Hawaii Mitleri. William D. Westervelt

Чтение книги онлайн.

      Tapınağın dış bahçesinde, adaların en meşhur kutsal mezarı vardı. Buradaki toprağın, karasal bölgedeki dağlık alanlardan getirilmiş, üzerindeki yaprak ve yıpranmış ağaçlarsa toprağın sürekliliği için sonradan eklenmişti. O dönemde adalarda bulunan bütün ağaç türlerinin Paao’nun soyundan gelen rahipler tarafından toplanıp buraya yani en beklenmedik yere getirildiği söylenirdi. Bu mezar günümüzde, tapınak duvarlarının yanında kalan ve insanların batıl inançları dolayısıyla korkuyla yaklaştıkları bir yapıdır. Oraya dikilen birçok ağaç ölmüş, geriye ise yalnızca daha dayanıklı ve yüzyıllar önce rahiplerin gösterdiği türden bir ilgiye daha az ihtiyaç duyanları kalmıştır.

      Tapınak, eski bir lav akıntısının sert, keskin ve parçalanmış kayalarının bulunduğu kıyının yakınlarında inşa edilmiştir. Tapınağın içinde ve etrafında yer kazılarak volkanik taşlar çıkarılmış, böylece bir metre genişliğinde ve yarım metre derinliğinde çukurlar oluşmuştur. Bu çukurlar, rahiplerin döneminde dağlardan getirilen topraklarla kapatıldı. Bu bölgelerde tatlı patates, gölevez2 ve muz yetiştirildi. Şimdilerde, yağan yağmurlar toprağı alıp götürdüğünden eski tarımsal faaliyetlere dair bir iz kalmamıştır. Bunlar ve Wahaula’ya giden yollar boyunca yer alan çukurlar ince yapılı, sert volkanik taşların çıkarılmasıyla oluştu. Şiddetli yağışlar gerçekleştiğinde küçük oluklar, su damlalarını bu çukurlara taşıdı ve böylece küçük sarnıçlar oluştu. Bir papaz kabilesinden diğerine koşan ulakların, kutsal bölgeye gelen gezginlerin veya ibadet eden insanların susuzluklarını gidermek için buralarda neredeyse her zaman birkaç damla su bulabildiği söylenir.

      Bu su birikintilerinin üstü genellikle büyük, düz bir taşla örtülür, sular bu taşın altından sarnıçlara doğru akardı. Günümüzde bu küçük su birikintileri, Wahaula tapınağının üzerine inşa edildiği parçalanmış a-a lavı3 yatağına bitişik pahoehoe4 lav tabakası boyunca devam eden patikayı belirler. Birçoğunun üstü eski çağlarda olduğu gibi örtülüdür.

      Bu kaba ve eski tapınağın etrafını saran, yüzyılların beraberinde getirdiği gizem bulutundan efsanelerin ortaya çıkması hiç de tuhaf değildir.

      Wahaula, en yüksek mertebedeki tabu tapınaktı. Yerlilerin ilahisinde şöyle söylenir:

      Enaena, “çok şiddetli bir öfkeyle yanıp tutuşmak” anlamına gelir. Tapınak, öyle tabu (kutsal ve yasaklı) ya da kapu olarak görülüyordu ki ateşinden çıkan dumanın herhangi bir insana, hatta şeflerden birine rastlaması bile onun ölüm cezasına çarptırılmasına yetecek bir sebepti. Ölüm cezasına çarptırılanların cansız bedenleri ise tapınağın tanrılarına sunulurdu.

      Bu tanrılar, Hawaiili tanrıların en yüksek mertebeli olanlarıydı. Belirli günler, Lono5 veya Pasifik Okyanusu’ndaki diğer ada topluluklarında bilinen adıyla Ron-go’ya6 ait görülürdü ve o günlerde sadece ona ibadet edilirdi. Bazı günler de yine Yeni Zelanda’dan Tahiti’ye kadar bilinen ve kendisine tapılan Ku adlı tanrıya aitti. Diğer zamanlarda ise çoğu Polinezyalının Tane adıyla bildiği tanrı Kane, en yüce tanrı olarak görülürdü. Bununla birlikte, kimi zaman Samoa ve diğer takımadalarda tanrıların en yücesi olarak tapılan Kanaola veya diğer adıyla Tanaora’nın, kurbanlar kesilmesi ve ilahiler söylenmesi için diğerlerinden özel olarak ayrılmış günleri vardı.

      Bu tapınağın Mu tanrısı ya da diğer adıyla “beden avcısı”, görünüşe göre yardımcılarıyla birlikte dur durak bilmeden kendine insan kurbanlar arardı; rüzgârın, tapınakta yanan ateşlerden çıkan dumanı üflediği yere hiçbir şeyden haberi olmadan öylece gidiveren talihsizlerin vay halineydi! Kimseler de o kişiyi insan avcısının elinden kurtarmaya cesaret edemezdi, çünkü eğer biri bunu yapacak olsa tüm tanrıların gazabı yaşadığı süre boyunca üzerinde olurdu.

      Wahaula’nın çevresinde yaşayan insanlar, dumanların izlediği yolu dikkatle takip ederek rüzgârların yönünü büyük bir endişeyle izlerdi. Bu dumanlar, taptıkları tanrının gönderdiği gölgelerdi ve tüm bu adaların en yüce şefinin ya da kralının gölgesinden bile çok daha kutsaldı.

      Sıradan bir adamın gölgesi herhangi bir tabu şefin, özellikle de yüksek mertebeli bir şefin üzerine düşerse bu onun ölümle cezalandırılmasına yeterdi. Fakat bu “yakıcı tabu” gereği tapınakta kendisine tapınılan tanrının dumanının ya da gölgesinin kendisine yaklaşmasına ya da üzerine çökmesine izin veren biri olursa bu öyle büyük bir saygısızlık anlamına gelirdi ki tanrı enaena olur, öfkeden kıpkızıl kesilirdi.

      Çağlar СКАЧАТЬ