Киһи биирдэ олорор. Софрон Данилов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      Аргыылап улаҕа уунан суорҕаны таарыйда:

      – Ааныс…

      Харда иһиллибэтэ.

      Аргыылап төбөтүн өндөтөн иһиллээтэ: уһуктаҕас. Кини, суорҕан саҕатын арыйан, хатырбыт бакыр тарбахтарынан дьахтар төбөтүн холустук имэрийдэ:

      – Аа… ныс… Кыыһырыма… дуу…

      Дьахтар ибир да гыммата. Аргыылап, урут соччо-бачча ыйыта барбакка да эрэ тутар-хабар бэйэтэ, бу сырыыга хайдах эрэ бохсуллубут курдук буолла. Кини, саҥата суох сыппахтыы түһэн баран, үөһэ тыынна уонна дьахтары санныттан аргыый эргилиннэри тардан көрдө да, анарааҥҥыта буолуммата, эрчимнээхтик хамнанан кини ытыһын төлө илгиһиннэ. Сибилигин аҕай сыалыһар быарыныы сымнаабыт Аргыылап айа кирсинии быыппаста түстэ, ытыһын тилэҕинэн дьахтары көхсүттэн истиэнэ диэки умса аста:

      – Өссө… ол-бу буолардаах… Сүптүр…

      Аргыылап оҕонньор хабырынан кычыгыратта. “Дьахтар санаата аһынааҕар кылгас” дииллэрэ чахчы. Киһи эккэлэтээри гыннаҕына аны өсөһөн өрөлөһөр дии. Били манныгы ситиһээри. Ак-каары! Аны мин ааттаһарбын көрбөтөх да, истибэтэх да баҕайыҥ ини. Баҕарыам да, мин эйигин хайдах таптыырбынан тутуом: анныбар баттаатахпына да көҥүлүм, баттаххыттан состохпуна да көҥүлүм. Эн ол көхөҕө ыйаабыт соммуттан туох атыннааххыный? Суох. Син биир мин бас билэр малым буолаҕын. Атыныҥ диэн тыынар тыыннааххын эрэ. Уонна өссө буолумматтаах ээ. Үөдэни баара, мин өссө таптыыр этэ диэн сылаанньыйбытым ээ, ааргы! Таптаабатах баҕайыта ини. Хата абааһы көрөр. Ол кырдьык. Өссө бэйэтэ эрэ да буолбатах – кыыһа эмиэ. Кыыһа сатана быһайын куораттан сынньалаҥар тахсан олоро түһээри сүгүн кэпсэппэт, хаан өстөөҕүн кэриэтэ көрөр-истэр этэ. Мантан инньэ, арыый нам-нум буоллаҕына, барахсаттарбын кэһэтэлиир инибин. Ол-бу буолан муунньаҥнаспыккытын кэмсиннэриэм. Чэ, сатаналары ыаһахтаан…”

      Аргыылап хараҕын симнэ. Аралдьыйаары туох эмэ үчүгэй туһунан саныы сатаата да, оннук айылааҕы тугу да чопчу өйдөөбөтө. Кини төбөтүгэр наар хатыылаах санаалар күөрэйэ тураллар. Ол курдук утуйар-утуйбат иккэрдинэн үдүк-бадыкка түһэн сыттаҕына, эмискэ сүрдээх үлүгэр тыас тоҕо барда. Аргыылап оҕонньор соһуйан өндөс гыммытын бэйэтэ да билбэккэ хаалла. Кини, чочумча өндөйөн сыппахтаат, дьиэ муннугун муус сыбаҕа дэлби ыстаммытын өйдөөн, ботугураан үөҕүстэ.

      “Саа тыаһыгар дылы буолан… – дии санаата кини. – Эчи, дьиэҥ аттыгар сэрии тыаһа түптэлэстэҕинэ даҕаны киһи дьиктиргээбэт үйэтэ кэллэ. Ити суолунан бу сылларга үрүҥ, кыһыл бөҕө субуһан ахан биэрдэ. Аны билигин илин, Охуоскай кытылыгар Айааҥҥа, Бэппэлээйэп кыньараал Дьоппуонньаттан кэлэн халыҥ аармыйаны сүөкээбит үһү диэн сурах баар. Төһө кырдьыга-сымыйата биллибэт. Таҥара туһугар кырдьык буоллар сөп этэ. Сатаатар оҕом Бэлиэрий тугу да биллэрбэт. Инньэ быһаас Артыамыйабы кытта барсыбыта да, ол аньыыта онон. Чэ оҕом, бэйэм туйаҕым, төбөлөөх соҕус уол буолуохтаах этэ, айа кылын тумна хаамар ини…”

      Санааттан санаа СКАЧАТЬ