Hekayələr. Исмаил Шихлы

Чтение книги онлайн.

      ‒ Sudya10.

      ‒ Mənim sudya ilə nə işim var?

      ‒ Bilmirəm, gedək, özündən soruşarsınız.

      Bəhlul kitabı örtdü. Bir anın içində on doqquz illik həyatının bütün cığırlarını dolaşdı, ötən illərə gedib, geri qayıtdı və məhkəməlik bir işə rast gəlmədi.

      Kiçik qapıdan içəri keçdilər. Bəhlul dəsmal çıxarıb tərini sildi və içəri sərin olsun deyə pəncərəsinin taxtaları örtülmüş alaqaranlıq otağın küncünə doğru baxdı. Stolun arxasında oturan adam Bəhlulun heç nə görmədiyini başa düşdü və taxtaları araladı. Dərhal üstü qırmızı örtüklü stol, iri mürəkkəbqabı, bir az bəridəki çaydan, stəkan-nəlbəki və söhbət edən iki adam günün zolağında yerdən çıxmış kimi peyda oldu. Bəhlul oturanın birini tanıdı. Yaxın məktəblərdən birində ədəbiyyat müəllimi idi. O birisini isə ilk dəfə görürdü.

      Hakim ayağa durdu. Bəhlula əl verdi və çəkib yanında oturtdu. Çaydandan armudu stəkana çay süzdü.

      ‒ Əvvəlcə bir stəkan çay iç, susuzluğun kəssin, sonra sənə zəhmət verəcəyəm.

      Bəhlul sakitləşdi və stəkanı qabağına çəkdi.

      ‒ Yəqin ki, yay tətilinə gəlibsiniz?

      ‒ Bəli.

      ‒ Lap yaxşı. Demək, boş vaxtınız var.

      ‒ Var. Necə bəyəm?

      ‒ Bilirsinizmi, ‒ hakim səsinə bir az da mehribanlıq verdi, ‒ bu gün bir cinayət işinə baxmalıyıq. Ancaq iclasçımızın biri xəstələnib. Mən də məhkəmənin işini təxirə salmaq istəmirəm. Xahiş edirəm, iclasçı olun.

      Bəhlul stəkanı nəlbəkiyə qoyub mat-mat hakimin üzünə baxdı.

      ‒ İclasçı nə deməkdir?

      Hakimdən qabaq Yunis müəllim dilləndi:

      ‒ İştirak edərsən, görərsən. Bir də, bilirsən, nə var, gərək həyatı öyrənəsən. Eşitmişəm, yazı-pozun da var. Demək, belə işlər sənə daha çox lazımdır. Maraqlı bir prosesin şahidi olacaqsan. Gedək, yoldaş hakim, bunu tanıyıram, yaxşı oğlandır, sözümdən çıxmaz.

      Yunis müəllim Bəhlulun əvəzindən razılıq verdi və onu dillənməyə qoymadı.

      Bəhlul ayağa durdu, qabağa düşüb qapını açmaq istədi. Hakim onu saxladı və başa saldı ki, gözləmək lazımdır. Bayaq onu çağıran oğlan irəli keçdi. Yunis müəllimin üst-başını düzəltdiyini görüb, Bəhlul da özünü səliqəyə saldı, köynəyinin yaxasını düymələdi. Oğlanın ötkəm səsi eşidildi:

      ‒ Qalxın, məhkəmə gəlir!

      Bəhlul açıq qapıdan boylandı. Hamının, müəlliminin ayağına qalxan11 şagirdlər kimi, yerindən durduğunu gördü. Hakim qabaqca, iclasçılar dalca səhnəyə oxşar yerə çıxdılar. Sədr ortada oturdu, iclasçılar sağ və sol yanda. Camaat da əyləşdi.

      Bəhlul birinci dəfə belə yerə düşdüyündən döyükür, iclas salonunda oturanları bir-bir gözdən keçirirdi. O ayırd edə bilmirdi ki, müqəssir kimdir, şahid kim? Vəkil harada oturur, ittihamçı harada? Ona elə gəlirdi ki, sinif otağındadır, oturanlar tələbələrdir, özləri də imtahan götürməyə hazırlaşan komissiya.

      Hakim qovluğu açdı, üzünü yan tərəfə, milis işçisindən bir az bəridə oturanlardan birinə tutdu.

      ‒ Müttəhim, siz məhkəmə heyətinə etiraz etmirsiniz ki?

      ‒ Yox.

      Tanış səs Bəhlulu diksindirdi. Təəccüblə gah hakimin üzünə baxdı, gah da müqəssirin. Nəsə demək istədi. Hakim bunu sezmədi və ikinci müqəssiri qaldırdı:

      ‒ Siz necə?

      ‒ Razıyam.

      Beləliklə, sorğu-suallar başlandı.

      Bəhlul çaşıb qalmışdı. Oğurluqda ittiham edilənlər onun keçmiş məktəb yoldaşları idi. Pedaqoji texnikumu bir yerdə bitirmişdilər. Teymur ozaman riyaziyyatı gözəl bilməsi ilə hamını heyran qoymuşdu. Hələ birinci kursdan riyaziyyatçı kimi məşhurlaşmışdı. Onun sorağı şəhər onillik məktəbinə və başqa texnikumlara da gedib çıxmışdı. Ən çətin məsələləri həll etmək üçün ona gətirirdilər. Tənəffüslərdə məktəbin tələbələri gizlicə ona baxar: “Cəbrin allahıdır”, ‒ deyə pıçıldaşar, sir-sifətdən yöndəmsiz olan bu oğlanı barmaqla göstərərdilər. Elə Mirzənin özü, heç onun kimi ədəbiyyatçı vardımı?! Bayramlarda, ya da ədəbi gecələrdə səhnəyə çıxıb şeir oxuyanda milçək uçsaydı, vızıltısı eşidilərdi. Heç kəs, lap ən yaxşı ədəbiyyat müəllimləri belə İblisin monoloqunu onun kimi deyə bilmirdilər. Rayon teatr truppası neçə dəfə onu Aydını oynamağa çağırmışdı. O, Elxan rolunda səhnəyə çıxıb: “Bu əllər, bu ayaqlar, bu kəllələr, bu sümüklər, bunlar, bunlar da deyir “la ilahə illəllah”! Yalnız mən… yüz iyirmi dörd min vicdan bayquşunun yaratdığı süni, yapma, əski qullar dünyasına qarşı üz-üzə durub ucadan deyirəm: yoxdur Allah, mənəm Allah!” ‒ deyəndə elə bil tamaşaçılar nəfəs almaqdan da qorxurdular. Bəhlul inana bilmirdi ki, yalana, hiyləyə, vicdansızlıq və əyriliyə qarşı üsyan edib, böyük arzularla yaşayanlar belə bir cinayət çirkabına yuvarlansınlar. Mirzə gör necə də qızarmışdı, necə də puçur-puçur tər tökürdü. Teymur xəcalətindən başını qaldırıb adamların üzünə baxa bilmirdi. Bəhlul inana bilmirdi ki, bunlar bir otaqda kirayə qaldıqları üçüncü müəllim yoldaşlarının velosipedini və gəbəsini oğurlasınlar. Yox, burada nəsə bir dolaşıqlıq var. Bəlkə, bu işi təşkil ediblər? Bəlkə, bunların hamısı küncdə büzüşüb oturan, özünü fağır göstərən çarıqlı yurist12 ev sahibinin qurğusudur?

      İclas gedir, zahiri görkəmindən sadəlövh görünən hakim birdən elə incə, elə gözlənilməz suallar verirdi ki, şahid dolaşır, müqəssir çaşıb qalır, ya da ağıla gəlməyən hadisələri dəqiqliyi ilə danışmalı olurdu. Bəhlula bəzən elə gəlirdi ki, Teymur da, Mirzə də bu saat hər şeyi boynuna alacaq: “Müqəssir bizik!” ‒ deyəcəkdilər. Ancaq sual-cavab hər dəfə gözlənilməz istiqamət alırdı. İstintaqın, məhkəmə prosesinin nə qəribə, nə incə və maraqlı gedişi varmış!.. Arada hərdənbir iclasçı Yunis müəllim də işə qarışırdı, müqəssirlərə köntöy suallar verir, onları dolaşdırmağa çalışırdı. Ancaq hakim nəzakət qaydalarını pozmadan, onun yersiz və istintaqi13 cəhətdən savadsız suallarını rədd edir və iclası yenidən öz istiqamətinə yönəldirdi.

      Bəhlul СКАЧАТЬ