Seçilmiş Əsərləri. Чингиз Гасан оглы Гусейнов

Чтение книги онлайн.

      Neçə gündür plastilin fəhlələri eyni vəziyyətdə görüb işə gedirdim: üzlər hələ də naməlum, əzələlər görünməz idi. Bir axşam qonşum mənə dedi ki, evi xoşuna gəlmir, öz layihəsi üzrə yaxşı bir ev tikdirmək fikrindədir. Demə, başı layihəyə qarışmışdı. Xahişi də oldu. Dedi:

      – Usta, qorxuram işlədiyim heykəl əl-ayağa dolaşa, yerə düşə əzilə. İstəyirəm stolla bərabər sizə tərəf aparam, qoy hələlik səkinizdə qalsın.

      Köməkləşib stolu evimizə sarı çəkdik. Plastilin fəhlələr sanki stola yapışmışdılar, möhkəm durmuşdular. Mən dal-dalı gedirdim, fəhlələrin hələ çəkilməmiş kor üzləri məndəydi. Mənə canlı görünürdülər. Qəribədir: elə bil mən yoldaşlarımla birgə borudan yapışıb onu buruğa sarı aparırdım. Plastilin fəhlələrə baxdıqca, borunun ağırlığını çiynimdə və qollarımda hiss edirdim. Bəlkə bu, quyunun dibinə salınan sonuncu borudur? Fəhlələri biz aparmırıq, onlar özləri yeriyirlər, bu boru mütləq neft yatağına çatacaq, neft gətirəcək. Mənim briqadamın boruları isə hey yerin qəlbinə sancılır, xeyli getmişik, lakin nəzərdə tutulan dərinliyə hələ çatmamışıq.

      Daş qurtardıqca, yük maşınları daş gətirirdi.

      Səki xeyli genişləndi, köhnə, mənim evimlə ekiz yaranmış evin yerində hündür, möhkəm, iri pəncərəli üçotaqlı ev yüksəlməyə başladı. Qonşumun gözəl zövqü vardı: ev mənə təzə bəyi xatırladırdı – ucaboy, ağ bənizli, incə, lakin sağlam bədənli. Bizim ətrafımızdakı evlərin damları nədənsə yastıdır, qonşumun evinin damı üçbucaq şəklindədir, üstü də qırmızı kirəmitli; həm damdı, həm də ikinci mərtəbə. İmkan tapıb mən də evimin yastı damını şiş bucaqlı, qırmızı kirəmitli damla əvəz edəcəyəm.

      Stol və heykəl qonşumun genişlənmiş səkisində öz yerini tutdu.

      Bir gün gördüm ki, qonşum çarhovuzunu söküb. Bu cür nəhəng, gözəl evin yanında köhnə çarhovuz, köməkçim Ziya demişkən, olduqca primitiv görünürdü, yəni çox balaca idi, təzə evə yaraşmırdı, bağın səliqəsini pozurdu. Səliqə deyəndə, çarhovuzda mən elə bir eyib görmürdüm, lakin belə binanın qabağında gərək yaraşıqlı, iri, dərin, dəryaçanı xatırladan çarhovuz tikiləydi. Məncə, qonşum bu cür düşünürdü. İnanmıram ki, köhnə çarhovuzu pisləyəydi, axı balaca da olsa, qonşuma az xeyri dəyməmişdi, onun suyu ilə cavan meynələr, firqəndə olanda, gilas və qaysı tingləri bolluca suvarılmışdı.

      Səhərlər məşq edəndə gah tikilən çarhovuza baxırdım, gah da heykələ. Plastilin fəhlələr lal-dinməz durub ağır borunu çiyinlərində saxlayırdılar – nə borunu yerə sala bilir, nə də buruğa çatırdılar.

      İki günə çarhovuz hazır oldu. Bir axşam mədəndən evə qayıdanda çarhovuzu su ilə dolu gördüm – sudaşıyan maşınlar doldurmuşdu.

      Qonşum məni çarhovuzuna baxmağa çağırdı. Yamanca dərin və geniş idi, istəyirsən tullan, istəyirsən üz.

      – Mübarəkdir!

      – Su istəsən, qurbandır.

      – Firqəndəni qurtarmışam, payın çox olsun!

      – Sabahdan təzə işə başlayıram. Usta, bu bağı ki görürsən, gərək ona can-başla qulluq edəsən. Bağınkı da quyudur. Quyusuz bağ bağ deyil.

      – Düz buyurursan, qonşu.

      – Sən də, usta, asudə nəfəs alarsan, özün görürsən ki, sənin quyun ikimizə bəs eləmir.

      Qonşum ağıllı söz dedi: quyusuz bağ bağ deyil.

      Bağıma keçəndə gözüm səkidəki stola sataşdı: plastilin fəhlələr ağ əski ilə örtülmüşdü. Nədənsə üşüdüm. Ağ əski görəndə qanım qaralır. Nə isə… Qonşum heykəli toz-torpaqdan qorumaq üçün örtmüşdü, plastilin zay ola bilərdi.

      Quyu da qazıldı.

      Qonşumun qorxusu əriyib yox oldu: qorxurdu şor su çıxa, xoşbəxtlikdən şirin su çıxdı. Quyu motorla işləyirdi. Su çarhovuza, oradan da borularla meyvəliklərə, bolluca su istəyən ağaclara tərəf axırdı.

      Səhər qonşumun bağından keçirdim ki, kəsmə yolla vaxtında elektrik qatarına çatım, böyürdən zırpı bir it üstümə atıldı. Tez qırağa çəkildim. İt, zəncir onu boğsa da, dik qalxıb qəzəblə mənə hürürdü. Qulağı kəsik qoyun iti idi.

      Yoluma davam etdim.

      Axşam qayıdanda it yenə mənə boğuq səslə o ki var hürdü. “Bircə itimiz çatışmırdı, – düşündüm. – Səsdən qulağımız batacaq”.