Бағалы қағаздар нарығының теориясы мен практикасы. А. Турлыбекова

Чтение книги онлайн.

      5. акцияның түрі (жай немесе артықшылықты акция);

      6. номиналдық құны;

      7. акция иесінің аты-жөні (атаулы акция бойынша);

      8. акцияны шығарған кездегі жарғылық қордың мөлшері;

      9. шығарылатын акцияның саны;

      10. дивидендті төлеу мерзімі, дивиденд бойынша пайыз мөлшері және жойылу құны (тек артықшылығы бар акция бойынша);

      11. акционерлік қоғам басқармасы төрағасының қолы;

      12. эмитент – компанияның мөрі.

      5.2 Акцияның жіктелімі

      Акция мынадай белгілері бойынша жіктеледі:

      1. Акцияны шығару нысанына қарай:

      • құжатты – материалдық нысаны бар бағалы қағаз түрі;

      • құжатсыз – электрондық жазбалардың жиынтығы түрінде шығарылатын бағалы қағаз.

      2. Акцияны иелену тәсіліне қарай:

      • атаулы акция – акцияның иесі туралы мәліметтер акционерлік қоғамның тіркеу журналында тіркеледі;

      • мәлімдеуші акция – акцияның иесі туралы мәліметтер акционерлік қоғамның тіркеу журналында тіркелмей-ақ, бағалы қағаздар нарығында еркін айналымда болатын бағалы қағаз түрі.

      3. Акционерлік қоғамның жарғысында көрсетілуіне қарай:

      • орналастырылған акциялар – акционерлердің акцияларды сатып алуын білдіреді. Акционерлік қоғамның бағалы қағаздардың бастапқы нарығында құрылтайшылар мен инвесторлар құнын төлеген акциялары;

      • жарияланған акциялар – эмитенттің орналастырылған акцияларға қосымша акциялар шығару мүмкіндігін білдіреді. Жарғыда жарияланған акциялар туралы мәліметтер болған жағдайда акционерлік қоғам қосымша акциялар шығару туралы шешім қабылдайды.

      4. Акция бойынша құқық көлеміне қарай:

      • жай акция – өз құзыреті шеңберінде барлық мәселелерді шешумен байланысты дауыс беру құқығы мен акционрелердің жалпы жиналысына қатысу құқығын, қоғамда таза табыс болған жағдайда дивидендтер, сондай-ақ қоғам таратылған жағдайда Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен оның мүлкінің бір бөлігін алу құқығын береді;

      • артықшылықты акция – жай акциялардың меншік иелеріне қарағанда артықшылықты акцияның артықшылығы мынада: акционерлік қоғамның жарғысында алдын ала айқындалып, белгіленген мөлшерде акционердің дивиденд алуға және қоғам таратылған кезде белгіленген тәртіппен мүліктің бір бөлігіне басым құқығы бар.

      Акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанда құрылған коммерциялық емес ұйымдардың артықшылықты акцияларды шығаруға құқығы жоқ.

      Қоғамның артықшылықты акцияларының саны оның орналастырылған акцияларының жалпы санының жиырма бес пайызынан аспауы тиіс.

      Мынадай жағдайларды қоспағанда артықшылықты акция иесінің қогамды басқаруға қатысуға құқығы жоқ:

      1. қоғам акционерлердің жалпы жиналысының шешімі бойынша артықшылықты акцияларды СКАЧАТЬ