, elə təmizdi ki, hər dəfə uçanda şair ola bilmədiyimə təəssüflənirəm, Gülü!..

      – Sən göylər şairisən, Əqdəm!.. Ulduzlar, gözlər, hörüklər…

      – Onlar mənim sözüm deyil, Gülü. Bir hekayədə oxumuşam.

      – Hansı hekayədə?

      – Sən ədəbiyyatçısan, belə şeyləri gərək beş barmağın kimi biləsən.

      – Gözlərin ulduz, saçların bulud… – Düşündü. – Yox yadıma gəlmir.

      – Əgər səhv etmirəmsə, Əbdürrəhimbəyin “Röya” hekayəsindəndir. On il qabaq oxumuşam, amma heç yadımdan çıxmır… dadlı, qəmli bir röya kimi…

      Bu ara Əqdəmin gözü küçənin o tayındakı evin pəncərəsini silən Xatın arvada sataşdı:

      – Mənim qaynanam necədi, Gülü? Yenə kölgəmi qılınclayır?

      Gülmirə boylandı:

      – Hə, sənin kölgəni yaman qılınclayır. – Ay mə!.. – Gülmirə ərinin gəldiyini anasına xəbər vermək istəyəndə Əqdəm qoymadı.

      – Hələ demə, Gülü, qoy işini görsün.

      Gülmirə ərinin par-par parıldayıb yanan gözlərinə baxdı. Qalxıb pəncərənin pərdəsini saldı…

      ÜÇÜNCÜ FƏSİL

      Gülmirə güzgü qabağında dayanmışdı. Üst-başını səliqə-səhmana salır, saçını darayırdı. Cığasından iki-üç tel ayrılıb alnına düşmüşdü, nə qədər eləyirdisə, geri qatlaya bilmirdi. Güzgüdən ona gözəl bir gəlin tamaşa eləyirdi. Rəngi-rufu açılıb allanmışdı, yanaqları çıraq kimı yanırdı. Qıvrılıb qaşlarının üstünə düşən bu tellər onu daha da gözəlləşdirirdi.

      Əqdəm şirin-şirin yatmışdı. Üzündə sakit, yorğun bir ifadə var idi. Gülmirə ayna qabağından ayrılandan sonra ərinin yatışına xeyli tamaşa elədi, ehmalca əyilib onun alnından öpdü.

      Istədi səsləyib oyatsın: “dur, dur ayağa, bax, gör bu paltarım mənə necə yaraşır? Təzə tikdirmişəm. Sən gedəndən sonra…” Ancaq sözlərini uddu. “Qoy yatsın”. Əl boyda kağız yazdı, stolun üstünə qoydu, zənbili əlinə alıb qapıdan ehtiyatla çıxdı.

      Prospektdəki şüşə bazar nəhəng akvariuma oxşayırdı. Fərqi bu idi ki, onda ayrı-ayrı rəngli balıqlar deyil, müxtəlif geyimli, müxtəlif dilli adamlar qaynaşırdı. Alan kim, satan kim, “Ay müştəri!” – deyə boğazına güc verib malını-mətahını tərifləyən kim…

      Gülmirə bazarın girəcəyində, sağ əlində СКАЧАТЬ