szkuta – niewielki statek rzeczny do przewozu ładunków. [przypis edytorski]
2
reja – poziome drzewce, u dołu którego mocowany jest żagiel. [przypis edytorski]
3
bak – górny pokład w dziobowej części statku. [przypis edytorski]
4
derka – gruby koc. [przypis edytorski]
5
buchalter (daw.) – księgowy. [przypis edytorski]
6
Drake, Francis (1540–1596) – angielski kaper (licencjonowany pirat), żeglarz i polityk brytyjski, jako pierwszy Anglik opłynął kulę ziemską. [przypis edytorski]
7
Franklin, John (1786–1847) – brytyjski admirał, badacz Arktyki, zginął w trakcie nieudanej ekspedycji badawczej. [przypis edytorski]
8
Złota Łania – statek, na którym sir Francis Drake opłynął świat. [przypis edytorski]
9
„Ereb” i „Terror” – statki zaginione razem z całą arktyczną ekspedycją sir Johna Franklina. [przypis edytorski]
10
wystawić (daw.) – wyobrazić. [przypis edytorski]
11
tryrema – trirema, starożytny okręt wojenny z trzema rzędami wioseł. [przypis edytorski]
do miasta, które przypomina mi zawsze pobielany grób – prawdopodobnie mowa tu o Brukseli. [przypis edytorski]
18
surdut – rodzaj dwurzędowej marynarki, popularnej na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]
19
dzierżyć (daw.) – trzymać. [przypis edytorski]
20
wyraził uznanie dla mojej francuszczyzny – Conrad wielokrotnie podkreśla, że bohaterowie opowieści Marlowa rozmawiają ze sobą po francusku. [przypis edytorski]
Ave! […] Morituri te salutant (łac.) – Witaj… pozdrawiają cię idący na śmierć (tradycyjny okrzyk gladiatorów na widok cesarza). [przypis edytorski]
23
skwapliwość – ostentacyjna gotowość a. pośpiech. [przypis edytorski]
24
kraj mój – mowa o Belgii, której król, Leopold II (1835–1909), władał również Wolnym Państwem Kongo, prowadząc tam rabunkową gospodarkę i ludobójczą politykę. [przypis edytorski]
25
tej wspaniałej kolonii – mowa o Wolnym Państwie Kongo, funkcjonującym w latach 1885–1908. [przypis edytorski]
26
adieu (fr.) – do widzenia (dosł.: z Bogiem). [przypis edytorski]
27
good-bye (ang.) – do widzenia. [przypis edytorski]
28
Du calme, du calme (fr.) – spokojnie, spokojnie. [przypis edytorski]
29
krotochwila (daw.) – żart. [przypis edytorski]
30
katakumby – podziemne korytarze, w okresie wczesnochrześcijańskim często spełniające funkcje cmentarzy. [przypis edytorski]
ujście wielkiej rzeki – mowa o rzece Kongo. [przypis edytorski]
33
siedziba rządowa – Boma, stolica Konga Belgijskiego. [przypis edytorski]
34
członki (daw.) – kończyny. [przypis edytorski]
35
powodować (daw.) – kierować. [przypis edytorski]
36
filantropijny – miłosierny. [przypis edytorski]
37
dla (daw.) – w celu. [przypis edytorski]
38
zdrenować – (o glebie) wysuszyć, odprowadzając nadmiar wody. [przypis edytorski]
39
inferno (wł.) – piekło. [przypis edytorski]
40
mór – zaraza. [przypis edytorski]
41
buchalter (daw.) – księgowy. [przypis edytorski]
42
asocjacja – skojarzenie. [przypis edytorski]
43
manufaktura – tu: wyroby. [przypis edytorski]
44
perkal – rodzaj cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]
45
Kurtz – wg niektórych interpretatorów nazwisko znaczące; Kurtz (niem.: krótki) miałoby być imieniem diabła z ludowych podań, podobnie jak polskie „Kusy”. [przypis edytorski]
46
na tej stacji centralnej – mowa o Leopoldville (obecnie Kinszasa). [przypis edytorski]
47
tykwa – twarda okrywa owocu rośliny o tej samej nazwie, stosowana jako pojemnik na wodę. [przypis edytorski]
48
funt – brytyjska miara masy, obecnie ok. 0,45 kg. [przypis edytorski]
