Müsibəti-Fəxrəddin / Seçilmiş əsərləri. Наджаф-бек Фатали-бек оглы Везиров

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ gedərsən, varax durur, sən durursan; çaxır durur, qumar durur, sən durursan, qaçmazlar. Elə bu dərddi məni öldürən, ay biçarə. Elə bu dərddi məni bu günə salan, ay biçarə. Arın yox, namusun yox.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Sən atayın goru, qoy oturax. Bəsdi, abrın olsun, həyan olsun!

      X ı r d a x a n ı m. Mən bilmirəm sən məndən nə istəyirsən ey! Qoymazsan bir saat dərdimə, fikrimə qalam?!

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Əstəğfürullah rəbbi və ətubəileyhə! Arvad, mən səni incidirəm? Mən səni söylədirəm? Mən sənin ovqatını təlx eləyirəm, yoxsa sən mənim?

      X ı r d a x a n ı m. Sənin öz-özündən xəbərin yoxdu, a biçarə… Əgər dərdini bilsən, bu dildə, bu damağda qalmazdın.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Tfu, axı nə deyim… A gədə, Əbdürrəhim, Əbdürrəhim, sən atayın goru tez bir çubuq gətir ver durum itilim burdan… Arvad genə dınqır-dınqır eləyir.

      X ı r d a x a n ı m. Bilirəm, gedəcəksən. Bilirəm, tələsirsən. Bəli, varax qaldı axı, neyləyəsən?.. Daş düşübdü mənim başıma, sənə nə var… Mən də fəxr eləyirəm ki, Əbdürrəhman bəy kimi sahibim var… Bəli, şükür Allaha.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Əbdürrəhim, Əbdürrəhim, a gədə, sənə demirəm çubuq gətir? Arvad, sən atayın goru ikicə dəqiqə mənə möhlət ver, gedəcəyəm.

      X ı r d a x a n ı m. Sənin kimi kişini çay aşağı axıdım, çay yuxarı axtarım. Şükür Allah, sənə! Mənə bax, sahibimə bax!

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Arvad, sən atayın goru bir mənə de görüm başına at təpib, ya ki soyux dəyib? Axır məndən nə istəyirsən?

      X ı r d a x a n ı m. Sən nə kişisən ki, mən səndən nə istəyim… Bilməzsən nə var nə yox, bilməzsən arvadın dərdi nədi, uşağın dərdi nədi. Gündüz axşama kimi başın qarışıb gədə-güdəyə, uşaq-muşağa. Gecə qumar, gündüz qumar.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Axı evdə nə dərd var ki, mən onun fikrinə qalam?.. Təvəqqe eləyirəm ki, ağzını göyə tutmayasan!

      X ı r d a x a n ı m. Qırqovul başın kola təpər, daldan xəbəri olmaz. Daş başıma salasan. (Əbdürrəhim çubuğu gətirir, gedir).

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y (çubuğu çəkə-çəkə). Arvad, bilirsən nə var, mən sənə çox məsləhət görürəm durub gedəsən bir ağlaşmaya, orada züy tutasan bundan ötrü ki, bir böyük məşğuliyyət olub.

      X ı r d a x a n ı m. Mən onsuz da ağlamalı günə qalmışam. Sənin kimi sahibi olan mən günə qalar.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Axır sənə nə olubdu, balam? Acsan, çılpaqsan, evin yoxdu, taydan-tuşdan geri qalmısan ki, belə canbazlığa çıxmısan?

      X ı r d a x a n ı m. Hanı ki… Dərdim elə olar olaydı.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Bəs nədi dərdin, qoçaq?

      X ı r d a x a n ı m. Əvvəla elə onu götür ki, bizim bir yetişmiş qızımız var, onu gərək bir təhər eləyək.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Elə bu mətləbdən ötrü bu qarəvəllini gətirirdin?

      X ı r d a x a n ı m. Bu dərdi azmı bilirsən?

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. İndi gəldik Mərəndə… Pərvərdigara, görəsən elə hamı arvad elə beləmi olurlar? Qaçar ala dağdan qara dağa, qara dağdan ala dağa. Yeniş-yoxuş, dərə-təpə, axırdan-axıra nədi-nədi kömür qaradı, qatıq ağdı.

      X ı r d a x a n ı m. Sən axırı hədyana düzübsən… Qızın dərdi az dərddi? Onun tayları hamısı gediblər… Püstə xanımın qızı getdi. Nurcahan xanımın qızı getdi. Səfdərqulu bəyin qızı getdi.

      Ə b d ü r r ə h i m b ə y. Arvad, Allaha bax, tanrıya bax, qız deyəndə alma deyil, qarpız deyil tökəsən bazara, haray çəkəsən ay alma alan, ay şaftalı alan. Dəli olmamısan ki, arvad?

      X ı r d a x a n ı m. İndi ki mətləbin başı açıldı…

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. Mətləbin başı açıldı, amma çox zülmlən, ənvayi-müsibət ilən.

      X ı r d a x a n ı m. Yaxşı sən atayın goru, qoy sözümü deyim… Bircə mənə de görüm, getmisənmi İskəndər bəyin yanına? O ki invərsət deyirsiz, nə deyirsiz qurtarıb, həkim gəlib, deyirlər ki, bir yaxşı kamallı, göyçək oğlandı. Heç belə zad ağlına gəlibdimi?

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y. İndi başa düşdüm mətləbini, arvad… Elə işləri sən özün yaxşı bilirsən, gərək o gəlsin vizitə, yoxsa mən gedim ona nə deyim? Deyim ki, gəl mənim qızımı al? Tutalım ki, dedim, axır alarmı? Elə iş heç bir yerdə görünübdümü? Axı biz müsəlmanıq.

      X ı r d a x a n ı m. Mən əvvəl gündən bilmişəm başıma düşən daşı. Mən bilirəm ki, sən elə şüur yiyəsi deyilsən. Get Allahı sevərsən, get qumar oynamağın dalınca. Mən öz işimi düzəldim, onda bilərsən ki, analar necə qızlar doğublar.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y (gedə-gedə). Allah xeyir versin. Sən nəsən ki, düzəltdiyin iş nə ola? Mən ancaq axırda rüsvayçılıqdan qorxuram.

      X ı r d a x a n ı m. Get, dalınca da bir qara daş getsin.

      Ə b d ü r r ə h m a n b ə y (gedir). Tuf… tuf…

      X ı r d a x a n ı m (tək). Heç mümkün deyil, nə tövr olsa gərək varımdan, yoxumdan keçib bu işi düzəldim; yoxsa o qızların oxutmuş ləçərlər əgər bilsə, oğlanı çəkəcəklər bəndlərinə… Belə ittifaqı əldən buraxmaqlıq bişüurluqdur… Çünki oldun dəyirmançı, çağır gəlsin dən Koroğlu… Əbdürrəhim, Əbdürrəhim! (Əbdürrəhim daxil olur.)

      Ə b d ü r r ə h i m. Nə buyurursan, xanım?

      X ı r d a x a n ı m. Bu saat gedərsən Nurcahan arvadı və o Dərvişi ki İrandan təzə gəlib, çağırarsan bura. Nə tövr olsa gərək bu dəqiqə burada olalar. Başa düşdünmü? Şəhəri bir-birinə vurub tapıb gətirərsən!..

      Ə b d ü r r ə h i m. Bəli, bu saat, xanım. (Gedir.)

      X ı r d a x a n ı m. Tez ha, tez ha… Pəri, Pəri! (Pəri daxil olur.)

      P ə r i. Nə buyurursan, xanım?

      X ı r d a x a n ı m. Bu saat otaqları təmiz süpürərsən, qapı-bacanı gül kimi elərsən!

      P ə r i. Baş üstə. Xeyirdimi, ay xanım, başına dönüm?

      X ı r d a x a n ı m. Hələ danışmaq yeri deyil, bircə tez Səkinəni СКАЧАТЬ