Название: Qana qan qarışdı
Автор: Шамиль Садиг
Издательство: Hədəf nəşrləri
Серия: Çağdaş ədəbiyyat
isbn:
isbn:
Gördüyünüz kimi, Alp Aruzun səhvi ucbatından indi bizim qarşımızda iki yol var: ya bizdən imdad diləyən qadını kafirin əlinə verib öldürtmək, balasını isə gələcəkdə bizə qarşı qoyub, Oğuz toxumundan bəhrələnməyə kafirə rəvac vermək, ya da qadını, və uşağı öz himayəmizə götürüb, birləşərək kafirin qadını uşağı qaytarmaq üçün hazırlaşdığı döyüşə hazırlamaq.
Bu vəziyyətdə sizin məsləhətiniz mənə çox vacibdir… Axı sizlər mənim arxam-dirəyim, vuran əlim, düşünən beynimsiniz.
Dədəm Qorqud, ilk söz sənindir. Sənsən bizim elin müdrik bilicisi. Sənin könlünə Allah ilham verər, gələcəkdən nə söylərsən, o da olar. Sənsən Oğuz elinin çətin işlərini həll edən, həmişə nə buyurmusan, onu qəbul edib, sözünü tutub getmişik. Buyur, ilk söz sənindir.
Dədə Qorqud. (Dədə Qorqud ağ saqqalını titrəyən əlləri ilə bir qədər sığallayandan sonra çox qəmli bir səslə deyir:)
Allah-Allah deməyincə işlər düzəlməz…
Əzəldən yazılmazsa, qul başına qəza gəlməz…
Təkəbbürlük eyləyəni Tanrı sevməz…
Yad oğlunu saxlamaqla oğul olmaz…
Qara başa don geyindirsən də, qadın olmaz…
Köhnə pambıq bez olmaz,
Qarı düşmən dost olmaz,
Oğul atanın yetirməsi, iki gözünün biridir.
Ağıllı oğul olsa, ocağımın gözüdür. . .
Ata adını ucaltmayan oğul ata belindən enincə
Enməsə, yaxşıdır…
Ana bətninə düşüncə, düşməsə, yaxşıdır…
Elimizdə-evimizdə, çalıb-deyən ozan olsun!
Azıb gələn qəzanı Tanrı sovuşdursun, xanım hey!
(Dədə Qoqud susdu, bir qədər düşündükdən sonra:)
Türk elinə bəla üz verib, bəylər, türkün qanı yad qanına qarışıb, düşmən torpağında oğuz toxumu cücərib, bu türkün məhvinə aparıb çıxaracaq. Tarix boyu türklər bundan əziyyət çəkəcək. Göylər pərisindən doğulan, elimizə, igid ərənlərimizə, ağsaqqallı, ağbirçəkli ata-analara qan udduran nacins Təpəgözü nə tez unutdunuz? Axı onun axıtdığı qanlar hələ qurumayıb? Uca Tanrı bizim elləri yad ellərdən seçmişdir. Bizim qanımız təmiz qalmalı idi. Türk basılmaz xalqdır, ona görə də düşmən həmişə ona hiylə qurur. Onu öz içindən zəiflədir. O körpənin atası türk olsa da, elinə, obasına qənim kəsilən, zatı dürüst olmayan, sapı özümüzdən olan baltanı yaxın buraxmamalı idiniz. Artıq bəla üz vermişdir. Bu körpə qaratikan kolu kimi türk elinə atılmışdır. Bu tikan gec-tez xalqımızın qəlbinə batacaq, inlədəcək. Ondan nəsillər törəyəcək, törəyən nəsildən nəsillər törəyəcək. Yəni saf, igid, ərən, mərd, seçilmiş olan türk bu qarışıq qanlardan həmişə bəla görəcək. Mən qocanın dedikləri heç zaman yalan olmayıb. Bu körpəni geri qaytarsanız, kafir bu cins toxumu türklərə qarşı nifrətlə yetişdirib, onun gücündən istifadə edib yurdumuzu alacaq, onu xan qoyacaq və özü idarə edəcək, gələn nəsillərə bu torpaqların onların ata-baba yurdları olduğunu bəyan edəcək. Yox, əgər onu saxlasanız, yenə o həddi-buluğa çatanda, Qazan, sənin yerinə göz dikəcək. Bəla artıq başlanıb. O burada qalsa, kafir mütləq qoşun çəkib bizə hücum edəcək.
Allah, sən özün bizi bu bəladan hifz elə, sən bu bəlanı bizdən uzaq elə, sənin birliyinə yox şübhə-güman, ey sahibi-Quran. (Bu sözləri deyərkən Dədə Qorqudu ağlamaq tutur. Bəylər arasına bir sakitlik çökür. Nəhayət, Qazan dillənir.)
Qazan xan. Dədəm Qorqud düz buyurur, bəylər, bəs fikriniz nədir? Arxam-dayağım, dar günümün yoldaşları, görər gözüm, vuran qolum bəylər! Kafirin qoşunu qapımıza dayanıb.
Beyrək. Xan, mənim fikrimcə, buraxmayaq düşmən balasını içimizə, atası bizdən olsa da, südü düşmən mayası ilə yoğrulub. O, heç vaxt zatını danıb, südünə dönük çıxmaz, sonunda xəyanət, bəla məhz belələrindən gələr. Məncə, bu ləkəni yer üzündən silmək lazımdır. Çünki kim bilir, sabah nə olacaq? Mən bu körpənin Oğuz elində qalmasına, Oğuz körpələri ilə böyüməsinə razı ola bilmərəm. Yenə məsləhət sizindir, xan, əmr verən sizsiniz.
Qaragünə. Mən Beyrəklə tamam şərikəm, gəlin qadını da, körpəni də kafirə qaytaraq. Qoy orda bizə qarşı nifrətlə, kinlə böyüdülsün, bu yaxşıdır, nəinki bizim içimizdə böyüyüb, sonra üzümüzə qayıtsın. Bəlanı nə qədər tez uzaqlaşdırsaq, bir o qədər yaxşıdır, mən qəti əleyhinəyəm, xan.
Əmən. Ədə, nə danışırsan? İndi deyirsən, biz körpəni kafirin qapımıza dayanmış qoşununa qaytaraq? Kafir də durub öyünsün ki, Qazan məndən qorxdu. Sonra da ayağı yer alsın, yurdumuza soxulsun? Bu qəbuledilməz bir məsələdir ki, sən söyləyirsən. Yox, xan, qoy körpə qalsın, özümüz böyüdərik, oğlan Uruzla oynayar, Türk çölündə böyüyər, yovşan ətrilə nəfəs alar. Sonra baxarsan, bir yenilməz igid olmuş, Oğuz elini yadlardan qoruyar. Atası Aruzun dayağı olar, xan!
Dəli Dondaz. Bəylər, siz heç düşünmürsünüz ki, bu bir hiylə ola bilər, bəlkə, heç bu, Aruzun belindən gəlməmişdir. Qanında türk qanı daşımır. Bəlkə, kafir bu qadını məqsədlə casus kimi göndərmişdir içimizə. Mən təklif edirəm ki, qadın da, onun körpəsi də məclisə gətirilsin, Aruz qadına baxsın, yəqin ki, yatağına saldığı qadını tanıyar, Dədəm Qorqud da körpəyə baxsın, görsün ki, onda türk görkəmi var, ya yox. Sonra qərarımızı verərik.
Qazan xan. İgidlər, Dəli Dondaz düzmü söylədi, nə dersiniz?
Bəylər. Məsləhətdi, xan.
(Qadını körpəsi qucağında məclisə gətirirlər. Aruz qadını görən kimi tanıyır, bunun həmin qadın СКАЧАТЬ