Louisa du Toit Omnibus 10. Louisa du Toit

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ kan sien hoe die familie teenoor mekaar optree en veral teenoor Dawid se vrou.

      Sy kom agter dat sy te lank hier teen die rantjie sit. Japie kom vroeër saans noudat hy nie meer nuus kan luister nie, te wyte aan Molly. Maar sy wil nie haastig wees nie. Sy wil stadig loop, baie sit en baie droom. Sy wil kennis dra van dinge sonder dat sy daarby betrek word. Sy wil luister na Tanna en oom Kola se geskoor met mekaar en Japie se brommende onthullings sonder dat sy een keer haar mond hoef oop te maak om deel te hê daaraan. Sy wil Makkie se wit melk in die beker laat skuim en wag dat die koffiewater op die primus kook. Sy is bang dat iemand kan vra: “Hoe was dit vandag in die winkel?” En tog wens sy dat iemand dit wil vra.

      Sy wil nie sê nie. Net weet. Dat Dawid in die winkel was, en dat hy goeters op die rakke kan bykom waarvoor sy te kort is. Dat hy die potlood bo sy oorskulp inwig sodat die donker hare daaroor krul en haar so lus maak om daardie potlood net een keer self vir hom af te haal as hy vinnig iets moet skryf. Want hy skryf baie. Hy is heeltyd met sy pa se boekwerk besig, en dis duidelik dat daar ’n intensie agter skuil. Dit moet waar wees dat hy beplan om oor te neem.

      Om te dink dat Dawid, die skoolseun, nou al ’n dogtertjie het wat hy agtertoe vat as sy haar beentjies toeknyp. Hy lag dan helder, met ’n stem soos ’n klok. Bina bied nooit aan om die kind agtertoe te vat nie, dis nie haar voorreg nie. Sy moet haar plek ken.

      Sy het nie eers boeke gaan uitneem nie. Die wat sy het, is al oor die datum. Sy het van die winkel af gebel en gevra dat dit hernu word, sy is te besig om self te kom. Wat nie waar is nie, sy is eintlik ’n orige jukskei noudat Dawid alles so noukeurig deurgaan en behartig. Maar sy wil op die oomblik net drywe, net wees. Dit is ten minste geregverdig. Niemand kan sê, as sy sommer net bestaan, dat sy ’n ogie op ’n ander vrou se man het nie. Dat sy rusteloos op hom wag nie, al is dit net om sy rugkant te sien. Nemand kan sê, as sy weier om in sy rigting te kyk, dat sy net vir hom oë het nie. Nee, niemand kan sê nie.

      Sy bind haar hare soos elke vorige môre in een dik string wat oor haar linkerskouer val. Daar is geen rede voor nie. Haar hare is net gewoond daaraan, en val reeds vanself so. Dit krul los by die punte. Op skool was dit twee vlegsels. Sy begin wonder of haar hare nog sal krul as sy dit kort sny. Mens kan soveel meer met kort hare doen. Maar vir wie tog? Sy gaan niks verander of aanpak solank Dawid hier is nie, ingeval dit lyk of sy dit vir hom doen. Sy dra niks aan haar gesig nie, en daar is ook geen rede voor nie, behalwe dat dit warm is en dat enigiets sal afsweet. Verder het sy nooit begin grimeer nie, omdat Tanna dit as “besmeer” beskou. Molly besmeer dan seker haar gesig, met rooi mond en omkringde oë.

      Smiddae kom sy huis toe vir die uitgerekte etensuur, met ’n middagete van vleis en groente of rys en mieliegruis, met poeding slegs op Sondae. Namiddae is daar amper niks werk by die winkel nie. Daarom kon Bina voorheen by die werk ook sit en lees, en oom Daan het nie omgegee nie. Hy kry self sy koerant elke dag, al is dit meestal die vorige dag s’n.

      Alles was so goed en rustig en reg. Maar wil sy dit terughê soos dit was? Nee, eintlik wil sy dit hê soos nou: hierdie swaar, polsende onrus, hierdie onmag om daadwerklik die hand uit die mou te steek soos sy voorheen gedoen het.

      Saam met die koeler weer kom wolke. En, uiteindelik, reën. Gelukkig is die druiwe-oes reeds ingehaal, maar daar is altyd oewerboere met lusern op die lande, en lusern wil nie reën hê nie. Die eerste druppels val teen vieruur en toe hulle die winkel om vyfuur toesluit, sous dit behoorlik. “Jy kan nie in die reën stap nie,” sê Dawid. “Kom ek gaan jou gou aflaai, die bakkie staan tog buite.” Hy het voorraad in die dorp gaan haal.

      “Bina is g’n potplantjie nie,” wys oom Daan kastig kwaai sy seun tereg. “Bina, iewers in die stoor moet ons ’n paar sambrele hê. As die rotte hulle nie al ontdek het nie.” Hier soek niemand ooit ’n sambreel nie. Dalk nog vir son, maar nooit vir reën nie.

      “Nee dankie, oom,” weier sy byna oorhaastig. “Ek loop graag in die reën.”

      “Wag dan net dat dit bietjie afbreek, kom solank oor na ons toe. Gaan bêre maar die bakkie, Dawid, ons stap sommer, ek en Bina is ewe lief vir die nat op ons koppe.”

      Kan dit wees dat oom Daan ook praatjies probeer afkeer? Dat sy tog nie saam met Dawid moet ry nie? Hy, die man wat altyd sag praat, in sy fynerige stem, wat nooit iemand probeer verkul nie en wie se skaal altyd reg weeg. Sy brilglase blink as hy opkyk, sodat mens nie maklik in sy oë kan lees wat hy dink nie. Hy hou sommer ’n platgedrukte kartonboks oor hulle koppe. Sy koes saam met hom huis toe, vreemd teensinnig en tog opgewonde oor die geleentheid om die hart van die huishouding te betree noudat Dawid-hulle ook hier is. As sy maar net gou genoeg weer die pad kan vat, voordat oom Kola haar kom probeer haal.

      Die huis staan teen ’n skotige opdraand en het ’n verandastoep reg rondom, wat dit yslik groot laat lyk. Van kleins af was Bina beïndruk met die huis, wat soveel plek vir die Duraan-kinders gehad het.

      Hulle vee hulle voete aan die ou lorrie-verkoeler by die agterdeur af. “Ja, kom in, julle reent nat,” maan tant Rykie onnodig uit die stoof se koers. Die kombuis is broeiwarm. Sy is besig om lewer met uie in ’n pan te braai, en die geur daarvan vul die kombuis en verdring dié van die warm, klam grond buite. Oom Daan wou al ’n gasstoof koop, maar Rykie staan en val by haar Ellis de Luxe, winter en somer.

      Op die rakke is “kleidjie” soos almal die stywe plastiek met die flennierug noem, en wat tant Rykie geduldig self in ’n saagtandpatroon geknip het. Dit het ’n motief van veelkleurige vrugte. Daar is die ry blink panne en lepels aan hakies teen die muur langs die stoof, die houtkis vol fynhout en dikker stompies. Alles adem ’n vreemdheid wat dit voorheen nie vir Bina gehad het nie. Sy voel so buite alles, alleen en sonder die reg om hier te wees, asof sy ’n wet oortree.

      “Sit tog, Bina,” nooi Rykie Duraan.

      “Dankie, ta’ Rykie, maar ek wag net dat die reën afbreek. Oom Kola kom my dalk ook soek.”

      Rykie lag. “Ja, jy is die enigste een wat die ou kan sagmaak. Hy kom met min mense klaar.”

      “Hy het ’n goeie hart,” verweer Bina.

      “Ja, dis waar, hy sal iemand ’n guns doen, solank daar nie oor gepraat word nie. En hy het ook nie ’n lui haar op sy kop nie.”

      Bina vermoed dat tant Rykie en oom Daan van die min mense is wat nie aanvaar dat Tanna en oom Kola soos getroudes lewe nie. Anders steek hulle dit goed weg.

      Buite suis die reën, en hier binne sis die vetterige sousies in die pan op die swart stoof. Molly en die kind is tot dusver nie te sien nie. Dawid het die bakkie gebêre en kom binne. “Nou sit jy tog maar vasgekeer hier by ons ou klomp, Bina,” lag hy.

      As hy maar weet dat sy nêrens anders vasgekeer sou wou wees nie. Of nee, hy moenie weet nie. ’n Goeie skoot reën het hom van agter bygekom en die dun somerhemp klou aan sy blaaie toe hy na sy ma toe draai. “Allawêreld, Ma, dit ruik lekker. Maar Ma moet tog leer dat Molly nie lewer of enige binnegoed eet nie.”

      “Dan moet sy maar ’n stukkie brood eet,” antwoord tant Rykie stroewerig. “Ek het gebak.”

      “Sonder semels, Ma? Onthou sy eet net fynbrood.”

      Rykie antwoord nie, en dit praat harder as tale. Toe sy spens toe loop, volg Dawid haar. Hy begin in ’n dringende fluisterstem praat, met sy ma wat in ’n lae stem kort-kort teenwerpsels lewer. Bina probeer om nie te luister nie, maar haar ore spits vanself. Sy hoor grepies: “ … het Ma nou al …” “… genoeg kinders grootgemaak, Dawid …” “… ek sal mos ook hier wees, Ma …” “Hoe sal ek nou ook … inmeng … van een duiwel twee maak …” “Asseblief, Ma, ek sal …” “…antwoord bly nee …”

СКАЧАТЬ