Mahmud onda ayıldı ki, dalanlarına çatıb. Dalanın ağzında süd rəngli «QAZ-24» dayanmışdı. Maşından əvvəlcə bir kişi düşdü, Mahmud onu– öz diplom rəhbəri, iqtisad kafedrasının müdiri professor Qasımzadəni görəndə gözlərinə inanmadı. Bu vaxt maşından ikinci kişi də düşdü və professor Qasımzadə onu Mahmuda təqdim etdi:
– Tanış ol, akademik Mürşüdovdur! Mənim ən yaxın dostumdur.
– Tanıyıram,– dedi,– biz qonşuyuq.
– Qonaq istəmirsən, Mahmud?– Professor Qasımzadə çox ərkyana danışırdı.
– Gözüm üstə yeriniz var. Bu saat…– Mahmud istədi evə qaçsın, ata-anasını xəbərdar etsin ki, görün bizə kimlər gəlir… Professor Qasımzadə onu buraxmadı.
– Hə, heç soruşmursan ki, bir akademiklə bir professor bizə gəlməkdə xeyir ola?
– Qonaqdan belə şey xəbər almazlar.
– Afərin! Zəhmətim sənə halal olsun!– Professor Qasımzadə əlini onun kürəyinə döydü və akademik Mürşüdova sarı çevrildi.– Sizə dedim, axı, mənim tələbəm mərifətli oğlandır.
– Görünür. O saat görünür ki, böyük yolu gözləyəndir. Beləsinə çəkilən zəhmət halaldır.– Akademik Mürşüdov da onun başını sığalladı.
Mahmud bu gözlənilməz mehribançılıqdan, təriflərdən tərləmişdi. Zarafat deyil, adı çəkiləndə tələbələrin zağ-zağ əsdiyi professor Qasımzadə bir yana qalsın, şöhrəti dünyaya yayılmış akademik Mürşüdov da şəxsən özü onunla belə məhrəm danışır…
Lakin Mahmud bir az da nigaran idi, bu qəfil gəlişin sirrini aydınlaşdırmaq istəyirdi, yüz yerə yozurdu. Di gəl ki, bir yana çıxara bilmirdi. Professor Qasımzadə isə ara vermədən onu tərifləyirdi.
Bilirsiz, Mikayıl müəllim, Mahmud olduqca savadlı, təfəkkürlü, həm də yaman zəhmətkeş oğlandır. Elmə məhəbbətə, sədaqətinə isə söz olammaz. Bir diplom işi yazıb ki, azca genişləndir, olsun namizədlik dissertasiyası.
– Çox gözəl, çox gözəl! Bunu aspiranturada saxlamaq da mənim boynuma.
– Sağ olun, Mikayıl müəllim, siz həmişə kolxozçu, fəhlə balalarına atalıq etmisiz.
– Bax belə cavanlara kömək etmək lazımdır. Sizinki olsun ali məktəbi qurtarmaq, qalanı mənim boynuma. Aspiranturaya girməyi ilə müdafiə etməyi də bir olacaq. Sonra da saxladaram sizin institutda, olar sənin kafedranın müəllimi.
– Var olun, Mükayıl müəllim!
– Hələ elmi işini kitab halında nəşr də etdirərəm.
– Çox sağ olun. Çox razıyam.– Mahmud hiss edirdi ki, bu qədər yaxşılığın qabağında bu sözlər azdır, ancaq ha çalışırdısa, ayrı heç nə gəlmirdi ağlına.
Professor Qasımzadə onu vəziyyətdən çıxartdı.
– Mikayıl müəllim o qədər adamın əlindən tutub ki! Mənim özümə də atalıq eləyib. Biz də gərək belə adamların qədrini bilək, onun ayağına daş dəyməsin… Daş nədir, heç qəltən də dəyməsinə razı olmayaq. Düz demirəm, Mahmud?
– Əlbəttə, əlbəttə…
– Ay yaşa! Amma…– Professor Qasımzadə dayanıb Mahmuda sınayıcı nəzərlə baxdı, Mahmud başını yerə dikməli oldu.– Neyləyəsən, dünyadı da, o qədər atyeriməz yolları, cığırları var ki, onda gördün səni çəkdi, apardı o, cığırlarla bir yarğana… Di gəl keç bu yarğanı görüm nə təhər keçirsən! Belədi ya yox, Mahmud?
– Yəqin ki…– Mahmud mızıldandı. Niyəsə ürəyi sıxıldı və fikirləşdi ki, yoox, burda nəsə var. Nə?
Professor Qasımzadənin növbəti sözləri onun şübhəsini daha da artırdı.
– Mikayıl müəllimə qəfil bədbəxtlik üz verib Mahmud.
– Noolub ki?
– Oğlu maşınla bir nəfəri vurub.
– O adam ölüb?– Mahmudun dili-dodağı təpidi, gözləri böyüdü.
– Yox, əşi, yüngülcə yaralanıb. Deyəsən ayağı sınıb. Sınıq da ki bilirsən də, təbabətin indiki imkanlarının qarşısında heç nədir. Düz demirəm, Mahmud?
Mahmud udquna-udquna qaldı. İstəyirdi soruşsun ki, axı kimdir o adam? Bu söhbətlərin mənə nə dəxli var?
Qasımzadə onun qolundan bərk-bərk yapışıb, bir az da özünə tərəf çəkdi.
– Oğlum, gərək bu məqamda bizə kömək eləyəsən. Malik… Mikayıl müəllimin oğlunu deyirəm, şərqşünaslıqda oxuyur. Büyün-sabah xaricə gedəcək, icazəsi hazırdır. Özü də nişanlıdır…
Mahmud daha heç nə eşitmirdi, sanki qulaqlarına güclü külək dolmuşdu, qulaqları ağac koğuşu kimi uğuldayırdı. Evə qaçmaq istəyirdi, di gəl ki, qolunu onun əlindən çəkməyə heyi qalmamışdı, buna görə də diplom rəhbərinə yazıq-yazıq baxırdı. Diplom rəhbəri isə sözlərinə ara vermirdi.
Bilirsən, Malik… Bizim hörmətli akademikin oğlu.. sənin atanı…– Mahmuda elə gəldi ki, axırıncı sözü eşidənəcən aradan düz bir gün keçdi– …maşınla vurub…
– Atamı? Nə vaxt? Harda?
Mahmud qəfildən götürüldü. Professor Qasımzadə onun dalınca yüyürdü, akademik Mürşüdov da iki-üç addım atıb dayandı və öz qapılarının zəngini basdı.
Mahmud özünü içəri salan kimi anasına, bacısı Çimnaza baxdı, onların ikisi də ağladı. Mahmud yan otağı açıb, atasını üz-gözü, ayağı sarıqlı görəndə qışqırdı:
– Ataa!
Qafar gözlərini açıb gülümsündü.
– Necəsən?– Mahmud əlini ehtiyatla atasının sifətində ayaqlarında gəzdirdi. Onun sağ ayağı gipsdə idi.
Qafar zorla pıçıldadı:
– Qorxma… İndi yax..şı…yam:
Mahmud atasının gipsli ayağını qucaqlayıb ağladı.
Qafar gücdən düşmüş əliylə oğlunun saçını yüngülcə sığalladı.
Professor Qasımzadə də içəri keçib astadan salamlaşdı.
– Elədir, СКАЧАТЬ