Сайланма әсәрләр. Том 2. Кубрат хан. Илчегә үлем юк / Избранные произведения. Том 2. Мусагит Хабибуллин

Чтение книги онлайн.

      – Тәңреңә иман кыл, буйтур, шулай әйтергә ярыймыни? – диде.

      Дәнис су анасының өске катка менүенә ихластан ышана, җаны-коты үкчәсенә җитеп көтә иде. Диңгез өстен көмеш төсенә кертеп, тирә-юньне тонык кына ай яктырта башлагач, Дәниснең ышануы тәмам чигенә җитте. Ул шылт иткән тавышка да ялт итеп әйләнеп карады, кулындагы сөңгесен ныграк кысты. Аның бер дә үләсе, дөресрәге, су анасына китәсе килми иде. Су анасыннан да матур, сылу хатыны Эгина бар, ул аны ярата, ул аны сөя, ул ансыз яши алмый. Буйтур үзе дә, ни батыр кыланса да, курку тоя, һәр тавышка туктап колак сала, шулай дикъкать белән тыңлаудан аның колаклары чыңлый, ахыр ул, гасабилануын яшерергә теләп, авыз эченнән генә җырлый башлый. Кораб борынына таба үткәндә дә, койрыкка әйләнеп килгәндә дә, буйтур бер генә мәлгә дә бүлмәсе ишеген күзеннән яздырмаска тырышты. Бар хикмәтләргә күңеле ышанган хәлдә дә, аның бүлмәсендә Кубрат хан биреп җибәргән ике мең алтын бар. Ул алтын императорга дигән бүләк түгел… Ул алтын грек утының серен кулга төшерү өчен бирелгән. Алтын буйтур бүлмәсендәге кечкенә сандыкта ята. Сандыкны бүлмәдән алып чыгып китүе җиңел түгел, сандык күрше бүлмәдәге каравылбаш Камай ягына нечкә кыл белән бәйләнгән, кыл башында көмеш кыңгырау. Сандыкны күтәреп алуга, кыл өзелер, һәм каравылбаш бүлмәсендә көмеш кыңгырау чыңлар. Әмма оста һәм тәҗрибәле каракның кылны, өзеп, сәке аягына бәйләп куюы да бар иде.

      Ары үткәндә дә, бире килгәндә дә, буйтур бүлмәне күздән яздырмады, ахыр бүлмә ишегенә килеп сөялде. Ай күк гөмбәзенең уртасына җитеп килә, диңгез өсте тыныч, ник бер җан иясе күренсен, курка-шикләнә ятсалар да, арулары җиткән булса кирәк, корабта сөйләшүләр бетте, йоклады халык. Тып-тын.

      Мәгәр нәкъ менә шул үтә тынлык күңелгә торган саен ниндидер курку, шом өсти бара. Иртәгә иртән алар, койрыкчы ялгышмаса, Патшакалада булырга тиешләр. Инде максатларына ирештеләр дигәндә, су анасы килеп чыксын әле! Бүген дә су анасы күренсә, кемне булса да диңгез алласына алып китәргә итсә, иртәгә бер колны суга ташламый булмастыр. Су анасы шунсыз тынычланмас. Шунсыз кораб Фанәгүргә әйләнеп кайтмас, давыл чыгып, кыяга бәрелер, берәү дә исән калмас, буйтур үзе дә.

      Буйтур су анасына ышанып та җитми иде, шулай да күңел шомлана, тыныч түгел.

      Чынлап та, су анасы аның каршында пәйда булса, ул нишләргә тиеш?.. Су анасын үтерергә ярамый, аннары диңгез алласы аларны көне белән юк итәр. Юк, күргән хәлдә дә үтермәскә, куркытырга, хәнҗәр белән янарга. Ә ул болгар телен аңламаса?.. Аңламаса, күтәрергә дә суга атып бәрергә. Су анасы суда батмый.

      Буйтур, ни кылырга белми, әйләнә-тирәне күзәтте. Атнага якын юлда булдылар, диңгез түзәрлек тыныч булды. Соңгы көндә генә әллә нишләде, җил купты, дулкыннар йөгерешә башлады. Менә төн килүгә, янә тынычланды диңгез, алай да дулкыннар тынып ук бетмәделәр, койрыкчы ярдәмчесе дулкыннарга каршы торса да чайкала иде кораб.

      Дулкыннар йөгерешә… Корабтагы тынлык белән диңгездәге тынлык бер түгел шул…

      Кинәт буйтурның зиһене ачылып киткәндәй булды. Берниндису анасы да юк, СКАЧАТЬ