Бақытты болуды ұйреніңіз! Сенімділік құпиялары. Нарша Булгакбаев
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Бақытты болуды ұйреніңіз! Сенімділік құпиялары - Нарша Булгакбаев страница 6

СКАЧАТЬ қажет етеді. Пиррон (шамамен б. з. д. 360 – 270 ж.) Батыстағы философиялық скептицизмнің алғашқы мектебі – пирронизмнің негізін қалады. Пиррондық тəжірибенің мақсаты – атараксия (жан тыныштығы) күйіне жету – бұзылудан азат болу. Пирро адамдардың атараксияға жетуіне олардың анық емес нəрселерге деген сенімдері, яғни догма кедергі болатынын анықтады. Адамдарды сенімнен босату үшін ежелгі пирроншылар көптеген күмəнді дəлелдер жасады.

      Өмір бойы бақытты болу үшін даналық жинайтын барлық құралдардың ішінде ең маңыздысы – достық. – Эпикур

      Эпикуризмнің негізін салушы Эпикур (шамамен 341 – б.з.д. 270 ж. ш.) өмірдің мақсаты тыныштық (атараксия) жəне қорқыныштан азат болу, сондай-ақ дене ауыруының болмауы (апония, грекше) деп үйретті). Осы мақсатта Эпикур аскеттік өмір салтын, асыл достықты жəне саясаттан аулақ болуды ұсынды. Бақытқа жетуге көмектесетін құралдардың бірі – тетрафармакос немесе төрт түрлі емдеу:

      «Құдайдан қорқпа, өлім туралы алаңдама; Жақсы нəрсені алу оңай, жəне қорқынышты нəрсені көтеру оңай».

      Парасаттылыққа сүйеніп, байыпты, жігерлі, байсалды, ештеңеге алаңдауға жол бермейтін адам болуыңыз керек. Ештеңе күтпей, бірақ қазір өмір сүруге қанағаттансаңыз, əр сөзіңізде қаһармандық шындықты айтып отырсаңыз, сіз бақытты өмір сүресіз. Ал бұған тосқауыл қоятын адам жоқ. – Маркус Аврелиус, медитация

      Стоицизм – Цитийский Зенон (шамамен б. з. б. 334 – 262 ж.) негізін қалаған философия мектебі. Зенон ойдағы синкретист болғанымен, оның негізгі ықпалы киниктер болды, ал оның тəлімгері Фивиялық жəшіктер (шамамен б. з. б. 365 – 285 ж.) болды. Стоицизм – табиғат əлемі туралы логика мен көзқарастар жүйесін қамтамасыз ететін жеке этика философиясы. «Стоик» терминінің қазіргі заманғы қолданылуы əдетте стоицизмді ұстанушыларға емес, қоршаған əлем тəжірибесіне немқұрайлы қарайтын немесе жалпы сезімдерді басатын адамдарға қатысты. Стоицизмнің негативке немқұрайлы қарауға баса назар аударатынын ескерсек, ол бақытқа жету жолы ретінде қарастырылады. Стоиктер «бақыт үшін ізгілік жеткілікті» деп санайды. Осы ізгілік сезіміне жеткен адам данышпан болады. Эпиктеттің айтуы бойынша, бұл данышпан «ауырып жүр, бірақ бақытты, қауіп төнгенімен бақытты, өледі бірақ бақытты, айдауда жəне бақытты, масқара болады бірақ бақытты». Сондықтан стоиктер уақыттарын ізгілікке жетуге жұмсады. Бұған адам өз өмірін стоиктік логиканы, стоиктік физиканы жəне стоиктік этиканы зерттеуге арнаған жағдайда ғана қол жеткізуге болады. Стоиктер өздерін «табиғатпен үйлесімді өмір сүретіндер» деп сипаттайды. Кейбір стоицизм мектептері стоик философиясының тəжірибесінің мақсаты ретінде Аристотельдің эвдаймония тұжырымдамасын келтіреді.

      Секстиандық мектептің негізін Квинт Секстий Үлкен (б.з.д. 50 ж.) салды. Ол негізінен пифагорлық, платондық, киниктік жəне стоиктік элементтерді біріктіретін философиялық-медициналық мектеп ретінде сипатталды. Олар бақытқа жету үшін адам вегетариандық болуы керек, түнде ар-ұждандық СКАЧАТЬ