FELATÜN BEY VE RAKIM EFENDİ. AHMED MİDHAT EFENDİ

Чтение книги онлайн.

      Madam: “Evet efendim, o şerefle şereflenmiştim.”

      Râkım: “Estağfurullah! Fakat…”

      Madam: “Yok! Kızı ahlâkı için yasakladınızsa haklısınız; çünkü arkadaşları pek şeytan şeylerdi.”

      Matio: “Güzel, ama şimdi bunun çaresi?”

      Râkım: “Vallahi efendim çaresi, madama bizim kız için rica etmektir, ama…”

      Matio: “Evet! İşte o aması fena. Ben de bilirim ki fena… çünkü bizim baba Râkım, öyle bir liraya filana muallime getirtemez ki!”

      Esmer madam: “Özellikle ki ben Râkım Efendi’ye bir liraya da gitmem! Daha çok bir şey için gitmek isterim.”

      Orada bulunanların cümlesi: “Nedir bakalım o çok şey?”

      Esmer madam: “Büyüktür efendim, büyük! Râkım Efendi’nin dostluğu! Eğer bana dostluğuyla ödeme yaparsa her hafta (…) Bey’den çıkınca onun cariyesine de giderim.”

      Râkım, büyük bir teşekkürle: “Demek oluyor ki bizi iki başlı ihya edeceksiniz efendim.”

      Esmer madam: “İşte benim pazarlığım budur! İşinize gelirse…”

      Esmer madamın adı Yozefino’dur. Madam Yozefino, Râkım hakkında bu yardımı vadetmesi üzerine yalnız Râkım’ı değil, bütün cemiyet halkını memnun etmişti.

      Yozefino: “Bak, yalnız bir şey var ki o olmazsa olmaz. İyi bir piyano isterim. Öyle olur olmaz piyanoya ben parmaklarımı dokunduramam. En azından sekiz yüz frangı gözden çıkarmalı.”

      Orada bulunanlar: “Öyle ya!”

      Râkım: “Olur olmaz piyanoya parmak dokundurmanıza ben de razı olmam; lâkin piyanoyu seçmekte acizim. Hangi piyanoyu beğenmişseniz emrediniz, şimdi alayım.”

      Yozefino: “Buradan çıkınca beraber gideriz.”

      Râkım, Yozefino’nun bu yardımına da teşekkür etti. Gerçekten, Yozefino şu iyiliği Râkım’dan çok Canan’ın hatırı için esirgemediğini de söylemişse de biz meselenin asıl iç yüzünü biliyoruz. O (…) Bey’in cariyeleri pek zıpır şeyler olduğundan hiçbir şey öğrenemezlerdi. Canan ise kendisine bir kere gösterilen dersi derhâl öğrendiğinden ileride (…) Bey, cariyelerinin hiçbir şey öğrenemediklerini iddia edecek olursa Yozefino: “İşte filân kızcağıza da onlara verdiğim dersi verdim, o pek âlâ öğrendi, bunlarsa heves etmedikleri için öğrenemediler,” demek için işi, bu görüntüye dökmüştü. Neyimize gerek? Râkım’ın ihtiyacı bir muallimeydi. İstediğinden âlâsını hem de bedava olarak buldu.

      Matio’nun evinden çıktıktan sonra gittiler. Kulekapısı’nda bir müzik dükkânına girip Yozefino’nun seçtiği gayet âlâ bir piyanoyu yedi yüz franga satın aldılar. Râkım, dört yüz frangını peşin verdi. Küsuru için de yine Yozefino’nun tavsiyesi üzerine bir ay süre alıp piyanoyu sırık hamalına yüklettiği gibi evine getirdi.

      Vay, Canan’daki sevinç! Kız çıldıracak be! Öteki odada dadısının boynuna sarılmış yüzünü gözünü öpüyor. Bu hâli Râkım da gördü. Canım ne kadar da hisli ya? Kızın bu kadar sevinci de Râkım’ın hislerini gıcıkladı. Gözleri yaşla dolmakla beraber, bu lütufların ve yardımın kaynağı olan, ihsan eden ve bağışlayan Allah’a kalben yaklaşarak bir zavallı kızcağızı bu kadar sevindirmiş olduğu için şükretti.

      Üç odadan ibaret bulunan evin üç ferdi, (odaları) aralarında paylaşarak bir de misafir kabul edecek yer olmak üzere salonlarını döşemişlerdi. Madem sözü bu kadar açtık, geliniz, şu evin içine bir göz gezdirelim: Evceğiz bir katlıydı. Zeminde mutfak, kiler, odunluk ve ev altı olup merdivenden çıkınca ufak bir açık alana varılıyor ve karşı gelen camlı kapı açılınca salona giriliyordu. Eski hâlindeyken üç odanın üç kapısıyla bir de hela kapısı salona açılıyordu. Sonradan gördüğü tamir esnasında Râkım, birisi merdivenin karşısına ve ikisi de sağ tarafa denk gelecek oda kapılarının önüne bir buçuk arşın mesafeden bir bağdadi23 duvar çektirip kapılar, bu şekilde bir koridorun içinde kalmışlardı. Helâ ise karşıya gelen odanın sol tarafında kalıyor ve bu hâlde gerek odalara ve gerek helâya yol veren koridorun yalnız bir kapısı sağ taraftan tam salonun ortasına açılıyordu. Salonun sağ tarafı dediğimiz taraf, sokak üzeri tarafıdır ki bu durumundan dolayı odalar, ışığını sokak tarafından alıyordu. Salonunsa sol tarafa üç penceresi olup, bunların ortada bulunanı onun karşısında kalan kapıya uygun olması için “yarık pencere” denilen camlı kapı gibi bir şey olup yanı başlarında bulunan diğer ikisi de âdeta birer pencereydi. Bu pencerelerin açıldığı taraf, dört yüz arşın kadar ufacık bir bahçe olup zemini sokak zemininden yüksekti ve salonun camlı kapısından üç ayak bir merdivenle bahçeye iniliyordu.

      Evin şekil ve bölümlerini anladınız ya? Şimdi bunun içini güzelce boyayınız, kâğıtlayınız, yerlere âlâ kilimler döşeyiniz, salonun içine yarım takım kanepe, bir ayna ve bir konsol koyunuz. Aynanın iki tarafına iki güzel resim de asınız. İşte Râkım’ın salonunu oluşturmuş olursunuz. Hele merdivenin yanındaki camlı kapıya karşı duvara piyano da konulduktan sonra o mini mini salon ne kadar güzel olur? Râkım’ın odası, sağ taraftaki en başta bulunan odadır. Kapısından girerseniz karşınıza pencereler çıkar. Odanın sağ tarafı kütüphanedir. Sol tarafında Râkım’ın karyolası görülür. Kapıdan girildiği zaman iki tarafında kalan boşlukta da birer dolap vardır ki içi, antikaya ve tuhaf şeylere dair birçok hırdavat doludur.

      Bu odanın yanındaki oda Canan’a tahsis edilmiş. Gerçi, Canan’ın kendisine kapı bir komşu olmamasını Râkım istemişse de bu odanın yüklüğü olmadığından dadı burada rahat edemeyeceğini söyleyerek orasını mutlaka Canan’a tayin etmişti. Odaya girildiği zaman yine sol tarafında bir karyola, sağ tarafında ufak bir konsol üzerinde güzel bir ayna, yanında iki çiçeklik, kapı kenarında bir tuvalet takımı. Pencerelerin kenarında da bir küçük masa üzerinde dikiş, filân araçları görülüyordu.

      Bu ara şunu da hatırlatalım ki Râkım’ın topu (topu) bir tuvalet takımı olup o da Canan’ın odasında bulunduğundan sabahları tuvaletini orada yapıyordu.

      Öteki tarafın üzerindeki dadının odasına gelince: Bu odanın penceresi olmayıp koridorun sonunda bulunan bir pencerenin bahçeden aldığı ışıkla Fedayi’nin odası da yarım yamalak aydınlanıyordu. Bu oda eski zaman odaları gibi yüklüklü, dolaplı bir şey olup dadı kalfa karyolada yatmadığından alaturka yatak takımı yüklüğünde duruyordu. Hâlbuki evin sandık odası da bu odaydı. Gerek Râkım’ın gerek Canan’ın sandıkları da yüklük altında bulunan özel yerde bulunuyordu.

      Yozefino, derslerini perşembe günlerine ayırmış olduğundan ilk defaki perşembe günü Râkım Efendi de evindeydi. Saat on gibi madam geldi, çattı. Canan, gelen hocanın kendi hocası olduğunu görünce madamı kucaklayıp yarı Çerkezce, yarı Türkçe bir yolda memnuniyetini dile getirmişse de Yozefino, bir kelime Türkçe anlamadığından o da kızı kucaklayıp, öperek Râkım’a: “Mösyö Râkım! Şu çocuğun dilini anlamam ya! Fakat bunun gözleri, hal ve tavrı ne demek istediğini СКАЧАТЬ