Xristofor Kolumb. Я. М. Свет

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ isti olduğundan balaca Dieqo monastırda bir neçə saat dincəlmək istədi. Həmin andan ağ monastır Kolumbun həyatına daxil oldu. Bu səbəbdən də ona xüsusi diqqət yetirməyə dəyər.

      Rabida monastırına qışda, yayda yüzlərlə zəvvar gəlirdi və onları mehribanlıqla qarşılayırdılar. Kolumb İngiltərəyə rahat getmək üçün öz oğlunu müvəqqəti olaraq burada qoymaq istədi. Sonradan baldızı ilə onun arxasınca gələcəkdi. Dieqonu monastıra yerləşdirmək üçün məbədin başçısı Antonio de Marçenanın razılığı lazım idi. Kolumb hətta ən yaxın dostlarına belə ürəyini nadir hallarda açırdı. Ancaq o, monastır başçısına çox tez isinişdi. Bunun da səbəbi var idi. Bu kiçik monastırın başçısı oxumuş, elmli adam idi, astronomiya və kosmoqrafiyadan başı çıxırdı. Bir sözlə, Kolumbun onunla söhbəti tutdu. De Marçena səyyahın hazırladığı layihə ilə tanış oldu və heyran qaldı. Qonağına məsləhət gördü ki, dərhal saraya getsin. Hətta Kastiliya kralına və kraliçasına təqdim etmək üçün Kolumba zəmanət məktubu verdi.

      Rabida monastırının başçısı ilə görüş Kolumda çox xoş təəssüratlar yaratdı. O, çox sonralar İzabella və Ferdinanda məktubunda yazırdı: «Tanrıdan savayı yalnız Antonio de Marçenadan kömək görmüşəm. Bu adamdan başqa hamı mənə istehza eləyirdi».

      Şübhəsiz ki, Kolumb kimi həssas adam üçün Antonio de Marçena ilə görüş böyük əhəmiyyət kəsb edib. Lissabonda II Juandan aldığı rədd cavabı, arvadının ölümü, Kastiliyaya məcburən köçməyi – bütün bunlar ağır yük kimi onu sıxırdı. Onun xoş sözə, mənəvi köməyə ehtiyacı var idi.

      Rabidada təsadüfi görüş Kolumbun sonrakı taleyini müəyyənləşdirdi. Bu görüş onun kral sarayına yolunu açdı, odur ki Rabida ilə əlaqələrini heç vaxt kəsmədi. Elə ağ monastır da sonralar böyük layihə müəllifindən köməyini əsirgəmədi.

      De Marçena ilə görüşdən həvəslənən Kolumb Kordovaya22 yola düşdü. Kastiliya kraliçası I İzabella və kral I Ferdinandın sarayı müvəqqəti olaraq orada yerləşirdi.

      Həmin vaxt – 1485-ci ilin yayında I İzabella artıq on bir il idi Kastiliyanı idarə eləyirdi. O, on altı il idi ki, Araqon kralı Ferdinandla evli idi. Ferdinandın atası II Xuanın vəfatından sonra Kastiliya və Araqon ittifaq qurmuş, bununla da Kastiliya-Araqon dövləti yaranmışdı. Ölkədaxili sabitlik və qayda-qanun yaratmaq, daxili və xarici düşmənləri zərərsizləşdirmək üçün kral ilə kraliça Ferdinand fasiləsiz olaraq öz ölkələrini gəzirdilər. Onların sarayı qaraçı köçünə dönmüşdü. Arxalarınca isə Kral şurası və dəftərxananın böyükləri gedirdi. Köç bir yerdə iki-üç gündən artıq dayanmadığından, sənədlərin daşındığı sandıqların ağzını açmamağa üstünlük verilir, ən adi işin belə həlli illərlə uzanırdı.

      Nəticədə kral cütlüyünün arxasınca Kolumb bütün İspaniyanı dolaşası oldu.

      1485-ci ilin payızında kral köçü Kordovada dayandı.

      Las Kasas güman edir ki, layihənin müəllifi nüfuzlu şəxslərin etibarını qazanaraq kralla kraliçanın qəbuluna dərhal düşə bilmişdi. Bunda Rabidə monastırı başçısının verdiyi zəmanət kağızının rolu da danılmazdır. De Marçena həmin məktubu vermişdi ki, Kolumb onu kraliçanın müşaviri Ernando de Talaveraya çatdırsın. Talavera Salamankada ilahiyyat təhsili almışdı və Prado kəndində monastırın başçısı olmuşdu. Həmin vaxtlar monastıra tez-tez baş çəkən İzabella sonradan onu məsləhətçi vəzifəsinə götürmüşdü.

      Talavera Kolumbun layihəsi ilə tanış olduqdan sonra dövlət maraqlarından çıxış etdi: layihəyə soyuq yanaşdı. Çünki onun uğur gətirəcəyinə şübhə ilə yanaşırdı. Üstəlik, hesab edirdi ki, Qranada ilə müharibə getdiyi bir vaxtda xarici ekspedisiyalara ehtiyac yoxdur.

      Lakin onu da demək lazımdır ki, sarayda Talavera olmasa, Kolumb kral cütlüyünün qəbuluna belə tez (beşinci ayda) düşə bilməzdi.

      1486-cı il yanvarın 20-də İzabella və Ferdinandla görüşən görkəmli dənizçi gəmi səfərinə çıxacağı marşrutu cızdığı dünya xəritəsini onlara göstərdi. Lakin kral və kraliça da Kolumbun layihəsinə şübhə ilə yanaşdılar.

      Dieqo Kolonun xahişi ilə Andres Karral adında birinin 1512-ci ildə məhkəmə zamanı verdiyi çox maraqlı ifadəsi var. Kolon həmin vaxt atasının mirası ilə bağlı Kastiliya krallığına məhkəmə davası açmışdı. Həmin ifadəyə görə, ətrafındakılar krala məsləhət görüblər ki, Admirala inanmasın. Onda Admiral xahiş edib ki, kral layihə ilə bağlı yekun fikir bildirməyi etibar etdiyi adama tapşırsın. Ferdinand razılaşır və bunu müqəddəs Fransisko ordeninin bir rahibinə həvalə edir. Həmin rahib sonradan alihəzrətə deyir ki, Admiralın layihəsinə güvənmək olar.

      Ekspert qismində rəy bildirən bu şəxs Antonio de Marçena idi!

      1486-cı il fevralın 24-də Marçena kral cütlüyünün qəbuluna gəldi. Onları Kolumbun layihəsini qiymətləndirmək üçün xüsusi komissiya yaratmağa inandırdı. Ardınca isə təklif etdi ki, dostu Ernando de Talavera komissiyanın rəhbəri təyin olunsun.

      Bundan sonra kral və kraliça xüsusi komissiyanın yaradılmasını tapşırdılar. Komissiyaya astroloqlar və dənizçilər daxil edildi. Talaveranın köməkçisi isə hüquqşünas və diplomat Rodriqo de Maldonado oldu.

      De Maldonado 1479–1480-ci illərdə Kastiliya ilə Portuqaliya arasında sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı çox mürəkkəb danışıqlarda iştirak etmişdi. Tərəflər iki ölkənin hüdudlarını orijinal tərzdə bölmüşdülər. Xəritədə üfüqi xətt çəkilmişdi. Həmin xətt Kanar adalarının cənubundan keçirdi. Bütün okean və xətdən cənubdakı torpaqlar Portuqaliyanın, Kanar adaları və Okeanın şimaldakı hissəsi Kastiliyanın idi.

      Maldonado narahat idi ki, Kolumbun layihəsi iki ölkə arasındakı bu razılığı poza bilər.

      1486-cı ilin payızınadək Talaveranın rəhbəri olduğu komissiya dəfələrlə toplaşdı və Kolumbun layihəsini qızğın şəkildə müzakirə etdi. Lakin son qərar verilmədi.

      1487-ci ildə Kastiliya qoşunu Qranada əmirliyinin ikinci böyük şəhəri Malaqanı bir neçə aylıq mühasirədən sonra ələ keçirdi. Bu qələbəyə hədsiz sevinən kral cütlüyü Kolumbu Kordovadakı iqamətgahlarına çağırdı. Həmin görüş Kolumbun ümidlərini doğrultmadı. Kral cütlüyü görkəmli dənizçiyə layihəni maliyyələşdirməklə bağlı qəti cavab vermədi. Lakin həmin il oktyabrın 15-də əlahəzrətin əmri ilə xəzinədən Kolumba pul ayrıldı.

      Elə həmin vaxt Xristofor Kordovada Beatris Enrikes de Arana ilə tanış oldu. Qızın onda on doqquz-iyirmi yaşı olardı.

      Kolumb ilə Beatris birgə yaşamağa başladılar. Bir müddət sonra, 1488-ci ilin avqustunda isə oğulları Fernando dünyaya gəldi.

      Kolumb Beatrislə nikah bağlamayıb, bu da görkəmli dəniz səyyahının bir çox bioqrafını son dərəcə heyrətləndirir.

      Sonradan СКАЧАТЬ