Грузия муваффақиятга қандай эришди. Лариса Буракова

Чтение книги онлайн.

      – Шундай қилиб, Шеварднадзе бошчилигидаги ҳукуматга сиз аллақачон ўз қарашларига эга ислоҳотчи сифатида келдингизми?

      – Шеварднадзе, гарчи ислоҳотчи сифатида ном қозонган бўлса-да, барибир менда унга нисбатан эҳтиёткорона муносабат ҳар доим бўлган. Айтгандек, у билан Зураб Жвания ва Нино Буржанадзе ҳамроҳлигида охирги марта учрашганимизда, “Нино, сен деярли тиззаларимда катта бўлгансан, шунинг учун сендан буни кутмагандим. Зураб, сен учун кўп нарса қилганман, шунинг учун менга нисбатан бунчалик кескин бўлмаслигинг керак. Миша билан эса ҳеч қачон муносабатларимиз яқин бўлмаган”, деганди. Бир сўз билан айтганда, орамизда масофа борлигини ўзи ҳам тан олганди.

      Аслини олганда, Шеварднадзе ўз ҳокимиятини сақлаб қолиш учун ҳар доим мувозанатни сақлашга мажбур бўлганди, лекин бахтга қарши, бирор муаммони ҳал қилиш учун ҳеч қандай аниқ қарашларга эга эмасди. У ислоҳотчилар ва ислоҳотчи бўлмаганлар, коррупционерлар ва коррупционер бўлмаганлар орасида мувозанат сақларди, холос. Бу эса вақти келиб майнавозчиликка айланиб кетиши турган гап. Шеварднадзе – трагик шахс. У ҳеч қандай сиёсий гуруҳларни ўз ёнида ушлаб қолмади, билишимча, ҳаттоки дўстлари гуруҳини ҳам қолдирмади. Чунки у бир умр шахслар, ғоялар, платформалар ва турли гуруҳлар орасида мувозанат сақлаш билан банд бўлди. Аслида эса ўз ҳокимиятидан бошқа яна қандай ғояни ифода этгани ҳам номаълум.

      Шеварднадзе истеъфо берган илк пайтларда менда унга нисбатан илиқ туйғулар бор эди. Чунки ҳокимият алмашиши тинч йўл билан амалга оширилганди ва унинг ўзи ҳам ҳеч қандай қарши ҳаракатларга қўл урмаганди (аслида у ҳеч нарса қила олмасди ҳам). Лекин биринчи ҳафтадаёқ ундан жаҳлим чиқди, чунки барча нарса тўлиғича талонторож қилинган, ташиб кетилганди, вазият жуда оғир эди.

      Бир неча мисоллар келтираман. Ўзимга тегишли бўлиб улгурган кабинетга кирганимда, у ерда сувли челак турарди. Нега? Чунки сув узатиш кечқурунги соат ўндан кейин тўхтатиларкан. Маълум бўлишича, ҳар доим шундай экан. Мен эса одатда ярим тунгача ишлардим, шунинг учун бу ҳолат ёқмади. Маъмуриятим раҳбаридан дарҳол сув таъминоти бошлиғига телефон қилиб, агарда сув билан таъминланишда узилиш кузатилса, у ўзини қамоқда кўриши мумкинлиги ҳақида дағдаға қилиб қўйишини сўрадим. Ҳа, айнан шу кўринишда айтишини сўрадим. Ўша оқшомдан бошлаб 24 соат давомида сув таъминотида узилиш бўлмади. Айтиб ўтишим керакки, ушбу бошлиқ “қинғир” йўл билан жуда кўп пул ишлаб юрган экан. Шунча пул топаётганидан ва шу билан бир вақтда, президентни ҳам сувдан қисиб қўйганидан хурсанд бўлиб юрган.

      Ёки биринчи маошим – 40 доллар пулни кел тириб берганларини эслайлик. Мен Шеварднадзе бундай маошга қандай яшагани билан қизиқдим. Айтишларича, шунча вақт давомида мана шу пулга яшаб келган.

      Санаб ўтганларимдан барчаси аслида қандай бўлганини тасаввур қилиш мумкин.

      Эдуард Ш еварднадзе СКАЧАТЬ