Parçalanmış Türküstanı gəzərkən. Əli Şamil

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ atların yanında ilxıçı gözə dəymir. Muxtar müəllim deyir ki, ilxını adətən kinolarda, televizorda görmüşəm, birinci dəfədir təbiətin qoynunda otlayan ilxı ilə rastlaşıram. Mən isə uşaqlıqda və yeniyetməliyimdə dəfələrlə ilxı görmüşdüm. İlxının yanındakı ayğır bərkdən fınxıraraq atların ətrafında gəzinir, onların hər bir hərəkətinə ciddi nəzarət edir, ilxıdan uzaqlaşmaqda olan atı, daylağı qovaraq geri qaytarırdı. Qayıtmaq istəməyən, müqavimət göstərəni isə dişləməklə cəzalandırırdı.

      Ayğırın qorxusundan ilxıya yaxın düşmək, at tutmaq olmur. Canavar, ayı da ayğır olan ilxıya yaxın düşə bilmir. Məni heyrətləndirən o idi ki, olduqca güclü və sağlam olan ayğır daim ilxını diqqətdə saxlayır. Bəs özü nə vaxt otlayır ki, belə güclü olur?

      Qoyun sürüsünün önündə, adətən, dıbır görməyə alışmışıq. Yol boyu gördüyümüz sürülərdə isə dıbır gözə dəymirdi. Qoyunlar da merenos cinsindən idi.

      Isık göl görünməz olduqdan sonra 10–15 kilometr də gedib vilayət mərkəzi olan Karakola çatırıq. Sanki Göyçə gölünü keçib Basarkeçərə gedirsən. Bizim üçün Qarağat otelində yer ayırmışdılar. Uzun yolçuluqdan sonra, deyəsən, heç kimin şəhərin axşamını seyr etməyə həvəsi qalmamışdı.

      Karakol şəhəri

      Şəhərin əhalisi 75 min nəfəri keçib. Xalq etimologiyasına görə, buraya gələn ilk türklər əllərini torpağa vuranda əllərinin (qollarının) qara olduğunu görüb buraya Qara qol adını veriblər. Bu o qədər də inandırıcı görünmür. Çünki Isık gölün güney ətrafı, bütövlükdə, qara torpaqdır. Onda gərək sahil boyundakı şəhər və kəndlərin çoxunun adında qara sözü olaydı.

      1886-cı ildə buradakı yaşayış məskəninə rus səyyahı, coğrafiyaçısı, bölgənin çar Rusiyası tərəfindən işğal olunması üçün sənədlər hazırlamış Nikolay Prjevalskinin şərəfinə Prjevalski, 1926-cı ildə Lenin adı verilmişdi. 1991-ci ildə Qırğızıstan müstəqilliyini qazanandan sonra şəhərin keçmiş Karakol adı qaytarılmışdı. Şəhərdən Çin Xalq Respublikasının sərhəddinə o qədər də uzaq deyil. Əslində, Karakol şəhəri də Doğu Türküstanın bir parçasıdır.

      Doğu Türküstanın Aksu (Ağsu) şəhərinə gedən karvan yolu buradan keçir. Sovetlər Birliyi zamanı sərhədlər möhkəmləndirildiyindən karvan yolu da öz əhəmiyyətini itirib.

      Şəhər köhnə Sovet qəsəbələrini xatırladır. Son illər yeni binalar tikilməyə başlayıb. Onların sayı o qədər də çox deyil. Tarixi abidə adına diqqətimi çəkən 1910-cu ildə dunqanların (Çin dilinin bir dialektində danışan dunqanların dindarları müsəlmandır) tikdiyi məscid oldu. Ağacdan, bir mıx belə vurmadan, Çin məbədləri üslubunda tikilmiş bina son illər təmir edildiyindən gözəl görünür.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

/9j/4AAQSkZJRgABAQEAAAAAAAD/2wBDAAgGBgcGBQgHBwcJCQgKDBQNDAsLDBkSEw8UHRofHh0aHBwgJC4nICIsIxwcKDcpLDAxNDQ0Hyc5PTgyPC4zNDL/2wBDAQkJCQwLDBgNDRgyIRwhMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjL/wgARCAF/AaIDASIAAhEBAxEB/8QAGwAAAgMBAQEAAAAAAAAAAAAAAAECAwQFBgf/xAAZAQEBAQEBAQAAAAAAAAAAAAAAAQIDBAX/2gAMAwEAAhADEAAAAew2erzoZSGCGCUgiSQiSRDFQxEMEpBEbIjBDBDCJISJIIkhYkgiSCJJESQRbCLYIYJSFQwsGSokkQwQwQwQwSkCGCUgiSEiMpDBDBKQRJIRIIjBDBDcRGCGESQRJBEkhEgiMVEgmMlQwQxBNkWwiSCIykMEMEMEMIthEYiGCGCGCUgiSBKSESCJIIkhYjaRGKhglIEMiYyVDBDBDKRIiLGkSQRJKkMEMEMEMEMIkgiSCIwQwQwQwQwQwQyEpAlIIkiojZEkRIZNIYIIkhliHll1EJoA6SbIjBDEQwQwQwQwQ0IYIYIYIYIYIYIYqGCGCGEWMQwY1nTBHMySxebfqhP088vnPTeS479F0uM9zo4OP2OXou3YM1naFL0eVAxAAAJgAAhghoBoAYhuWJJCAsABMBDAAVDAAB8S3h163K18LNVTfDfpbuB3fXxz+X9d5zF1c7dx89Ox2vNdzze7fzmZU9Xj4fb870r8qJ6qrH086qs53Q7c1Ryezx9BZfDG4ifr8QBQAEJ8uXVp8p3fL6ujqptyyrRm9fmYGsgAAAmCYoYFvls25fO9dmHqlcrVPQZOljo1Oxzuz58pxWGnV1Y58fXrvlHGqOB6fyvo8MtOGVz1ev5np4rUuXNz7/nN17eg0clc9bo4Y9/N1a7PN75ekOZn68+3598vPS/v+Q7vm93pLONv5qsmev0eTunMq7cuzHjxze0caB2p8jRZvMGnUuM4chTz+H13Xc8s6maEc3TGChQyU9M9HmYqe2O/di6vP0b6lo574Ubs3fyJqzDTfmhz1pyli1ZerX130dkdPPfJ41tjlp5W5ycqkh25znl0XWr0vkfVc/XpfNsxrkrNf18OSO6jU0OO/NK4aoyre7eNHuZjmmwXRBr1+aUJQWuE44secrZquyEquy6qI7V3drnTNg7ujGvP8P1HnunKHN35Srt+Y9GzZip5K39Pm9LHX1HNzcXG+vfwdHfzdeNFiThbwrOvzuNum9HqfF7fP7PRaeJq6ccHQ83Rvn7M810E6k8IzulzYnVfIZ1lykvWOSWWiO3KUHEhF05vF3Y9HPrC/LaaKp5z6eAaIyiYfHe/+frHk6uImhzzayrYWZ3pvovbs4/U5DPRz1lz2+b1eKuzj20axLr8roHRmeux18ni7fmt84QUi2U666G/l9DXOYky2gbiUwCZAlkkhZNXMzrNfnXPoX5NJOtM+ouu2rwJF4b3Pi18lltVl0WrM2rNfNaN/N606cvJJ3ne5Kzpc2cZaMXQ51zq7XL7u3W6eIl8/wArVkKtebZFRTpq7Zj03OkFebTAlCSsiI3AWaioXG63Ezu2F9ON59nP3EWg+n6MuyrCMpF4n2/gK8wTVlme3OWJwls6fJsaqnFs7JRjVV+TWLmdPAnV7nJ7PR2OT0+NLwqbaoemq0xX5r42W0XamwkryHGQALMqBv1GLGuJDoZ1xcfr8nN2YOlxs6r38/bpNNR9M34N45RkL5h9K+V6mRqyx4t2QaDNNmOxYSJJao00tVdo6r4V0+vn37mvzHovKRXnvqzbptVy9GeUdK6qep0IEbynCSJxciskL1ufledSrSsy57DnvXxe7wM6hqz31ZGSPpu7BtqUqZmT5j7zwNmO7NI1TossjVbXKa6upjfIFq1imUNNlF9Omq6nFfVb+J1tI+Y7fHRVX1y2xkjmVa8UdqUXqbXWOUiEiRGQDCp66pukszRknRpx0ny+vxInMdTjKJ9N18zbVkqSzj+I7nliiVMovszyLve+G9v5vT1+Ptnx7fNd3Q4vu8V11MtZr0VViWPSd/ocy7cnzOlyi2E4yzQzLzOzyI6l+HdZodbvKbpRbKqJoKAjJGd0gpc+rJdnezjdTipfZTepVbEfoOLVm+h49as5VVtdinCdCurNHoPKX8uv0DR5DVw9HY8ZQvR59kKZ9OXTr5fezvz8ijWPR3croaW4bKLNCaVgBx+1xI36qNFjaLzlbXFLY12KEhLI2ZcdFe8stTqtXq+d72Xnvk2037ynFG5SvzaTXRHJwdLn7lc65WaIiFKMgtq0rSKSIIB6Hzvo5rzlVlVy9FEjZTQj0KFslMRcXs8aXp6KrrETjeZKNZdGqaMgDUG10MevBmy149k12vLW5uXbNfRdvmTrsiyeKuOpPmSK8eiGlJpzXLbgs5IHbRYTiA67IrT6LzfalxYelzbJgIDjXenm1aRYrM2K+ObumiwM8rztlVYOFqKTQFSU5dvM3YpTfh2GLPozJTbTbjq98ZRjx7clikTV1aM0bMO/H055pQsx0c4yKUMsnGRJCMl9M0vq3Y7KmNUmHQ6HF7Wok46Y9Wfp+fv0+f6TzmN41VL1+ErtIqnFFxSE9OHozSx20lt85RzK7aKV1Gvn06FWqiXHzezxdZndXolWXTRZsy3V9OfOshPn0lKMlzsmWSqZNEjPpVtzdi2ZNZpb0TeQnXE+hmtrdKnRqc3qxjjpt5dTc5Kb3zhOMS5UWCLQq6HL3zWarVjOpbz+1m+fqlGodDm9PHTfk08/LXwuxx9Q3YdBZRfTrNhCW8c6cJ8+kmmtHa5Ho8vPOEtJTrtI3023M8+ivWKNuHXOmKnTmi/fg3VPXzejU6rKdTLFvPNWVotdTqwiEyAF/TlndXJ9Hijn+w8/XLq40c9PdBY3qourNPC9F5+yOjPeOKWs2QU9YwStrx0kwXb27IcN+QlC7vhW1Wivh1U5kJx3znXopdFg6fNh689xLfyOpWui/LZUqnOckyk5RiSRTER2uPGU1BtWNxgWUTqmuvXTsx0u5t0Tbwulz5La5PSF2bWStollgrlGrXG89PbE4dPDTcO/O22i6uj6LzXouO6vP+lE8lvwavTiPL6/JTTnsUkOpy9jXTouo1nI4tiTgixQcNIAQf/EAC4QAAEDAwMDBAICAgMBAAAAAAEAAgMEERIQITETIjIFICNBM0IUNCQwFUBQgP/aAAgBAQABBQL/AO4SbAOB9gnYS1weP/OrJC1kUndpUEthys6j/GnysjRrWplU1yBuP/JrDm6Ei30pheE8UKqajBMjMhZC0LotTXOglBuP+pZW/wClNKibpqidnGqi/TdxSvsJzlUwJqsFUMyZRuKuE1wcLhX3fIGJjw8IuDV1boOKBv8A6HHECW64Fzawe0ix/wBkdQ8NFWuqFJIM/twAEExjiCJ2LQ17QE5x60csijnDwa2Ji6gljg7XvlImbUFivOqSbqLAFMONUTYSSGSSJtmot/0VT7GKR2bKjccMO83N/wDZj25WMcnxSMBW6yc6MuumPeEM2NeLOkuxDd0dO1UzR1uh8mOAJwEzXAta0xskN2P7w04C4dNNkmOF4JmuQmjBJunvDG05NQTFKxNeHeyteOpB+Rg7v1i4q5LTdTu1urgq9k14d7QizKYRR9OKHCIUz7ugJip4f4zW0xFdNKxzHxuyMT0+MxpkuEFFMwIvxUhUkLOnPM+VRE4MJCcJWSNmdgBkJgWuih6jmj/LfTiRwZPEHNe6noJ2wtlc50YnxTKxjk+scHMrHNMzjI/5GB5mihhnfI3PBTu+YG6M2Tevi/qXWDSgHBZOa2OTFOqLNbPduYXUTS61yjk5B+K/kFPcCuo67pHrJzjkQnOIbLUNKbaSGnuEcyH+Nw9FrEI2lYG+bpHFzcBN2ub2QAsbA6QS3upScKh2MOFw6qcafp7l4XUIFw4DtWfVqJ39OKLDAjMyHJ7SE95D87LYgSJrrlxsY5MlIe0SFrWz3HWIVmhG63QJ0xaV22+NrXTDJ0jnh7HlAd0l4XxSxp0wKpm5VVRD0qgBbxlsgWJcnRuC6TkR2s3iYzpPji6wn2iLz1syVkgWlPaes4FMJv5Fo+Rgf06a4ZU59DpSFrY5HyPo7LZijL5JH0cwlIdE8U9zDF0nFjuqYiJP4xJ/hE6WCsERrJJ02m7jZbLZeRzHRio2OAhbCyOodRr1EfNbu5FQ2zqWU56TzsibFUv6nWc8U8uMVfV7NOTQirlZSLKVZzBT1OUcD23jkjDBI0Gu+Ojjqemm1Mbl1wuuF1mLrtXXaus1dZi6 СКАЧАТЬ