Былдьаама, дьылҕам, тапталбын. Айталина Никифорова

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ылааҥы күн. «Саас кэллэ, саас кэллэ!» – дэһэргэ дылылар чыычаахтар чугдаарар саҥалара. Хаар ууллан, дьиэлэр сарайдарыттан таммахтар быыстала суох чырылыы сүүрэллэр. Тула сып-сырдык, дьэп-дьэҥкир. Киһи кута-сүрэ ыллыыр, үөрэр-көтөр күнэ-дьыла турар. Иван Гаврильевич дьиэтиттэн тахсан эрчимнээхтик сибиэһэй салгыны эҕирийбэхтээтэ, биллэрдик сылытар буолбут күн уотугар сирэйин сыламнатта.

      – Үчүгэйиин! – саҥа аллайда. Уонна эрэллээхтик туттан олбуорун аанын аһан, хара «Волгаҕа» олороот, үлэтигэр тэптэрдэ. Массыынатын түннүгүнэн саҥа күн түбүгүн саҕалаан эрэр бөһүөлэгин астына көрдө. Бу ыалын аах эһэлэрэ Миитэрэй оҕонньор «Һай-һат!» буолан ынахтарын уулата күөлгэ киирэн эрэр. Аас-туор олох, сэрии сүтүгүн бүтүннүү санныгар сүгэн, нүксүччү түспүт киһи санаата кытаанаҕыттан сөҕөр. Сэриигэ үс бырааттыы буолан барбыттара. Кини сэрии бүппүтэ быданнаабытын кэннэ эргиллэн кэлбитэ. «Дьоппуон сэриитигэр быраҕаннар, өстөөҕү тиһэҕэр тиийэ эһэн баран кэлбитим» диэн ахтара. Сорохтор эмиэ да билиэҥҥэ сылдьыбыт үһү диэн сири аннынан кэпсииллэрэ. Ол гынан баран, билиэҥҥэ түбэспиттэри таах ыытан кэбиспэттэр. Хайдаҕа эбитэ буолла? Атын бэтэрээннэр курдук ол-бу көрсүһүүлэргэ, кылаас чаастарыгар сылдьарын сөбүлээбэт. Сэрии сылын умна сатыыр курдук. Ийэлэрэ Огдооччуйа барахсан, оҕолорун аһыытыгар буолуо, уһаабатаҕа. Миитэрэй онон иччитэхсийбит өтөҕөр төннүбүтэ.

      Кэлээт да, сэрии кэнниттэн эстибит холкуоһугар үлэҕэ туруммута. Дойдутугар ахтылҕанын үлэлээн таһаарар курдуга. Миитэрэйи холкуоска бэрэссэдээтэлинэн анаары гыммыттарыгар буолумматаҕа. «Үлэһит илии тиийбэт эбээт, мин кыһыл ытыспынан үлэлиэм. Салайары дьахтарга да сүктэриҥ», – диэбитэ. Уйбаан бэйэтэ оҕонньор наар үлэлээн өрө мөхсөн тахсарын көрө улааппыта. От кэмигэр бөһүөлэккэ кэлбэккэ да алааска олорон оттуура, кыһынын хотонтон тахсыбата. Бу билигин да хара сарсыардаттан хойукка диэри үлэҕэ миккиллэр. Хата, этэҥҥэ оҕо-уруу тэринэн быр бааччы олорор. Улахан кыыһа оскуола дириэктэрэ. «Ээ арба, били путевка дьыалатын ыйытыахтаах этим» кэргэнин сорудаҕын санаан өрө тыынна…

      – Ульяна Сергеевна, дорообо! Киир, олор! Хайа, туох сонуннааххыт үөрэх чаастара? – Иван Гаврильевич кириэһилэтиттэн туран, симиктик туттан киирбит дьахтарга илиитин уунна.

      – Сонуммут элбэх. Кэлиҥҥи сылларга математика, физика олимпиадаларыгар иннибитин биэрбэппит. Онуоха математика учуутала Михаил Петрович өҥөтө туох да улахан. Кини үлэлээбитэ ыраатта. Үөрэтэр оҕолоро наар ситиһии көтөллөөх күрэхтэһииттэн кэлэллэр. Биһиги кинини үтүөлээх учуутал аатыгар түһэрбиппит. Быйыл 60 сааһын туолар. Туох да биллэ илик дуо? – Ульяна Сергеевна, тойоно үтүө санаалаах көрсүбүтүн иһин, тута долгуйбута ааһан боппуруоһун туруоруста.

      – Дьэ, бу дьыалабыай киһи тыла! Киирээт, туохха ыҥыртарбыппын да истибэккэ олорон, кимэн киирэҕин ээ? – Иван Гаврильевич күллэ. – Дьэ, кырдьык, эһиги үчүгэйдик үлэлээҥҥит быйыл «Артекка» путевка кэлбит эбит дии. Ону мин бүтэһигинэн иһиттим. Ол хайдаҕый?

      – Иван Гаврильевич, СКАЧАТЬ