Название: Nuwe stories van Rivierplaas
Автор: Alba Bouwer
Издательство: Ingram
Жанр: Учебная литература
Серия: Rivierplaas-boeke
isbn: 9780624078067
isbn:
Die toefelantat
EEN MIDDAG kom Alie en Lulu spring-spring oor die wit wintergras van die skool af huis toe.
“Jôna whê,” sê ou-Melitie voor die agterdeur waar sy die vadoeke oor die tuindraad ophang. “Nonwe Alie sy wel iets sê nou.”
Van die sementdam af skree Alie al: “Ons gaan oormôreaand ’n prent sien! Ou-Melitie, ons gaan regte bioskoop sien.”
“Een van die lande bou!” skree Lulu.
“Jô, wat sy es nou darrie deng?” sê ou-Melitie, en sy skud die groot wit meelsakvadoek ’n slag hard uit. “Wat es nou darrie prent?”
“My hede, Alie,” sê tant Lenie van die kombuisdeur af, “wanneer sal jy leer om tog eers oor die drumpel te kom voor jy begin praat? Kind, jou gesig lyk eintlik soos ’n kalkoen se kam van die hardloop. Wat op aarde is dit?”
“Ons gaan ’n prent sien, ’n regte prent, oormôreaand van …” en Alie gee ’n lang sluk, want haar stem is skoon op en sy is so bang Lulu sal sê voordat sy klaar gesê het.
“Van die lande bou,” sê Lulu.
“Wat op aarde kan dit nou wees?” sê tant Lenie.
Oom Jan kom om die hoek van die huis met ’n stukkie vel in die hand, en Alie weet op die daad nie wat gaan nou die vinnigste na haar bene toe afsak nie – die lus om te bly staan en nog baie van die prent te praat of die lus om vinnig, sommer vinnig weg te glip, want daardie stukkie vel beteken sy sal oom Jan die hele middag moet help voorslagriempies sny, en dis die naarste werk van al die nare werke op Rivierplaas. As jy styf hou en reg op die velletjie kyk, is die middag so vreeslik lank en jou arms word so lam. As jy met jou hande daar sit en jou kop dink ver weg na die rivierklippe toe of na die vlei toe of na enige ander lekker ding toe, dan hou jy nie reg nie en dan maak oom Jan ’n dik stem.
“Alie,” sê oom Jan, “eet nou gou jou kos, dan kom hou jy vir my die velletjie dat ons nuwe voorslae kan sny. Toe, ounooi, maak nou gou.”
Alie sien hoe vat ou-Melitie aan haar kopdoek, net daar waar haar snuifblikkie sit, en dis so goed asof ou-Melitie sê: “Arme nonwe Alie,” want ou-Melitie weet van Alie en die voorslagsny. Dan sê tant Lenie: “Alie vertel nou net van ’n prent wat oormôreaand by die skool gaan wys. Wat sou dit wees?”
“Dis sommer die landboumense wat ’n bioskoopprent oor boerdery gaan wys,” sê oom Jan. “Meneer Bronkhorst het my netnou by die winkel gesê.”
“O,” sê tant Lenie, “dis toefelantat. Nou reken.”
“Toefelantat?” sê Alie, en die woord gaan vir haar soos ’n groot sagte joep-joep-lekker in die kies. “Wat is toefelantat, Mammie?”
“Toefelantat is toverlantern, kind,” sê tant Lenie. “Hulle gooi met ’n masjien prentjies op ’n groot doek en dan lyk alles op die prentjie lewend. Wag, jy sal oormôreaand sien.”
“Toefelantat, toefelantat, toefelantat,” sê Alie so hard en sag en hard soos sy op een beentjie by die kombuistrappie probeer opspring en by die deur in, en sy vergeet skoon om te wag tot Lulu by die kraal is en om vir haar te waai voordat sy by die deur ingaan.
Ou-Melitie maak die oonddeur oop met haar voorskoot se punt. “Nonwe Alie,” sê sy, “vandag jy kry die afval by die klein artappeltjie. Ek het vor jou geskep die dolos banja.”
“Toefelantat, toefelantat, toefelantat,” sê Alie, so hard en sag en hard en sy sit haar boeksakkie en haar jassie op die kombuisbankie neer.
“Jô, nonwe Alie,” sê ou-Melitie, “jou kop sy’s nie hier nie. Jy wil hom nie hê die afval by die klein artappeltjie nie. Ek sal hom by Piet set,” en ou-Melitie tel weer die bord met haar voorskootpunt op.
“Nee, asseblief, ou-Melitie, asseblief tog!” sê Alie, en sy gaan sit mooi reg langs die tafel. “Ek sal gou eet.”
“Jy’s bly by die afval en die banja dolos?” vra ou-Melitie, en sy tel Alie se boeksak en jas op en hang hulle aan oom Jan se sweeprak op.
“Dankie, ou-Melitie,” sê Alie. “Vandag is die afval weer die lekkerste,” en sy pak haar tweede dolos mooi stadig op die bord se rand.
Een aand by die voetewas het Alie gevra: “Ou-Melitie, wat is die lekkerste van al die lekker: kerrie-afval met klein aartappeltjies en baie dolosse, of brood en varkvet met sout en peper, of warm brood en kaiings, of harde groenmielies, of tant Sannie van Brakfontein se souskluitjies met suiker oor, of warm vetkoek met goue stroop? Wat is die beste lekker, ou-Melitie?”
Ou-Melitie het ’n rukkie hard aan die skurwe hak gevryf en toe sê sy: “Sos jy eet hom die afval, hy’s die beste. Sos jy eet hom die brot en vet, hy’s die beste. Sos jy eet hom die kajang, hy’s die beste. Sos jy eet hom die kleitjie by mevrou Sannie, hy’s die beste. Sos jy eet hom die vetkoek, hy’s die beste. Hoekom jy wel weet, nonwe Alie? Jy eet hom elkeen alleen mos, nou elkeen es die lekkerste.”
Nou weet Alie dis net waar, want nou is kerrie-afval met klein aartappeltjies net die heel, heel lekkerste van alles, soos sy daar sit en kou en by elke kou in haar kop sê: “Toefelantat, toefelantat, toefelantat.”
“Alie!” roep oom Jan van buite af. “Eet nou klaar dat jy kan kom vashou. Toe, ounooi, roer jou.” Alie wens sy kan soos ’n akkedissie in ’n klipmuur wegraak vir daardie voorslagsny, maar sy weet dit sal nie help nie, sy moet maar net klaar eet, haar ou rokkie gaan aantrek en waenhuis toe loop. Maar sy sal die hele middag in haar kop die toefelantat, toefelantat, toefelantat sit en omrol, omrol soos ’n mens ’n suiglekker in jou kies rondstoot.
Op die aand van die toefelantat moet al die aandwerkies op Rivierplaas vroeg gewerk word, en ou-Melitie moet vroeg vuur opsteek in die kombuis en vroeg kos maak, want niemand moet laat by die skooltjie aankom nie. Die hele huis en werf voel vir Alie soos ’n groot seeppot wat staan en kook, en almal is soos borreltjies wat vinnig in die rondte hardloop en wip. Te lekker vir Alie, sulke seeppot-aande.
Alie trek haar blou valletjiesrok aan, haar amper-kerkrok, haar wit sokkies met die blou strepies en haar bandjieskoene wat met ’n knopie vaskom. Ou-Melitie moet die skoenknopies met die skoenhakie deurhaak, want Alie kan dit nog nie so goed doen sonder om die knopie af te draai nie.
“Jô, ok die bentjie sy word dek, die skoentjie hy wel nie vas nie,” sê ou-Melitie en haar kopdoek raak amper aan Alie se skoen.
“As my beentjies eers dik is, sal ek ook nie meer my sokkies swart aankap nie, ou-Melitie?” vra Alie, want daardie aankap is ’n groot ding.
“Aikôna,” sê ou-Melitie, “sos die bentjie sy’s dek, die kousie ok sy sal wet bly. Nou jy moet moi loop, nonwe Alie, en jy sal vor my kom sê van darrie prent?”
“Alie!” roep tant Lenie. “Kom nou, ons wag al, hoor.”
“Tot siens, ou-Melitie, “ sê Alie, en sy druk gou haar twee koperarmbandjies oor haar vuis СКАЧАТЬ