Üç gonbul. Юрий Олеша

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      – Əzizim, sizin zahiri görkəminiz adamı dəhşətə salır. Siz ictimai asayişi pozursunuz. Ümumiyyətlə, siz bunu etməməliydiniz, özü də belə bir həyəcanlı vaxtda.

      Rəqs müəllimi əllərini dik tutaraq hönkürdü:

      – Belə də yalan olar! Bu iftiradır! Mənim günüm valslar və təbəssümlər arasında keçir. Görkəmi skripka açarına bənzəyən bir adam ictimai asayişi necə poza bilər? Oh! Oh!

      Rəqs müəlliminin axırı necə oldu, bunu bilən olmadı. Bir də ki bu o qədər də maraqlı deyil. Şarlarla uçan satıcı barəsində bilmək isə daha maraqlıdır.

      O, yaxşı bir zəncirotu kimi havada uçurdu. Satıcı fəryad qoparırdı:

      – Bu biabırçılıqdır! Mən uçmaq istəmirəm. Mən, sadəcə, uçmağı bacarmıram…

      Bütün bunların faydası yox idi. Külək şiddətlənirdi. Şar topası daha da yüksəklərə qalxırdı. Külək onu şəhərdən kənara – Üç Gonbulun sarayına sarı qovurdu.

      Şarsatan hərdən aşağıya baxa bilirdi. Baxanda evlərin damını, çirkli dırnağa bənzəyən kirəmitləri, məhəllələri, ensiz mavi suları, koppuş adamları və bağların qarma-qarışıq yaşıllığını görürdü. Şəhər onun ayaqları altında sanki sancağa keçirilibmiş kimi fırlanırdı.

      Vəziyyət getdikcə fənalaşırdı.

      “Bir az sonra mən Üç Gonbul parkına düşəcəyəm!” – deyə şarsatan dəhşətə gəldi.

      Sonrakı dəqiqələrdə isə o, parkın üzərindən astaca, çox qəşəngcə süzüb keçdi və getdikcə aşağı enməyə başladı. Külək sakitləşmişdi.

      “Deyəsən, indicə yerə düşəcəyəm. Məni tutub əvvəlcə yaxşıca kötəkləyəcəklər, sonra da qazamata salacaqlar, ya da çox vaxt itirməsinlər deyə o saatdaca boynumu vuracaqlar”.

      Onu heç bir adam görmədi. Yalnız ağacların birindən ürkmüş quşlar pərən-pərən düşərək uçdular. Havada uçan rəngbərəng şar topasının üzərinə bulud kölgəsinə bənzəyən yüngül yayğın kölgə düşmüşdü. Şar topası gözoxşayan rəngbərəng kölgələr salaraq narın çınqıl səpilmiş cığırdan, gül ləkindən, qaz üstündə oturmuş oğlan heykəlinin, qarovulda mürgü vuran qvardiyaçının üstündən keçdi. Bundan qvardiyaçının sifəti qəribə şəkildə dəyişdi. O dəqiqə də qvardiyaçının burnu meyit rənginə düşdü, sonra hoqqabaz burnu kimi yaşıl rəngə çaldı, nəhayət, əyyaşların burnu kimi qıpqırmızı oldu. Kaleydoskopun içindəki şüşələr də səpələnərək rəngini elə beləcə dəyişir.

      Fəlakətli dəqiqələr yaxınlaşırdı: şarlar sarayın açıq pəncərələrinə sarı uçurdu. Şarsatan indicə pərqu tük kimi bu pəncərələrin birindən içəri keçəcəyinə şübhə eləmirdi.

      Elə də oldu.

      Şarsatan pəncərəyə sarı uçdu. Sən demə, bu, saray mətbəxindəki qənnadı şöbəsinin pəncərəsi imiş.

      Bu gün Üç Gonbulun sarayında dünənki qiyamın uğurla yatırılması münasibətilə təmtəraqlı səhər yeməyi gözlənilirdi. Üç Gonbulun verdiyi səhər yeməyindən sonra bütün Dövlət Şurası, məiyyətlər və fəxri qonaqlar Məhkəmə meydanına getməyə hazırlaşırdılar.

      Mənim əzizlərim, sarayın qənnadı şöbəsinə düşmək olduqca cəlbedicidir. Gonbullar ağızlarının dadını bilirdilər. Bir də ki bu, görünməmiş bir hadisə idi. Təmtəraqlı səhər yeməyi! Təsəvvür edin ki, bu gün saray aşpazları və qənnadıçıları necə maraqlı işlər görmüşdülər.

      Şarsatan uçub qənnadı şöbəsinə girəndə həm qorxdu, həm də sevindi. Yəqin ki, elə eşşəkarısı da başısoyuq ev sahibəsinin pəncərənin qabağına qoyduğu tortun üzərinə qonanda həm qorxur, həm də vəcdə gəlir.

      O cəmisi bir dəqiqə uçduğuna görə ətrafa yetərincə diqqət yetirməyə imkan tapmadı. Əvvəlcə ona elə gəldi ki, cənub ölkələrindən uçub gəlmiş cürbəcür nadir quşların cəh-cəh vurub oxuduğu və fit çaldığı, fışıldayan və şıqqıldayan bir quş bazarına düşüb. Sonrakı anlarda ona elə gəldi ki, bura quş bazarı deyil, əzilmiş və öz şirəsinə bulaşmış tropik meyvələrlə dolu dükandır. Şirin, başgicəlləndirici xoş qoxu onun burnuna dəydi, istidən və bürküdən boğazı qurudu.

      Burada hər şey – heyrətamiz quşxana və meyvə dükanı bir-birinə qarışmışdı.

      Şarsatan var gücü ilə yellənərək yumşaq və isti bir şeyin içində oturdu. O, şarlarını əlindən buraxmırdı. İpindən bərk-bərk yapışmışdı. Şarlar onun başı üzərində havada dayanmışdı.

      O, gözlərini yumdu və qərara aldı ki, ömrü boyu onları açmasın. Fikrindən keçdi: “İndi mən başa düşdüm ki, bu nə quşxanadır, nə də meyvə dükanı. Bu, qənnadı bişirilən şöbədir və mən də tortun üstündə oturmuşam!”

      Doğrudan da, belə idi.

      O, şokolad, portağal, nar, krem, şəkərlənmiş meyvə, şəkər tozu və mürəbbə aləminə düşmüşdü. Özü də rəngbərəng rayihəli aləmin hökmdarı kimi taxtda oturmuşdu. Taxtı da tort idi.

      O, gözlərini açmırdı. Qeyri-adi dava-mərəkənin qopacağını gözləyirdi, özü də hər şeyə hazır idi. Lakin onun ömründə gözləmədiyi bir hadisə baş verdi. Qənnadı bişirən şagird qaşqabaqla və qüssə ilə dedi:

      – Tort zay oldu.

      Sonra araya sükut çökdü. Yalnız qaynayan şokoladın qovuqcuqları partlayırdı.

      – Bunun axırı necə olacaq? – şarsatan qorxudan nəfəsi kəsilmiş halda, gözlərini bərk-bərk yumaraq pıçıldadı. Onun ürəyi daxıla salınan qəpiklər kimi atılıb-düşürdü.

      Baş qənnadıçı qaşqabaqla dedi:

      – Boş şeydir! Süfrədəki ikinci xörəyi yeyiblər. İyirmi dəqiqədən sonra tortu vermək lazım gələcək. Rəngbərəng şarlarla bura uçan axmaq sir-sifətli bu yaramaz isə ziyafət tortunun əsl bəzəyi olar.

      Bu sözləri deyib baş qənnadıçı bağırdı:

      – Kremi verin!..

      Doğrudan da, kremi verdilər.

      Sonra nələr oldu!

      Üç qənnadıçı və iyirmiyəcən aşpaz şagirdi Üç Gonbulun ən gonbulunun tərifinə layiq şəkildə şarsatanın üstünə böyük həvəslə atıldılar.

      Bir dəqiqənin içində onu hər tərəfdən kremə bürüdülər. O, gözübağlı oturduğu üçün heç nə görmürdü, amma çox müdhiş mənzərə idi. Onu başdan-ayağa kremə СКАЧАТЬ