Oko Dajana. Pingpongista. Józef Hen

Чтение книги онлайн.

      – Pójdzie pan teraz do wydziału oświaty, tam panu powiedzą, co dalej. Ja, oczywiście, wystawię koledze najlepsze świadectwo, ale proszę nie zapominać, że Dłubak też je podpisuje. Może się więc zdarzyć…

      – Mniejsza – przerwałem mu. – Co do tych napisów, to mam tylko tę nadzieję, że z moim odejściem się nie urwą.

      – Więc to pan – stwierdził dyrektor z wyraźną ulgą.

      – Nie ma co ukrywać: ja.

      Dyrektor zatrzepotał rękami.

      – Ja nic nie słyszałem, nic, nic. Niech pan zaraz tam idzie. Nie zwlekając. – Odprowadził mnie do drzwi. – Zadzwonię do pana. Tu, oczywiście, nie ma pan po co się zjawiać. Wszystkie sprawy między nami może załatwiać poczta. – Szepnął: – To szaleństwo musi się kiedyś skończyć.

      Dyrektorskie drzwi były wysokie, ciężkie, i kiedy zamykały się za mną, miałem uczucie, jakby zatrzasnęły się podwoje twierdzy, do której wrzucano buntowszczyków. Szedłem korytarzem z podniesioną głową, nie odpowiadając na ukłony uczniów. Wolałem ich nie widzieć, krtań mi uciskało i pod powiekami piekło. Dwanaście lat pracowałem w tej szkole! W pokoju nauczycielskim nie było nikogo, nie musiałem nic nikomu wyjaśniać, zdjąłem z wieszaka kapelusz i pomachałem nim milczącym ścianom. Wychodząc ze szkoły, uśmiechnąłem się do woźnej i zaraz pożałowałem, bo jej spojrzenie było nieprzyjazne, a na moje „do widzenia” tylko coś odburknęła.

      Szedłem ulicą bez pośpiechu. Dzień był słoneczny, pociłem się w swoim ciemnym garniturze, który włożyłem z okazji matury, wokół mnie ulica z lekka się kołysała. Tak, to wtedy po raz pierwszy odniosłem wrażenie, że warszawskie domy sobie nieco podpiły. Przeszedłem na cienistą stronę ulicy, tutaj kamienice były trzeźwiejsze, niewątpliwie.

      Ten pan w wydziale oświaty wydał mi się także lekko podchmielony, jego krzesło, biurko, portrety, wszystko na bańce. Przywitał mnie sztywno, ponuro, chociaż nie bez formalnej uprzejmości. Wskazał krzesło. Ja siedziałem, gapiąc się na portret łysego pana wiszący tu od niepamiętnych czasów, a on, urzędnik, przeglądał papiery. Wreszcie, wciąż ze wzrokiem utkwionym w tych papierach, powiedział:

      – Aha, znalazłem. Jest decyzja. Jest – powtórzył. – Trochę to tylko będzie daleko – zmartwił się. – Za miastem. Chociaż w obrębie wielkiej Warszawy – dodał szybko.

      – Co to jest? – spytałem.

      – Szkoła podstawowa.

      Wymienił numer. Wstałem.

      – Degradacja? – spytałem, a w głosie moim zabrzmiał gniew. Oparłem się o biurko i zauważyłem, że to mu się bardzo nie spodobało, nie mój gniew, tylko moje heretyckie dłonie na jego prawomyślnym biurku. – Jestem profesorem liceum i pragmatyka przewiduje…! – podniosłem głos, czując, że za chwilę zacznę krzyczeć.

      – Proszę się uspokoić i nie powoływać ani na pragmatykę, ani na konstytucję – powiedział, marszcząc czoło. – Może pan złożyć odwołanie, ale wydaje mi się, że to niewiele pomoże. To nie jest nasza decyzja. Otrzymaliśmy ją z zewnątrz, na piśmie.

      – Ale panów obowiązkiem jest zaprotestować – krzyknąłem.

      – My tu nie protestujemy – odparł sucho. Spojrzał na mnie, skądś znałem to nieprzyjemne spojrzenie, słuchając go, zastanawiałem się skąd, i nagle sobie przypomniałem: to woźna popatrzyła na mnie dzisiaj w ten sposób. – My tutaj spełniamy rozporządzenia władz. – Chwilę milczał, potem spytał: – Więc jak?

      – Dziękuję, nie skorzystam – powiedziałem.

      – Jak pan chce. Może się pan namyślać do końca sierpnia.

      – Już się namyśliłem – odparłem dumnie i wyszedłem.

      Na korytarzu spotkałem tych pięcioro, którzy wraz ze mną podnieśli wtedy dłonie. Wymieniliśmy porozumiewawcze uśmiechy: „Albowiem gdzie są dwaj albo trzej zgromadzeni w imię moje, tamem jest – pośrodku nich”. Na ulicy wszystko było w porządku, domy na miejscu, sztywno i obojętnie, ludzie zajęci swoimi sprawami. Szedłem w tłumie, z kapeluszem w ręku, ogłuszony, osamotniony, z tą tylko myślą, że w tym tłumie może tylko ja jeden jestem postacią historyczną.

      – Przenieśli mnie karnie do podstawówki – powiedziałem żonie.

      Znieruchomiała.

      – Zgodziłeś się? – spytała wreszcie.

      – Nie.

      – To dobrze. – Objęła mnie i przytuliła twarz do mojej twarzy. – Mamy czas, zaczekamy, aż zmądrzeją. A na razie… damy sobie jakoś radę.

      Na obiad były żołądki z moją ulubioną kaszą perłową. Wydobyłem butelkę wódki i samotnie wypiłem kielicha pod te żołądki. Nic Henryce nie powiedziałem o tym kołysaniu się domów. Wieczorem słuchaliśmy razem radia. Mówili o naszych sprawach. Mówili o aresztowanych. O nauczycielach usuniętych z pracy ani słowa. Wymieniali w kółko te same nazwiska – oni też mieli swoich faworytów. Moje nazwisko nie padło.