Ιστορία της Ρωμιοσύνης, Πρώτος τόμος. Eftaliotis Argyris

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ είχανε δύναμη να κατεβάσουν την αλήθεια ως τη συνείδησή τους, παρά φύλαγανε την εικόνα της μονάχα στη φαντασία τους μέσα, καθώς ο Άρειος, έφεραν ολέθρια ζιζάνια μέσα στην καινούρια Κοινωνία, κ' έπρεπε μα το ναι να είναι ένας Χριστινανισμός για να τα βαστάξη και με τον καιρό να τα καταπνίξη. Κ' επειδή στον πρώτο πόλεμο που σήκωσε μέσα στη Χριστιανωσύνη η ρωμαίικη η σοφιστεία παράστησε θέλοντας και μη σημαντικό πρόσωπο κι ο Κωνσταντίνος, είναι ανάγκη να χαρίσουμε ένα κεφάλαιο στα θεολογικά τα ζητήματα που σπάραξαν το Έθνος ό,τι άρχιζε να το συμμαζεύη ο νέος προστάτης του.

      Είδαμε παραπάνω πως οι φρονιμώτεροι κ' οι πιο πραχτικοί πηγαίνανε με το Χριστιανισμό. Από τους λοιπούς μέρος λάτρευαν ακόμα, τους Ολύμπιους Θεούς, άλλοι ήσυχα και ποιητικά καθώς τον παλιόν καιρό, άλλοι με τα διατάγματα του Διοκλητιανού ή του Λικινίου στο χέρι. Έχουμε όμως και τρίτη μερίδα, τη γραμματισμένη καθώς την είπαμε, τη φιλοσοφική τη μερίδα. Κι αυτή τώρα βγαίνει πρωταγωνίστρα στο θρησκευτικό μας το δράμα.

      Αν η φιλοσοφία είχε ξεθυμάνει, καθώς είδαμε, στην Αθήνα, και κατάντησε αγυρτεία, στην Αλεξάντρεια όμως, που είταν μαζεμένο διαλεχτό Ελληνικό στοιχείο, και με την προστασία των Πτολεμαίων πλούσιο κ' ευτυχισμένο, βγαίνανε σοφοί ανθρωπινώτεροι, και για την εποχή εκείνη στ' αλήθεια σπουδαίοι. Την έχουμε ακουστά την Αλεξαντρινή τη Σκολή, τους γνωρίζουμε τους Νεοπλατωνικούς, τους οπαδούς τους Πλωτίνου. Μερικοί όμως από τους σοφούς αυτούς για κακή μας τύχη, σαν που πήραν τον Πλατωνισμό και τον ξανάπλασαν, το ίδιο θάρρεψαν πως μπορούσανε να κάμουνε και με το Χριστιανισμό· τονέ μεταχειριστήκανε δηλαδή σα φιλοσοφικό σύστημα. Παίρνουνε λόγου χάρη την Αγία Τριάδα, και στη βάση της απάνω στένουνε δική τους Τριάδα με δικά τους ονόματα «Έν, Νους, και Ψυχή» κι άλλα ακόμα πιο δύσκολα και πιο ακατανόητα. Από τέτοιες άσκοπες – ας τις πούμε – μελέτες ξεφύτρωσε τέλος στη μέση κι ο Άρειος κ' η Αίρεση του, που πήγε να την πνίξη τη θρησκεία μέσα σε θεωρίες και σε σοφίσματα που κανένας λαός δεν μπορούσε να βγάλη όφελος από τέτοια, αφού δα μήτε να τα καλονοιώση δεν μπορούσε.

      Είταν τότες Μητροπολίτης στην Αλεξάντρεια ο Αλέξανδρος, καλοκάγαθος άνθρωπος (319). Κι ακούσαντας πως ο Άρειος δίδασκε – και κάμποσοι κληρικοί τον ακολουθούσαν – πως ο Ιησούς Χριστός δεν είταν άναρχος καθώς ο Θεός, μόνο είδος πρωτότοκο πλάσμα του, τονέ φώναξε και τον καθοδήγεψε με το καλό, σαν πνεματικός του πατέρας. Όντας όμως ο Άρειος μεγαλάνθρωπος, αγέρωχος, και μ' αρχοντάδικη θεωρία, σα να του πήρε τον αέρα του γέρου, κ' έτσι δεν αποκότησε να του μιλήση και καθώς του άξιζε. Και πως του άξιζε πολύ αυστηρός τρόπος, και μάλιστα τιμωρία, απόδειξη έχουμε που δεν του απολογήθηκε του Μητροπολίτη μ' αληθινή σοφία κ' ειλικρίνεια, παρά με διφορούμενες ξυπνάδες που ρίχτανε σκότος κι όχι φως σε τέτοια δύσκολα ζητήματα. Και το πιο χερότερο, που άμα βγήκε, διαλάλησε πως συφωνάει κι ο Μητροπολίτης μαζί του, και ξανάρχισε τις αιρετικές διδαχές του. Τον καταμηνούν άλλη μια στη Μητρόπολη. Τι να κάμη τότες ο Αλέξαντρος; Πηγαίνει και βγάζει λόγο στην Εκκλησία κ' υποστηρίζει και ξηγάει το σωστό СКАЧАТЬ