Powrót posła. Niemcewicz Julian Ursyn

Чтение книги онлайн.

      Narody szybkim pędem do upadku lecą,

      Lecz długo trzeba czekać, niźli się oświecą,

      Nim się zwalczą przesądy, duch niezgód obłudny,

      Nad wkorzenionym błędem tryumf światła trudny.

      Czernić sejm ten już rzeczą stało się zwyczajną,

      Nie zrobił tyle, co mógł, nikomu nie tajną,

      Ale zważając jakie znajdował trudności,

      Za to co zrobił, wiele winniśmy wdzięczności.

      Nie podlegamy nigdy panowi17 obcemu,

      Zważmy, czemeśmy byli lat tylko dwa temu?

      Wewnątrz słabi, niezgodni, srodze uciśnieni,

      U postronnych nieznani, albo też wzgardzeni.

      Dziś się sława narodu i powaga wraca;

      Obywatel z radością podatek opłaca,

      Przez wolny sojusz dawna świetność nam oddana,

      Mamy dziś sprzymierzeńca, mieliśmy wprzód pana;

      Wojska wzrastają pełne szlachetnej ochoty,

      Patrz na okryte zbroją cnej młodzieży roty,

      Skarby złotem, zbrojownie śpiżem napełnione:

      Będą jeszcze dla Polski dni świetne wrócone,

      Będą, byleby naród cnotą zapalony,

      Chęcią dobra ojczyzny z królem połączony,

      Uwodzić się namowom przewrotnym nie dawał,

      I w zaczętej już pracy nigdy nie ustawał;

      Niech każdy ma szczęśliwość powszechną w pamięci,

      I miłość własną kraju miłości poświęci:

      Z dawnym wyborem wkrótce nowy się połączy,

      Co pierwszy nie dokonał, to drugi dokończy;

      Czynnie robiąc, zaradzi powszechnej potrzebie,

      Zyskał szczęście dla kraju, a sławę dla siebie.

      Wszystko to piękne słowa i piękne nadzieje,

      Lecz na te obietnice ja się tylko śmieję;

      W tym rządzie skryta jakaś intryga pracuje;

      Ja się na nic nie zgodzę, zaraz protestuję,

      z pasją

      A gdy zdanie waćpana sprzeczne z mojem wszędzie,

      Syn jego mojej córki pewnie mieć nie będzie.

      Cóż sprzeczka nasza ma się tykać mego syna?

      Żeśmy innego zdania, to nie jego wina,

      Porywczo losem córki nie zechcesz rozrządzić,

      Raczysz wprzód zięcia poznać i zdatność osądzić;

      Najbardziej młodych osób zważyć gust, skłonności.

      Znam je już, dobrodzieju.

      Bilet od jejmości.

      Rozumie kto z waćpaństwa, co ten bilet znaczy?

      Kuzynka z francuskiego myśli swe tłumaczy.

      Głowa źle mi robiła! co za wyraz nowy?

      Znaczy la tête m’a fait mal francuskiemi słowy21.

      Dziwić się nie należy, jeśli Starościna,

      Nie rozumie po polsku; nie jej to jest wina,

      Ale tych raczej, co jej dali wychowanie,

      Co wytworności dzikiej powziąwszy mniemanie,

      Gardząc własnym językiem i rodem, i krajem,

      Chowają dzieci polskie francuskim zwyczajem,

      I taką na nie baczność od kolebki łożą,

      Że mamki i piastunki z zagranicy zwożą.

      Któż ich do dalszej nauk doprowadza mety?

      Madam, co we Francji robiła kornety,

      Albo włóczęga Francuz; i cóż stąd wynika?

      Młodzieniec zapomniawszy własnego języka,

      Obcym nawet źle mówi i gdy wiek ubieży,

      Uczyć się musi, co do Polaka należy,

      Bo dotąd wskazywane mając obce wzory,

      Wie dobrze kto jest Vestris22, nie wie kto Batory.

      Powszechniejsza jest we płci niewieściej ta wada,

      Wychowanie ich z zalet pozornych się składa.

      Więcej powabów niźli obyczajów liczą;

      Schowane, żeby były pożycia słodyczą,

      Nagrodą cnych postępków i skromności wzorem.

      Nie – przekładają obcych śmieszności iść torem;

      Wlały w nie wiele nauk ich nauczycielki,

      Prócz powinności żony i obywatelki.

      Tak w wszystkiem trzymając się obcego zwyczaju,

      Widzimy cudzoziemki w własnym naszym kraju.

      Wyznajże, przyjacielu, żeś nazbyt surowy,

      Znajdują się i w naszym kraju białogłowy,

      Co umieją szanować święte stadła23 związki

      I pełnią dobrych matek i żon obowiązki.