Krzyżacy, tom pierwszy. Генрик Сенкевич
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Krzyżacy, tom pierwszy - Генрик Сенкевич страница 44

Название: Krzyżacy, tom pierwszy

Автор: Генрик Сенкевич

Издательство: Public Domain

Жанр: Повести

Серия:

isbn:

isbn:

СКАЧАТЬ – żniwa. [przypis edytorski]

399

Piotr Wysz Radoliński – (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi. [przypis edytorski]

400

połóg – około sześciotygodniowy okres po porodzie. [przypis edytorski]

401

lubo (daw.) – chociaż, mimo że. [przypis edytorski]

402

podana nieco naprzód – nieznacznie pochylona do przodu. [przypis edytorski]

403

manela (daw.) – złota bransoleta. [przypis edytorski]

404

światowy (daw.) – świecki. [przypis edytorski]

405

złotogłów – kosztowna tkanina ze złotą nicią. [przypis edytorski]

406

bisior – cienka i kosztowna tkanina, jedwab morski. [przypis edytorski]

407

złogi – tu: poród. [przypis edytorski]

408

Akademia Krakowska – założona w 1364 w Kazimierzu z fundacji Kazimierza III Wielkiego, odnowiona w 1400 w Krakowie przez Władysława II Jagiełłę z fundacji Jadwigi Andegaweńskiej, od 1817 funkcjonuje pod nazwą Uniwersytet Jagielloński. [przypis edytorski]

409

pozór (daw.) – wygląd zewnętrzny. [przypis edytorski]

410

liliowa – tu: biała jak lilia. [przypis edytorski]

411

popłatać – pociąć mieczem, posiekać. [przypis edytorski]

412

rohatyna (z ukr.) – włócznia z grotem zaopatrzonym w hak, aby po wbiciu trudniej ją było wyciągnąć. [przypis edytorski]

413

Pater noster, qui es in coelis, sanctificetur nomen Tuum (łac.) – Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje. [przypis edytorski]

414

suszyć (daw.) – pościć. [przypis edytorski]

415

trefniś (daw.) – błazen. [przypis edytorski]

416

krotochwilny (daw.) – śmieszny, dowcipny. [przypis edytorski]

417

tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]

418

nowotny (daw.) – nowy. [przypis edytorski]

419

któren – dziś popr.: który. [przypis edytorski]

420

warować się (daw.) – strzec się. [przypis edytorski]

421

roków (gw.) – lat. [przypis edytorski]

422

wolej (daw.) – lepiej. [przypis edytorski]

423

chybaj sobie – idź sobie. [przypis edytorski]

424

doletni (daw.) – taki, który „doszedł do lat”, we właściwym wieku, dorosły. [przypis edytorski]

425

pierwej (daw.) – wcześniej. [przypis edytorski]

426

Wojciech Jastrzębiec – (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]

427

infułat – wyższy dostojnik kościelny, od infuły, czyli nakrycia głowy takich osób. [przypis edytorski]

428

Jan Kropidło – (ok. 1364–1421), syn księcia strzelnickiego Bolka III, sprawował kolejno urzędy biskupie w wielu diecezjach. [przypis edytorski]

429

paliusz – szata liturgiczna przysługująca biskupowi metropolicie (zwierzchnikowi kościelnej metropolii, czyli archidiecezji z zależnymi od niej diecezjami). [przypis edytorski]

430

płowy – (o włosach) jasny. [przypis edytorski]

431

wymiarkować (daw.) – zorientować się. [przypis edytorski]

432

Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej – rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

433

Sulimczyk – człowiek herbu Sulima, tu o Zawiszy Czarnym i jego bratu Farureju. [przypis edytorski]

434

gwoździki – popr.: goździki. [przypis edytorski]

435

trefniś (daw.) – błazen. [przypis edytorski]

436

zydel – mebel do siedzenia, podobny do taboretu. [przypis edytorski]

437

ronić (daw.) – strącać. [przypis edytorski]

438

kaleta – woreczek na pieniądze, zawieszany u pasa. [przypis edytorski]

439

skojec – średniowieczna moneta, 1/24 grzywny. [przypis edytorski]

440

ziemia dobrzyńska – obszar na wschód od Torunia, zagarnięty przez Krzyżaków wskutek bezprawnej umowy z księciem Władysławem Opolczykiem. [przypis redakcyjny]

441

naści (daw.) – masz. [przypis edytorski]

442

leziwo – przyrząd pomagający w chodzeniu po drzewach. [przypis edytorski]

443

Zyndram z Maszkowic – (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]

444

Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej – rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

445

bitwa pod Płowcami – rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce. [przypis edytorski]

446

Pax vobiscum! (łac.) – pokój z wami. [przypis edytorski]

447

ops (daw.) – rozpusta. [przypis edytorski]

448

Zawisza z Kurozwęk – (zm. 1382), regent Królestwa Polskiego, biskup krakowski, kanclerz koronny, podkanclerzy koronny. Niechętny mu kronikarz Janko z Czarnkowa pisze, że po jego śmieci w Kościele Mariackim w Krakowie było słychać diabelskie krzyki „Pojedziemy na ops!”, tj. na rozpustę. [przypis edytorski]

449

zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]

450

Marcin (Marcisz) z Wrocimowic – (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki. [przypis edytorski]

451

Florian z Korytnicy – średniowieczny rycerz polski, kasztelan wiślicki, uczestnik bitwy СКАЧАТЬ