Müsibəti-Fəxrəddin / Seçilmiş əsərləri. Наджаф-бек Фатали-бек оглы Везиров

Чтение книги онлайн.

      X ı r d a x a n ı m. Kəs, küçük! Sənə nə deyirəm əməl elə. Yeri, qız uşağısan, artıq danışma. Yeri, anan sənə qurban, yeri. Allah ananı mətləbinə yetirsin. (Xırda xanım Səkinəni itələyə-itələyə çıxarır)

      X ı r d a xanım (diz üstə üzü qibləyə). Ya göy çadırın sahibi! Ya mıxı mismara döndərən Tanrı! Ya yoxdan bizi xəlq eləyən Tanrı! İmdad günüdür, yet dada!

      (Əvvəlinci məclis tamam olunur, pərdə salınır.)

      İKİNCİ MƏCLİS

      X ı r d a x a n ı m. Əbdürrəhim, necə oldular?

      Ə b d ü r r ə h i m. Nurcahan arvadı gətirdim, amma dərviş dedi ki, namazımı qılıb, bu saat gəlim.

      X ı r d a x a n ı m. Nurcahan gəlir, bəs hanı?

      Ə b d ü r r ə h i m (qapını açıb baxır). Budu gəldi… Nurcahan xala, gəl içəri!

      X ı r d a x a n ı m. Əbdürrəhim, sən get işinə. (Əbdürrəhim gedir, Nurcahan daxil olur.)

      N u r c a h a n. Salam əleyküm, Xırda xanım. Başına dönüm, xeyirdimi? Atam-anam sənə qurban.

      X ı r d a x a n ı m. Xeyir olmamış nə var, a başı batmış! Nə verərsən mənə, sənə bir elə zad bağışlayım heç dadı damağından getməsin?

      N u r c a h a n. Mən sənin qarabaşınam, itinəm… Ölüm, canım da sənindi, balalarım da sənindi. Başına dönüm, sən desən ki, get özünü qayadan at, ona da hazıram, yesirin olum.

      X ı r d a x a n ı m. Nurcahan, düz mətləb üstə gəlmək hamısından yaxşıdır… Özün bilirsən indiyə kimi tamam şəhər bir yana olub, mən bir yana və neçə-neçə müştərilər mənlən qohum olmaq istəyib, mən qəbul etməmişəm; çünki əvvəla, Səkinə hələ uşaqdı, ikinci o müştərilər bizə tay olmayıb, özün də bilirsən.

      N u r c a h a n. Bıy, başına dönüm, niyə bilmirəm? Bizim şəhərdə Səkinə xanıma layiq kim var?

      X ı r d a x a n ı m. İndi bu saat bizim şəhərdə bir oğlan var. Doğrusu budur ki, mən onu çox şadlıq ilən oğulluğa qəbul elərdim, amma elə adamım yoxdur ki, bu işi düzəltsin. Bu işi heç kəs düzəldə bilməz, səndən savay.

      N u r c a h a n. İtin olum, xanım! Siz özünüz yaxşı bilirsiniz ki, Nurcahan elə işləri su içməkdən hasand bilir, belə işlərin anasıdı… Sizə məlumdu bizim şəhərdə nə qədər qız gedir, mənsiz heç keçmir. Bax, xanım, başına dönüm, əvvəl bu Səfdərqulu bəy, sonra Nurcahan xanım, ondan sonra…

      X ı r d a x a n ı m. A başı batmış, əgər bu işləri mən bilmirdim, səni niyə çağırırdım.

      N u r c a h a n. İndi Xırda xanım, başına dönüm, bircə elə onu mənə de görüm oğlan kimdi. Vəssalam, nağma tamam. Artıq zad mənə lazım deyil.

      X ı r d a x a n ı m. Həkim İskəndər bəy. Hansı ki…

      N u r c a h a n. Bıy, bıy, elə onu de. Heç gör ağlıma gəldimi? Çox yaxşı, çox əcəb. Kifayət elər, bəsdi. Allah qoysa görərsən o tərlanı nə təhər bəndə salacağam… Onu deyim sənə, Xırda xanım, başına dönüm… Həkim bir yaxşı ev tutub. Bu saat mən bura gələndə ona çox qəribə istul, kürsülər apardılar. Görünür ki, otaqların bəzəmək istəyir. Amma özün də görmüşəm. O sifətdə, o şücaətdə oğlan tapılmaz. Amma, Xırda xanım, sən də qoçaqmışsan. Halal olsun sənə anandan əmdiyin süd! Pəh, pəh, pəh!

      X ı r d a x a n ı m. Ancaq bu işi yadda saxlamaq gərək… Özün bilirsən şəhrimizdə bu saat yetişmiş qız çoxdur, o cümlədən o arvadın qızları… Adı nədi? Özləri oxuyub elm tamam eləyiblər… Əgər bizim qorxumuz olsa, o ləçərdən olacaq.

      N u r c a h a n. Ağrın oların ürəyinə!.. Qadam onların oxumağına!.. Allahın verən günü məni apardılar, ta ayağımda başmaq da qalmadı gedib gəlməkdən… Hər kimə deyirəm, cavab verirlər ki, bizə rus qızı lazım deyil.

      X ı r d a x a n ı m. Nurcahan, bizə yatmaq kar verməz; gərək elə bu gündən başlayaq tor atmağa.

      N u r c a h a n. Nə demək istər? Əlbəttə, əlbəttə… Mən deyirəm elə bu saat gedim görüm nə qayırıram.

      X ı r d a x a n ı m. Bax, Nurcahan, bu işi səndən istəyirəm. Gərək nə tövr olsa düzəldəsən. Mən də sənə borclu oluram bir dəst şaldan libas əbrə işməkli, otuz manat pul və qabaqcan bir dəst çit paltar. Bəsdimi?

      N u r c a h a n. Heç verməsən də mən sənin qulluqçunam. Sən nə deyirsən, başına dönüm.

      X ı r d a x a n ı m (çağırır). Səkinə! Səkinə!

      (Səkinə daxil olur.)

      X ı r d a x a n ı m. Anan boyuna qurban, o sandığın içində çit var, onu gətir ver Nurcahan nənəyə. (Səkinə gedir.) Bax, Nurcahan, dəxi bilmirəm, bu işi səndən istəyirəm. Nə tövr olsa gərək iş düzələ, yoxsa məni ölmüş görərsən.

      (Səkinə çiti gətirir.)

      N u r c a h a n (Səkinəyə). Nurcahan nənən sənə qurban, a bizim maralımız, a bizim ceyranımız, a bizim tavatımız! Belə ahu baxışına qocaca nənən qurban, a qız, a qız!.. Xanım, deyirəm dahı mən gedim.

      X ı r d a x a n ı m. Səkinə, sən get öz otağına. (Səkinə gedir) Nurcahan, hələ bir az gözlə görək təzə dərviş nə deyir.

      N u r c a h a n. Xırda xanım, başına dönüm, o dərvişdən adama möcüzələr nağıl eləyirlər, adamın başının tükü biz-biz durur… Deyirlər ki, əgər istəsə səni də bu saat öz yanına biixtiyar caduynan aparar, necə ki, Hacı İskəndər bəyin arvadını aparıbdır. Xanım, dərvişi də yaxşı fikrinizə salmısınız.

      (Əbdürrəhim daxil olur.)

      Ə b d ü r r ə h i m. Xanım, dərviş gəlibdi.

      X ı r d a x a n ı m. Buyursun.

      (Dərviş daxil olur, çiynində xurcun tayı, içi dolu kitab və hər bir büsatı ilə.)

      D ə r v i ş. Salam əleyküm.

      X ı r d a x a n ı m və N u r c a h a n (ayağa durub). Əleykümsalam, ağa dərviş, buyurun. (Dərviş oturur.)

      D ə r v i ş. Xanım, bəndəyə görə nə fərmayişiniz var?

      X ı r d a x a n ı m. Ağa dərviş, deyirlər siz cadu ilə möcüzələr görkəzirsiz, doğrudurmu?

СКАЧАТЬ