Szkoła żon. Мольер (Жан-Батист Поклен)
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Szkoła żon - Мольер (Жан-Батист Поклен) страница 3

СКАЧАТЬ to ja zdołał uczynić, lecz zawierającą zarazem rysy zbyt dla mnie pochlebne: lękałem się, by mnie nie oskarżono, w razie gdybym wystawił to dzieło, iż wyżebrałem sobie pochwały, którymi autor mnie obdarza.

      Okoliczność ta była powodem, iż, dla zrozumiałych względów, ociągałem się z ukończeniem projektu. Jednakże tyle osób nalega na mnie codziennie, bym go wykonał, że nie wiem jeszcze, co z tego wyniknie; owa niepewność jest przyczyną, że nie wkładam w tę przedmowę tego, co ukaże się w Krytyce8, w razie gdybym się namyślił ją wystawić. Gdyby się to stało, to jedynie po to, powtarzam raz jeszcze, aby pomścić publiczność za nazbyt subtelne wydziwiania pewnych osób, gdyż co do mnie, uważam, że dosyć jestem pomszczony samym powodzeniem komedii. Godzę się, aby wszystkie sztuki, które w przyszłości napiszę, spotkały się w tych sferach z tymi samymi zarzutami, byleby i reszta powiodła mi się tak samo.

      OSOBY:

      ARNOLF, inaczej pan Rosochacki9.

      ANUSIA, naiwna młoda dziewczyna wychowana przez Arnolfa.

      HORACY, zalotnik Anusi.

      GRZELA, wieśniak, sługa Arnolfa.

      AGATKA, wieśniaczka, służąca Arnolfa.

      CHRYZALD, przyjaciel Arnolfa.

      ENRYK, szwagier Chryzalda.

      ORONT, ojciec Horacego i bliski przyjaciel Arnolfa.

      REJENT.

      Rzecz dzieje się na placu w mieście.

      AKT PIERWSZY

      SCENA PIERWSZA

      CHRYZALD, ARNOLF.

      CHRYZALD

      Mówisz tedy, że pragniesz pojąć ją za żonę?

      ARNOLF

      Tak. Chcę, by jutro wszystko było ukończone.

      CHRYZALD

      Jesteśmy sami tutaj, zatem, bez obawy

      Przed uchem ludzkiem, możem roztrząsać te sprawy;

      Chcesz, abym jak przyjaciel serce ci otworzył?

      Owóż, zamiar twój dla cię wielce mnie zatrwożył,

      I, jakikolwiek obrót chcesz dać rzeczy całej,

      Małżeństwo, to dla ciebie krok kaducznie śmiały.

      ARNOLF

      Pewnie, pewnie. Ty może znajdziesz w swoim domu

      Dość przyczyn, by tych związków nie życzyć nikomu,

      I swoje własne czoło chcesz mieć wiernym świadkiem,

      Że rogi są małżeństwa niechybnym dodatkiem.

      CHRYZALD

      Od losu zrządzeń nikt się pewnie nie ustrzeże,

      I głupstwem mi się zdają starania w tej mierze;

      Lecz, gdy drżę o cię, to dla tej furii zażartej,

      Z jaką ścigały mężów drwinki twe i żarty;

      Wiesz sam, że zły czy dobry, daleki czy bliski,

      Każdy z kolei znosił twych szyderstw pociski;

      Że największą rozkoszą twą, wszędzie i zawsze,

      Jest odsłaniać tajemne ich bóle najkrwawsze

      I…

      ARNOLF

                                           Pewnie. Gdzież bo znajdziesz na świecie krainę,

      Gdzie by mężowie mieli większych dudków minę?

      Czyż nie widzisz ich wkoło tysiączne odmiany,

      A każdy najpotulniej liże własne rany?

      Jeden zbiera majątek, którym żona raczy

      Tych właśnie, co stawiają go w rzędzie rogaczy;

      Drugi, szczęśliwszy nieco, w naiwności świętej,

      Patrzy, jak żonka znosi do domu prezenty

      I żadna go zazdrości troska nie udręcza,

      Bo ona mówi, że je cnotom swym zawdzięcza.

      Ten robi piekło próżne, groźne miny piętrzy;

      Tamten wszystko znieść gotów dla zgody najświętszej,

      I, widząc, jak się gaszek wprowadza do domu,

      Nakłada czapkę i sam zmyka po kryjomu.

      Jedna, w swoich szelmostwach przemądra podwika10,

      Poczciwego mężulka ma za powiernika,

      Ten zaś, słuchając zwierzeń jej niewinnej treści,

      Współczuje jeszcze z gachem, co mu żonę pieści.

      Druga, zbytków swych źródło przed swym mężem mieniąc,

      Mówi, iż gra przynosi jej tak ładny pieniądz;

      A mąż dziękuje Bogu i wiedzieć nie żąda,

      Jak się taka gra zowie, no, i jak wygląda.

      Słowem, gdzie spojrzeć, widzim satyrę gotową:

      Możnaż więc, patrząc na to, nie uśmiać się zdrowo?

      Czyż z naszych dudków…

      CHRYZALD

                                           Owszem; lecz, zwykłą koleją,

      Kto z drugich szydzi, łatwo zeń się w zamian śmieją.

      I ja słyszę, co mówią; wiem, że świat jest gotów

      Swem paplaniem natrząsać się z cudzych kłopotów.

      Jednak, cokolwiek szepcą czujni bliźnich stróże,

      Próżno byś głosu mego chciał słuchać w tym chórze.

      Ja się noszę mniej górnie: i, choć nie mniej żywo

      Ganię uległość mężów nazbyt pobłażliwą,

      Choć wyznaję, że ścierpieć bym nie umiał zgoła,

      Tego, co wielu wcale nie zachmurza czoła,

      Nie pcham się między zasad surowych obrońce11;

      Nieźle jest wiedzieć o tem, że kij ma dwa końce,

      I lepiej nie ogłaszać w tak ostrym sposobie,

      Ani: to zrobię, ani: owego nie zrobię.

      Toteż, gdyby me czoło los, co wszystkiem włada,

      Przystroił na kształt głowy mojego sąsiada,

      Dzięki mojemu wzięciu12, mam pewną nadzieję,

      Że СКАЧАТЬ



<p>8</p>

Krytyka – Molier ma na myśli Krytykę szkoły żon, wystawioną w kilka miesięcy później. [przypis tłumacza]

<p>9</p>

Arnolf – rolę Arnolfa grał Molier; Anusię (w oryg. Agnès, Agnieszka) grała panna de Brie. [przypis tłumacza]

<p>10</p>

podwika (daw.) – młoda kobieta, dziewczyna. [przypis edytorski]

<p>11</p>

obrońce – dziś popr. forma B. lm: obrońców. [przypis edytorski]

<p>12</p>

wzięcie – tu: dobre stosunki ze znajomymi, pozycja towarzyska. [przypis edytorski]