Dəniz kənarı ilə qaçan alabaş. Чингиз Айтматов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ xilas olmaq istəyirdi. Gümüşü rəngə çalan bədəni çox gözəl idi, gözləri isə yaşıl alov saçırdı. O, Balıq-qadını qollarının altından yapışaraq sudan çıxardı, Balıq-qadın onu qucaqladı və onlar qayığa uzandılar. Bu səadətdən çolaq qardaş bihuş oldu. Başına nə iş gəldiyini bilmirdi, amma ona elə gəldi ki, qayıq göyə qalxdı. Dəniz çalxalanıb göyə, göy də cilvələnib dənizə qovuşdu. Sonra isə hər şey qəflətən sakitləşdi. Sanki fırtına yatdı. Balıq-qadın qayıqdan dənizə atılaraq üzüb uzaqlaşdı. Çolaq qardaş yerindən sıçradı, onu çağırmağa başladı, yalvardı ki, geri qayıtsın, lakin o hay verməyərək dənizin dərinliklərində gözdən itdi.

      Dəniz kənarında atılıb tənha qalmış çolaq qardaşın başına belə bir macəra gəldi və o həmin gündən qəribsədi, xiffət eləməyə başladı. O gündən etibarən gecə-gündüz sahil boyunca ağlar gəzdi, hey Balıq-qadını səslədi, ona and-aman edib yalvardı ki, heç olmasa, uzaqdan görünsün.

      Dəniz qabaranda gəzdi, oxudu:

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Dəniz çəkiləndə gəzdi, oxudu:

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Aylı gecədə gəzdi, oxudu:

      Dəniz – qəm yoldaşımdır,

      Bu sular – göz yaşımdır.

      Zülmət gecələrdə gəzdi, oxudu:

      Torpaq – tənha başımdır!

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Çolaq qardaş Balıq-qadının yolunu gözləməkdə ikən qış ötdü, bahar gəlib keçdi və yay günlərinin birində zavallı çolaq qardaş ləpədöyəndə dizəcən suya girib o yan-bu yana ağır-ağır gedərək Balıq-qadını görəcəyini ümidlə gözlədiyi vaxt qulağına ağlayan uşaq səsi gəldi. O, səs gələn tərəfə yüyürdü və… gözlərinə inanmadı. Suyun lap dayaz yerində bir körpə lümlüt oturmuşdu. Körpə onu yuyub geri çəkilən dalğalara məhəl qoymadan ağlayır və qışqıra-qışqıra təkrar edirdi: “Kimdir mənim atam? Haradadır mənim atam?” Çolaq qardaş lap mat qaldı, binəva bilmədi nə etsin. Körpə isə onu görən kimi dedi: “Sənsən mənim atam! Məni öz yanına apar, mən sənin oğlunam!”

      Çolaq qardaşın başına belə bir əhvalat gəldi. O, oğlunu götürüb öz yanına apardı. Oğlan tez böyüdü. İgid və mətin bir ovçu oldu, ad-san qazandı. O, anadan bəxtəvər doğulmuşdu: tor atırdı – o qədər balıq düşürdü ki, yığıb-yığışdırmaq olmurdu, ox atırdı – dəniz yırtıcılarının bu üzündən dəyib o üzündən çıxırdı. Şöhrəti meşələr keçdi, dağlar aşdı, uzaqlara yayıldı. İş elə gətirdi ki, meşə adamlarının qəbiləsindən olan bir qızı ona hər cür hörmət-ehtiramla ərə verdilər. Onların uşaqları dünyaya gəldi və buradan da Balıq-qadının nəsli artmağa başladı.

      O vaxtdan da bayramlarda belə mahnılar oxunur:

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Sənin isti bətnin – həyat mənbəyi.

      O isti bətnindən törəmişik biz –

      Dəniz kənarında göz açmışıq biz.

      Dünyada ən yaxşı yer – isti bətnin.

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Nerpa başı kimi bəyaz döşündən

      Bizə süd vermisən sahil boyunda.

      Ulu Balıq-qadın, harda üzürsən?

      Üzəcək yanına ən güclü kişi:

      Bətnin zaman-zaman barlansın deyə,

      Nəslin zaman-zaman çoxalsın deyə…

***

      Bu yuxu Orqanda hər dəfə uzun müddət keçib getməyən çaşqınlığa bənzər bir duyğu yaradırdı. O bu yuxunun həqiqət olduğuna o qədər inanırdı ki, adi həyatda belə halları heç kimə danışmalı olmadığı kimi, Balıq-qadınla olan görüşlərini də heç kimə danışmırdı.

      Bəli, o, qocaya həm sevinc, həm kədər, həm də ruhi iztirablar verib onu tez-tez yoxlayan yuxu – sirdaş idi. Orqan bu barədə düşünərək öz anlaşılmazlığı və əsrarəngiz əlamətlərilə adama daim əzab verən yuxuların canlı həyatla gözəgörünməz, arasıkəsilməz əlaqəsini başa düşməyə çalışırdı. Bu an özünü belə bir məqamda tuturdu ki, o, ruhunun bütün iztirablarına baxmayaraq, daim həmin yuxuların qayıtmasını istəyir, daim onunla – Balıq-qadınla görüşün dözülməz həsrətini çəkir…

      Orqan onunla dənizdə görüşərdi. Onun həsrətilə sahilə çıxar, gəlişini gözləyər, ayaq izlərinin tez itdiyi, lakin qürub etmiş günəşin sönmüş şəfəqlərinin qara, hərəkətsiz kölgələrinin qaldığı kimsəsiz sahil qumları üzərində intizarla gəzərdi. Qara qar kimi yapıxıb qalmış kölgələrin üstü ilə o, güclü, ürəkyaxan bir kədər dünyasına qapılaraq addımlayardı. Sevgi, arzu və ümid qəmi onun başından aşıb-daşardı, dəniz isə sakit və biganə qalardı. Tənhalığın o gərgin, kimsəsiz dünyasında nə bir külək, nə bir səs, nə bir xışıltı olardı. O isə hey dənizə baxıb möcüzə gözləyərdi. Səssiz dalğaların onun addımladığı yol boyunca sahilə səssiz ağ köpük axını qovub gətirməsi ona çox ağır gələrdi. Karlaşmış, lallaşmış bu boşluqda o, gözləyə-gözləyə qaldıqca əhvalının daha da pis olduğunu, qəlbində sakitləşmək bilməyən Balıq-qadın həsrətinin daha da coşduğunu hiss edərək özünə bir yer tapa bilmirdi, hətta yuxuda da başa düşərdi ki, əgər Balıq-qadını görməsə, əgər Balıq-qadın gəlib çıxmasa, onun halı pis olacaq. Bəzən o bu səssizliyə dözməyib Balıq-qadını çağırmağa başlayardı. Ancaq öz səsini eşitməzdi, çünki bu qəribə yuxuda heç bir səs olmadığı kimi, onun səsi də yox idi. Dəniz isə susardı. Bütün bunlar onu əsəbiləşdirərdi. O nə edəcəyini bilməzdi. Yalnız Balıq-qadının ona səadət verə biləcəyinə inanırdı. Ona görə də onu ümidlə gözləyirdi.

      Balıq-qadın, nəhayət, sürətlə üzüb suyun üzünə çıxanda, dalğalar arasından üzünü arabir göstərib ona doğru üzəndə dünyanın sükutu uçqun kimi dağılardı. O, səslərin qayıtmasını – yenidən oyanıb sahilə çarpan dalğaların nərəsini, küləyin vıyıltısını, başı üzərində uçan qağayıların səs-küyünü sevinclə qarşılardı. O, haray-həşirlə dənizə cumar, balina kimi sürətlə üzən bir canlıya çevrilərək onun yanına tələsərdi.

      Balıq-qadın isə onu gözləyər, coşqun halda dövrələr vurar, bir göz qırpımında suyun üzündə durardı. Həmin anlarda bütün bədənini şux, canlı ehtirasla titrədərək qəfildən dənizə düşmüş ən adi qadın kimi görünərdi.

      O, Balıq-qadının yanına çatdıqda onlar birlikdə okeana üzərdilər. Get-gedə sürətlənən yürüşlərində bir-birinə yüngülcə toxunaraq yan-yana, çiyin-çiyinə üzərdilər. Onun həsrətini çəkməsi, yolunda tənhalıq və qəm- qüssə əzablarına qatlaşması da elə bu anlardan ötrü idi.

      İndi onlar bir yerdə idilər. Onlar ağlasığmaz qüvvə və sürətlə qarşılarına СКАЧАТЬ