Дудка беларуская. Багушэвіч Францішак
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Дудка беларуская - Багушэвіч Францішак страница 3

СКАЧАТЬ праз ламы[10] удваіх паскакалі!

      Аж на шостай ужо дык я стаў вінават,

      Што ратунку не даў, як карэта плыла.

      Як я стаў па павестках хадзіць ад Каляд,

      Дык асеўся якраз, як Пакрова[11] была!..

      І не сеяў, не жаў, не касіў сенажаць,

      У арэнду аддаў, бо не мог дадзяржаць.

      І што меў, то прадаў, пераеў,

      Па судах агалеў, як шэсць разы згарэў;

      І ў казе[12] адсядзеў нядзель шэсць,

      За няяўку плаціў, можа, трэйчы і штраф.

      Як на тое ж і праўда схавалася гдзесьць,

      А шукаўшы яе, і мне здарыўся траф[13].

      У судзе

      Давялося ж і мне быць на велькім судзе,

      На акружным судзе, гдзе усе ў грамадзе:

      Мужыкі і паны, маскалі і жыды,

      Хто у чым, як папаў, – ўсё туды ды туды.

      Тут кажух, і шынэль, і бурнос, лапсардак,

      І сурдут, і мундзер… а адзін быў і храк

      (Так як куртка з хвастом), і брадзяжка[14] была…

      Прыйшлі ўсе, і Пантурчыха навет прыйшла…

      Быў тут ксёндз, быў і поп, быў і рабін жыдоў,

      Толькі наш аліндар[15], той чагось не прыйшоў.

      Самы суд за шырокі сеў стол ўпяцярох,

      Шосты ходзе сабе, – ўсе ў залатых каўнярох[16],

      Як дукат на дукат, так на іх зіхаціць.

      (Каб я быў так багат – не хацеў бы судзіць.)

      Па аднэй старане душ чтарнасця сядзіць,

      Па другой – арыштант, той, што будуць судзіць,

      А прад ім – без палы, толькі хвосцік вісеў —

      Адвакат, што то меў бараніць, той сядзеў.

      Арыштантам тым быў наш Пятрук Пантурок,

      Што у пушчы гдзесь меў патайны браварок.

      А акцызнік[17] Яськоў браў з яго кубана[18],

      Дый данёс, дый злавіў, як той воўк барана.

      І акцызнік той быў, прысягаўся і ён,

      Як яму хтось данёс, як сачыў ён пяць дзён,

      Як кацёл там кіпеў, як гдзе брага была,

      Як Пятрук не паспеў уцячы ад катла…

      А брахаў дык брахаў і сябе ўсё хваліў,

      А таго ж не сказаў, як Пантурку даіў.

      Потым нас па адным сталі ў суд выклікаць.

      Прысягаўшы на тым, трэба ж праўду казаць!

      Тут пытаюць мяне, а тут жаль Петрука;

      І мая ж у яго там прапала мука,

      І я думаў сабе выгнаць водкі з вядро

      На васэле дачкі (вот было бы дабро),

      Ды завёз Петруку дзве асьміны мукі,

      Дык якраз на той час наляцелі ж «крукі»,

      Ды мяне ж павялі у той лес панятым,

      Каб ім дна не было і акцызнікам тым!

      Як спыталіся ўсіх, – прачыталі той «а х»,

      Што злавіўся Пятрук (а набрэхана ж – страх).

      Там такое стаіць, што і ў думцы няма:

      Паравік, змеявік і якаясь шляма[19]

      Прачыталі ото і яшчэ там папер;

      Пагляджу ж, кажу я, што-то будзе цяпер?

      Прасцідацель сказаў: «Пяць мінут перарыў!»

      І ў каморку шмыгнуў, толькі ксёнжку закрыў.

      І усе паднялісь і пайшлі хто куды;

      Я застаўся сядзець, усё роўна СКАЧАТЬ



<p>10</p>

Ламы – завалы з галля і сухастою ў лесе.

<p>11</p>

Пакрова – Пакровы, рэлігійнае свята 1 кастрычніка.

<p>12</p>

Каза – астрог.

<p>13</p>

Траф – выпадак, здарэнне.

<p>14</p>

Брадзяжка – валацуга; бяспашпартная.

<p>15</p>

Аліндар – арандатар.

<p>16</p>

Усе ў залатых каўнярох – у аўтографе: усе ў адных каўнярох.

<p>17</p>

Акцызнік – службовец акцызнай установы, якая збірала падатак за выраб і продаж гарэлкі.

<p>18</p>

Кубан – хабар.

<p>19</p>

Шляма (польск. szlam) – шлам; ціна, асадак (у паравых катлах пры адстойванні ці фільтрацыі).