Киһи биирдэ олорор. Софрон Данилов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ диэн ким даҕаны этиэ суоҕа. Кини чиэһинэйдик сулууспалыыр. Итинник санаан, кини личнэй анкетатыгар итэҕэс дааталары бэрт дөбөҥнүк ситэри этитэлээтэ.

      Дьэ онтон, доҕоор, аан сабыллаатын кытта Эраст Константинович санаата төттөрү бутуллан турбатах үһү дуо! Сэкэрэтээр баһыыбатыгар баһаалысталаан хардараары айаҕын атан баран, ол аппыта аппытынан олорон хаалла. Бэйи эрэ, тоҕо кини личнэй дьыалатын көтөхтүлэр бүгүн? Бэҕэһээ, иллэрээ күн буолбатах – бүгүн? Итинник санаа өйүгэр кылам гыммытыгар били Валерий Аргыылап ньолбуһах сирэйэ хараҕар көстө түстэ. Онуоха атаҕын уллуҥаҕыттан төбөтүн оройугар тиийэ этин сааһа бүтүннүү түрүтэ тардан барда… Бээ-бээ… Ити барыта мээнэ түбэһиэхчэ буолбатах быһыылаах. Оччоҕо бэҕэһээ киэһээҥҥи ыалдьыт уонна бүгүҥҥү личнэй дьыала паапката ситимнээхтэригэр тахсар. Оччоҕо… Бээ-бээ… Били азиат дьиикэй кэтэбилгэ сылдьар эбит буоллаҕа. Киниэхэ ыалдьыттаабытын батыһан кэлэн эмиэ көрдөхтөрө. Ол иһин ити личнэй дьыалатын сөргүтэн, бэрийэн эрдэхтэрэ. ЧК военкомҥа, военком секретарыгар эттэҕэ. Дьэ иэдээн… Баҕар, түбэлтэ буолаарай? Ээ?.. Акаары, чиччик киһилии айаҕын аллатан олорорун өйдөөн, Соболев тииһэ тииһигэр охсуллан лаһыргыар диэри сыҥаахтарын хам ыстаата. Хата хоско бииргэ үлэлиир киһитэ, военкомат хаһаайыстыбаннай чааһын начальнига Курбатов, кырдьа барбыт хаччаҕай киһи, көрбөтө: кумааҕытыгар умса түспүт. Суох, хайдах эмэ сибикилээн иккиттэн биирин биллэххэ табыллыыһык.

      Эраст Константинович көрүдүөргэ таҕыста. “Личнэй дьыаланы тугу эрэ эбии суруйабын диэн төттөрү көрдөөн көрүөххэ дуу? Секретарь оччоҕо тугу эмэни тыл быктарыа дуо? Арай биэрдин, тугу эбии суруйабыный? Чэ туох эмэ көстөө ини: буоссата суоҕу эппитэ буолуллуо. Бэйи, ол эрээри личнэй дьыалатыгар тоҕо итиччэ үлүгэр наадыйда диэхтэрэ суоҕа дуо?..” Ити курдук саарбаҕалыы турдаҕына көрүдүөрүнэн военком, муннун анныгар чүөччэр курдук бытыгы ордоруммут үрдүк киһи, хааман баһыккалдьыйан иһэрэ көһүннэ. Эраст Константинович, суол биэрэн, истиэнэ диэки халбарыс гынан, чинэйдэ:

      – Здравия желаю, товарищ военком!..

      Военком кини диэки хайыһан да көрбөтө, эҕэрдэҕэ хардардаҕа буолан, уҥа илиитин бэргэһэтин диэки аатыгар эрэ садьыс гынна уонна уоһун иһигэр тугу эрэ ботугураан, дьүккүччү туттубутунан ааһа турда.

      “Дьэ сити!.. Ол иһин… сэрэйбит сэрэх…”

      Соболев хараҕа ирим-дьирим буолан ылла. Военком урут ардыгар тохтоон: “Табаарыс Соболев, туох сонуннаахпытый? Доруобуйа хайдаҕый?” – эҥин диэн ыйытан, илиитин биэрэн дорооболоһон ааһара. Билигин хайыһан да көрбөтө. Ол иһин даҕаны… аанньаҕа итинник уларыйбат… Соболев көрүдүөрүнэн ааспыта буолан иһэн, аһаҕас аанынан сэкэрэтээр остуолун кылап гына көрдө. Атын кумааҕылар сыталлар. Били кини личнэй дьыалатын паапката суох. “Ханна гыннаҕай? Военкомугар биэрдэҕэ дуу? Ээ, бэйи- бэйи… Военком улахан бартыбыалы тутан таҕыста ээ. Оччоҕо илдьэ бардаҕа дуу? Ханна илдьиэй? ЧК-ҕа?..”

      Эраст Константинович хоһугар төттөрү салбыҥнаан киирдэ. Хамсатыгар табах СКАЧАТЬ