Oko Dajana. Pingpongista. Józef Hen

Чтение книги онлайн.

      „Dwieście posad – mówiłem Ważnemu – dwa oświadczenia, pięć komunikatów i większość ptaszków zmieni upierzenie. Bądźmy wspaniałomyślni. Wystarczy, panie Ważny, dać pierwszeństwo rzeczywistym kwalifikacjom”. „Od czego pan zacznie?” – spytał Ważny niespokojnie. „Od samokrytyki. Od przyznania się do błędów. Pan to zrobi pierwszy. W życiu publicznym – pouczałem, a stoliki kawiarniane zawirowały przede mną – najważniejsza jest odwaga”. On, ten Ważny, był smutny, zrezygnowany, zdał tym razem wszystko na mnie: działaj pan. Ludzie się ucieszą, pomyślałem. Ludzie chcą być po stronie dobra, marzyłem niepoprawnie.

      Kwapień mówił:

      – Nie namawiam, panie profesorze, jak pan uważa. Pan wie najlepiej, co pan robi. Wróciłem z wycieczki zagranicznej, cały samochód miałem opluty. Moja żona mówi: – Co za ludzie – a ja na to: – Nie wściekaj się, dziewczyno, zaraz wyjdę z samochodu i sam dopluję, jeśli się zachowało jakieś czyste miejsce. Co się należy, to się należy. Ma pan rację: najadłem się wstydu. Mówię do żony: – Popatrz, co za czasy, popatrz, co wyprawiają z naszym polonistą, na mózg łobuzom padło. Z bratem się pokłóciłem, że w ogóle ze sobą nie rozmawiamy. Jak z obcym. Awansował o szczebelek w dzielnicowej radzie i już wszystko cacy. Najlepszy krojczy rzucił wszystko w pierony i jutro wyjeżdża. Nikt go nie ruszał, niech pan profesor mi wierzy, urządził pożegnalną wódkę, pytam, dlaczego pan właściwie wyjeżdża, a on na to, że nie może już patrzeć na tego pana, co czyta „Przegląd prasy”, i że raz rzucił lampą w telewizor, kiedy akurat było takie szlachetne gadanie o obronie praw człowieka, wtedy on nie wytrzymał, poszła lampa i telewizor, ale zrobiło się spokojniej. Piliśmy u niego do rana, popłakaliśmy się, dałem mu parę adresów, a jutro na dworzec, z kwiatkami.

      „Zacząć trzeba od samokrytyki – powiedziałem Ważnemu. – Spowiedź oczyszcza”. Ważny kiwał posępnie głową.

      Na klatce schodowej zaczepił mnie dozorca.

      – Na słóweczko – szepnął. Nachylił się ku mnie i owionął zapachem alkoholu. – Pytali o pana opiekunowie. Czy ja czegoś podejrzanego nie zauważyłem. Mówię uczciwie, jak jest: nic a nic. No to dawaj pan oko, mówią, bo to dobra gadzina, rękę podniósł na zebraniu przeciw władzy. Ja obiecałem, co miałem robić. Pan doktor wie, jak to jest, dozorca to gospodarz domu, osoba rządowa.

      – Naturalnie – powiedziałem z przekonaniem. – Nigdy nie wątpiłem.

      – No, ale jak to w życiu, jak pan doktor ma zrozumienie, to i ja nie gorszy. Czy to ja taki, żeby dobrego lokatora wrabiać? Czy ja nie wiem, co to znaczy cudze dzieci uczyć? Z posady wyrzucili, mówią, bo podniósł rękę. Za taki psi grosz, to ja, panie doktorze, nie tylko rękę, ale obie nogi bym podniósł! Jednym słowem, bądź pan spokojny. Jak co, to dam znać. – Ściskał mi dłoń. – Jak Polak Polakowi… Byle nam Rzeczpospolita kwitła, to mniejsza o plan. Można stracić obie ręce, zdrowie ważniejsze. Tylko ostrożnie, panie doktorze, ostrożnie, farba plami i potem trudno wywabić.

      Dopiero wszedłszy na piętro, zrozumiałem, o czym mówi. Zobaczyłem na ścianie wymalowany czerwoną farbą napis: POLSKA CZEKA NA… Niedokończone. Wzruszenie ścisnęło mi gardło. Chwyciłem się balustrady. Kolego, pomyślałem, witaj, kolego.