W powyższym fragmencie wykorzystałam: W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1, PWN, Warszawa 1983, s. 68, 143–144, 269, 278–279; t. 2, s. 25, 68, 98–99, 134, 138, 159, 164, 223, 225; t. 3, s. 29, 41–43; T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. 1: Filozofia życia, pragmatyzm, filozofia ducha, Znak, Kraków 2009, s. 110, 239, 387; t. 2: t. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, s. 62, 85, 197, 285.
140
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 2, op. cit., s. 159.
141
G. Simmel, Most i drzwi…, op. cit., s. 201–202.
142
Interesujące uwagi na ten temat: M.M. Smith, Sensing the Past: Seeing, Hearing, Smelling, Tasting and Touching in History, University of California Press, Berkeley 2007, s. 59–60.
143
E. Kant, Anthropologie d’un point de vue pragmatique (Euvres philosophiques III, Gallimard, Paris 1986, p. 977); idem, Critique de la raison pure (Euvres philosophiques III, Gallimard, Paris 1980, p. 782); M. Merleau-Ponty, Phénoménologie de la perception (Gallimard, Paris 1945, p. 531), cyt. za: J. Candau, Mémoire et expérience olfactives. Anthropologie d’un savoir – faire sensoriel, Sociologie d’aujourd’hui, Presses universitaires de France, Paris 2000, s. 9.
144
A. Le Guérer, L’odorat, un sens en devenir [in:] J. Cobbi, R. Dulau (eds.), Sentir…, op. cit., s. 79.
145
Więcej na ten temat: A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit.
146
A. Le Guérer, L’odorat, un sens en devenir, op. cit., s. 80.
147
M. Aftel, Essence and Alchemy…, op. cit., s. 22.
148
T.K. Johansen, Aristotle on the Sense of Smell, „Phronesis: A Journal for Ancient Philosophy” 1996, vol. 41 (1), s. 1–9.
149
V. Bizzozero, L’univers des odeurs, op. cit., s. 10.
150
F. Bacon, The Essayes of Counsels, Civill and Morall, M. Kiernan (ed.), Clarendon Press, Oxford 1985 [1625], s. 140–141, cyt. za: C. Classen, D. Howes, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 65.
151
E.B. de Condillac, O pochodzeniu poznania ludzkiego, tłum K. Brończyk, T. Bartel, DeAgostini, Warszawa 2002.
152
E.B. de Condillac, Traktat o wrażeniach, tłum. W. Wojciechowska, PWN, Warszawa 1958.
153
A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 10.
154
E.B. De Condillac, Traktat o wrażeniach, op. cit.
155
R.L. Girardin, De la composition des paysages; ou, Des moyens d’embellir la nature autour des habitations, en joignant l’agréable à l’utile, P.M. Delaguette, libraire-imprimeur a rue de la Vieille-Draperie, Genève – Paris 1777, s. 59; A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 106.
156
B. Hulten, N. Broweus, M. van Dijk, Marketing sensoryczny, op. cit., s. 42.
157
R. Mauzi, L’idée du bonheur dans la littérature et la pensée françaises au XVIIIe siècle, A. Michel, Paris 1994, cyt. za: A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 113.
158
R. Winter, The Smell Book…, op. cit., s. 35.
159
C. Classen, D. Howes, A. Synnott, Aroma…, op. cit., s. 52.
160
A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 28.
161
C. Classen, Worlds of Sense. Exploring the Senses in History and Across Cultures, Routlege, London 1993, s. 30–31.
162
A. Le Guérer, L’odorat, un sens en devenir, op. cit., s. 88.
163
Więcej rozdziale Perfumy i wody zapachowe.
164
A. Corbin, We władzy wstrętu…, op. cit., s. 146.
165
H. Ellis, Studies in the Psychology of Sex, vol. 1, s. 62, publikacja elektroniczna: www.gutenberg.org, 5 grudnia 2010.
166
A. Le Guérer, L’odorat, un sens en devenir, op. cit., s. 82.
167
V. Bizzozero, L’univers des odeurs, op. cit., s. 11–12; R. Winter, The Smell Book…, op. cit., s. 34.
168
R. Winter, The Smell Book…, op. cit., s. 34.
169
Więcej na ten temat: ibidem, s. 45–46.
170
Więcej na ten temat w: A. Le Guérer, L’odorat, un sens en devenir, op. cit., s. 81.
171
Więcej na ten temat: J. Baker, Race, Oxford University Press, New York 1974.
172
D.G. Laing, Characterisation of Human Behaviour During Odour Perception, “Perception” 1982, 11, s. 221–230.
173
A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 128.
174
W.S. Brud, I. Konopacka-Brud, Podstawy perfumerii…, op. cit., s. 9.
175
L. Buck, R. Axel, A Novel Multigene Family May Encode Odorant Receptors. A Molecular Basis for Odor Recognition, “Cell.” 1991, Apr 5, 65 (1), s. 175–187.
176
V. Bizzozero, L’univers des odeurs, op. cit., s. 10.
177
M. Krajewski, Kultury kultury popularnej, op. cit., s. 280–281.
178
Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, „Biblioteka Klasyków Filozofii”, PWN, Warszawa 1972, s. 64–65.
179
Wielu psychologów przypisuje Linneuszowi opracowanie pierwszej naukowej klasyfikacji zapachów, jednak jego przedmiotem zainteresowania nie były wonie jako takie, ale ich związek z leczniczymi właściwościami roślin. Uczony sądził, że da się przewidzieć terapeutyczne skutki działania rośliny na podstawie jej zapachu. Wonie interesowały go wyłącznie w kontekście klasyfikacji lekarstw o pochodzeniu naturalnym; nie zamierzał opracowywać klasyfikacji uniwersalnej. A. Gilbert, Co wnosi nos…, op. cit., s. 38.
180
O. Secondini, Handbook of Perfumes and Flavors, Chemical Publishing Company, New York 1990, s. 4.
