Louisa du Toit Omnibus 6. Louisa du Toit

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ vrouelewe te kry, enigiemand anders as Barbara? Op die boonste trappie staan hy ’n oomblik lank en afkyk. Daar adem ’n vreemdheid hom tegemoet, maar terselfdertyd ’n ontwykende geur wat hom innerlik ontstel. Iets bekends, half vergete. ’n Geur kan jou verder terugvat as klank of selfs beeld.

      Nou weet hy. Dis ’n handeroom, die reuk daarvan gemeng met die stoom wat deur die warm water vrygestel is. En dis ’n handeroom wat ook deur Blanche gebruik is. Die naam daarvan het hy nooit geweet nie, omdat hy dit nie nodig geag het om uit te vind nie, hy kon dit bloot geniet. Een aand, dit was koud en reënerig winters, was hulle op die punt om uit te gaan. Sy het by die kamervenster uitgeleun. “Toegetrek van oos tot wes,” het sy die weer opgesom. Omdat sy na buite geleun het, het haar stem ver geklink, ruimtelik. En sy was besig om die room in haar hande te vrywe, stadig en strelend. Naby haar het die infrarooi verwarmer gegloei. Hy het die lig reeds afgeskakel en by die deur op haar gewag. Maar omdat sy nie onmiddellik na hom gekom het nie, het hy na haar by die venster gegaan. Daar was die geur, en die warmte. En die wete dat die kind wat sy in haar dra, van hom is. Hy het haar vasgehou, sag en lank.

      Hy skeur hom los van die herinnering. Waters wat verby is. En dis tog net ’n kosmetiekmiddel op die mark, wat stellig deur duisende vroue gebruik word. Daar was nie geld vir eksklusiewe rome nie. Sentimenteel van hom om meegevoer te raak.

      Hy maak die voordeur van die woonstel saggies oop. Die lyne van werklikheid is weggewis deurdat die ligte binne reeds afgeskakel is. Slegs terreinligte laat van buite ’n bietjie lig deur die gordyne syfer. Ek en Barbara moes lankal weg uit die koshuis, besluit hy vir die soveelste maal. Maar hulle het so gesoebat dat ek nog ’n jaar inwoon. Ons hoort nie hier nie. Om ouers te speel vir die kinders van ander mense, terwyl daar vir my eie kind nie plek in ons lewe is nie. Daar is bitter min mense wat selfs weet dat hy ’n kind het. Flouweg kon hy nog steeds teenoor dié wat weet, die klimaat aanvoer: dat dit vir Jacobie beter is diep in die binneland. Dis nie heeltemal onwaar nie. Die kind het borsprobleme, maar dis nie bevestig dat dit klimaties van aard is nie.

      ’n Huis kry, dink Louis terwyl hy nog binne die geslote voordeur bly staan voordat hy dieper die woonstel in beweeg om noodwendig bewus te word van Barbara se asemhaling. Daar sal wel ander koshuisouers te vinde wees as daar hard genoeg gesoek word. Hy en Barbara moet in die dorp in ’n huis gaan bly. Op ’n groot erf, met die huis soos ’n vuurhoutjiedosie in die middel om die kwarantyn te verseker. Dig toegegroei. Daar is nog woonbuurtes waar sulke groot erwe te vinde is, mits jy bereid is om die huis te restoureer. Maar dan moet hy koop, en hy weet nie hoe lank hy hier gaan bly, met Barbara wat so ontevrede en rusteloos is nie.

      Hier word hy toegespin deur die ewige vrees dat die onmin aan die lig kan kom. Hy wens hy kon die woonstel elektrifiseer, ’n kennisgewing in rooi aanbring: Bly weg. Gevaarlike insinkings en uitbarstings. Hoeveel keer moes hy warm woorde wegsluk wanneer daar ’n klop aan die deur kom, ’n rusie onvoltooid afbreek sodat dit maar innerlik verder gis.

      Hy beweeg versigtig sodat hy hom nie teen iets stamp en vir Barbara wakker maak nie. Hier is hy nou by die divan. Hy sou haar vanaand gestamp het dat sy hierteen val, onthou hy met skrik. Dit lyk ver terug, en gans onmoontlik.

      Tog kan hy hom voorstel hoe sy sou geval het, die ledemate uiteen soos dié van ’n pop teen ’n heining geslinger, die kantjies van die tennisbroekie onder die kort rokkie, die ruie, rooibruin hareweelde oor die kameelkleurige bekleedsel gesprei. Die blote gedagte verskrik hom, hang ’n prentjie van die waarheid voor hom op, en ook van groot vertwyfeling. Hy weet nie of hy gekom het by die einde van ’n lang oorsaak, of by die begin van ’n lang gevolg nie.

      En nou moet hy na sy vrou toe gaan, en hy het nie die krag nie. Dit voel nie of hy haar nog in teerheid kan aanraak nie. Tog het die huwelik hom bo alles geleer wat ’n huwelik is: ’n staat waarin ook die onvergeeflike vergewe kan word. Hy stoot sy skoene van sy voete af, toon teen hakskeen, en loop op sy kouse slaapkamer toe. Maar in die onseker lig stel hy vas dat sy nie daar is nie.

      Sy het ook haar kussing gevat.

      Hy weet bo twyfel dat sy in die klein spaarkamer slaap, maar hy gaan hom nie daarvan vergewis nie. So kan hy die ergste realiteit uitskakel en ten minste hierdie nag tegemoet gaan in ’n soort tussenstaat van wysmaak.

      Hy kan hom verbeel, ja, dat alles nog nie tussen hom en Barbara gegroei het net om weer te vergaan nie. Hy kan hom verbeel dis die vroeë dae voor hulle verbintenis, toe hy haar op ’n boot op die Teems ontmoet het. Saam met die res van die rolprentgroep het sy vir ’n dagreis van ontspanning weggebreek.

      “Ek breek ook weg,” het hy haar vertel. “Ek was gister by ’n konferensie in Cambridge, en vandag het ek oop. Môre vertrek ek van Londen af huis toe.”

      Daar was, seldsaam, sonskyn. En groen, die ongelooflike somergroen. Hy het haar die aand besoek by die hotel waar die groep tuis was. Daar was ’n onbeskryflike branding in hom, maar die tyd was teen hom.

      Eers terug in Suid-Afrika het hy haar met drif en spoed opgesoek.

      Hulle is getroud. Hy het dit sien kom, en niks probeer doen om dit te verhinder nie.

      Nou, vanaand, lê hulle reeds weg van mekaar soos verspoelde dryfhoutstukke.

      3

      Danie Momberg se motto is taamlik eenvoudig en, vir hom, nie moeilik om na te volg nie. Dit heet eenvoudig: “Moenie wharrie nie”. So sê hy dit, en so skryf hy dit ook wanneer nodig: wharrie. Hy dra hom dus nie dood aan sleurwerk, drukte en aspirasies nie. Hy hou nie van vinnige besluite nie. Hy wil elke probleem tydsaam bepeins, en die maklikste oplossing aanwend. Hy het ’n hekel aan die ewige wedywering, professioneel of hoe ook al. Hy beskou dit as ’n bose kringloop, amper soos die siklus van sy ma se medisyne: sy neem iets vir haar hart, en dit tas haar maag aan, sodat sy iets vir die maag moet neem wat haar dan weer kopseer gee. Die pille wat sy vir die kopseer neem, tas haar hart aan.

      Dis hoe dit gaan.

      Soms ervaar Danie ’n soort lewensvermoeienis. Nie moegheid nie, want hy werk nooit so hard dat hy uitgeput raak nie, behalwe ’n bevlieging af en toe, wat genadiglik nooit te lank duur nie. Bedeeld met ’n goeie verstand, het hy nooit nodig om hom dood te leer nie. Dat hy met nagraadse studie besig is, is op sigself ’n soort uitstel van die werklikheid van die arbeidsmark.

      As jy eers tot die kommersiële wêreld toetree (want alles gaan tog maar om geld, reken hy), is jy waaragtig niks anders as die laphaas met die honde op jou hakke nie.

      Hy sou graag, as hy sy sin kan kry, vryskutskrywer word, maar tot dusver het sy pennevrugte almal teruggekeer huis toe, kompleet soos goeie posduiwe. Nie dat dit hom hewig teleurstel nie; na ’n enkele deurlees van die begeleidende kritiekbrief (Jammer, ons vind dit nie geskik vir plasing nie; te filosofies; te duister; weet nie watter boodskap u eintlik wil oordra nie; altyd dieselfde ou storie) smyt hy dit eenkant neer. Mense maak hom so moeg, hulle maak hom skoon lam.

      So lê Danie dan lam-lam in sy kamer na die plafon en staar toe sy ma inkom. Hy het sy ma lief, maar sy pla hom. Sy het ’n idee dat hy net soos sy pa is, en hy het ’n idee dat sy reg is. En verder het hy ’n sterk idee dat sy nooit in haar lewe sy pa verstaan het nie. Sy pa was nie lui nie, hy was net buikvol. Hy het sy vrou goed genoeg nagelaat, maar Betta wil werksaamheid sién om dit te glo.

      “Ek dag jy leer.” As Betta Momberg hierdie woorde een keer gesê het, het sy dit duisend keer gesê.

      “Ek léér nie, Ma, ek doen navorsing en werkstukke. Vir honneurs, ingeval Ma nie weet nie.”

      “Ek sien jou nooit juis werk nie. ’n Mens kan nie net so rondlê nie.”

      “Ek lê nie rond nie. Ek СКАЧАТЬ