– Başa düşmədim, – Şəfi təəccübləndi, – məhkum bizə nəzarət edə bilər?
– Bəli. Onlar təkcə öz məhkum yoldaşlarından deyil, bizim bütün işlərimizdən, otaqda yatmağımızdan, ən adi görünən xırda məsələlərədək rəisə və əməliyyat şöbəsinə çatdırırlar. Bir şeyi daim yadından çıxartma ki, az qala bütün iş günü “efirdəsən”, sənə hər tərəf-dən göz qoyurlar və Əliməmməd kabinetində oturub “ekranda” sənə baxır. O “stukaç”ların demək olar ki, çoxusunu tanıyıram. İşləyə-işləyə sən də tanıyacaqsan.
– Mən belə baxıram, burada işləmək təhlükəsizlik xidmətində işləməkdən çətindir.
– Bəs nə bilmişdin?
Cəbrayıl qəhqəhə ilə güldü:
– Gör sənə necə böyük etimad göstərib belə şərəfli yerə işləməyə göndəriblər, – sağ əlini Şəfinin kürəyinə vurdu. – Yeri gəlmişkən, xərci bir otaqlı mənzilin qiymətinə yaxın olan işinin qədrini bil…
Şəfi onun nəyə eyham vurduğunu başa düşdü:
–Bilmirəm inanacaqsan, yoxsa inanmayacaqsan, mənim bu işə düzəlməyib üçün xərcim olmayıb.
– Onda belə çıxır ki, güclü “dayın” var. Düzdümü? – Şəfi susdu. – Burada hamının “dayısı” var. Fərqi yalnız böyük və ya balaca olmalarındadır…
Cəbrayıl əlinin yazısını saxlayıb təşvişlə Şəfidən soruşdu:
– Saat neçədir?
– Bir tamam.
– Dur, dur, tez elə, tez elə, gecikdik, – hövlank yerindən durub, furajkasını aradı.
– Hara?
– Obedə, nahara gecikdik, yeməkxanaya getmək lazımdı. Get-məyəndə, ya da gecikəndə rəisə çatdırırlar. O da iclasda adamın başını xarab edir.
Onlar tələm-tələsik əvvəl otaqdan, sonra binadan həyətin o biri başındakı yeməkxanaya tərəf addımladılar.
Yeməkxananın qapısı təzəcə açılmışdı. İçəri doluşmuş məh-kumlar geniş bir pəncərənin qarşısında sıra ilə növbəyə düzülmüşdü-lər. Rəisin növbətçi köməkçisi və bir neçə əməliyyatçı xörək və çörək paylayanlara nəzarət edir, göstərişlər verirdilər. Qapının yaxın-lığında dəstə rəisləri yığışıb nəyi isə müzakirə edir, o baş bu başa var-gəl edirdilər. Dəstə rəislərindən ikisi yox idi, haradasa ləngiyir-dilər. Həmişə onlara söz atıb məzələnən rejim Nurəddin adətinə xilaf çıxmadı:
– Bir vəzifədən ki, səkkiz dənə ola, o vəzifənin adını çəkməyə dəyməz, işləmək bir yana qalsın…
Dəstə rəislərindən yaşlısı onu cavabsız buraxmadı:
– Ə, sən, get kəkil ölçməyinlə məşğul ol.
Zalda üç cərgə dar uzun stullar və stol boyunca sağ və solda oturacaqlar düzülmüşdü. Bir stolun ətrafına on nəfər yerləşirdi.
Balandanın ağır iyi yeməkxanaya dolmuşdu. Alüminiumdan düzəlmiş ağ boşqab-miskiləri, tomatlı suda üzən bir neçə kartof və kələm parçasından ibarət xörəklə doldurub, oturacaqlarda əyləşən məhkumlar tələsmədən nahar edirdilər. Düzünə qalsaydı belə xörəklə doymaq mümkün deyildi. Odur ki, onlardan beş-on nəfəri çəkinmə-dən ikinci və hətta üçüncü dəfə növbəyə durub balanda alırdılar.
Az keçməmiş rəisin müavinləri də yeməkxanaya gəldilər. Onların gəldiyini görən çöldə dayanan zabitlər də içəri daxil olub zal boyunca nizamla düzüldülər.
Balandanın iyindən içəridə çox dayana bilməyən müavinlər yeməkxananın hər tərəfinə göz gəzdirib çölə çıxdılar.
Cəbrayıl qapının qarşısında əlində balanda ilə dolu miski tutan məhkumun qarşısını kəsmişdi:
– Qaytar, qaytar geriyə. Baraka yemək aparmaq olmaz, rəis tapşırıb.
– Cəbrayıl müəllim, kəndçimçin aparıram, xəstədir, gələ bilmir.
– Xəstədir, getsin sançasta. Ya da get növbətçidən icazə al, sonra apar. Sən bilirsən ki, yeməkxanadan yemək daşımağa ancaq üzdəniraqlara icazə verilib. Sən, üzdəniraq deyilsən?
– Cəbrayıl müəllim, bu nə sözdür, – məhkum incidi, – nə olar qoymayın, Allah canınıza dəyməsin, – miskini stollardan birinin üstü-nə qoyub, burnunda mızıldanıb çölə çıxdı.
Cəbrayıl zala daxil olandan hər şeyə nəzər yetirən Şəfiyə məsləhət verdi:
– Bax, belələrini görəndə, sən də qarşısını al. Səni daha da tez tanıyarlar.
– Bəlkə, doğrudan xəstə olanı var?
– Xəstələri biz tanıyırıq, kim xəstədir. Bu xörək daşıyanların çoxu şusturyaklık edir. Başdanxarabın birisi oturur barakda, belələri-ni göndərir ki, get mənimçün balanda gətir.
– Yeməyə hamı gəlmir?
– Xeyir. Əvvəllər on faizi gələrdi, indi çöldə yaşayış çətin-ləşdiyi üçün yarıya qədəri gəlir.
Bayaqdan bütün zal boyu var-gəl edən dəstə rəisi mayor Nuru müəllim onların bərabərinə çatanda Şəfiyə dedi:
– Məsəl var, atı atın yanına bağlarsan həmrəng olmasa da, həmxasiyyət olar. İndi nəbadə bunun xasiyyətlərini öyrənəsən, – Cəb-rayılı göstərirdi, – işini öyrən, amma xasiyyətini yox.
– Xasiyyətim nə qədər təhlükəli olsa da, ayağı sürüşkənlikdə sizə çatmaram.
– Gördün? – Nuru Şəfiyə sual etdi, – bu hələ mədəni forması-dır.
– “Körpə” hardadır, gözə görünmür, – Cəbrayıl maraqlandı.
– Sən bilərsən. Gül kimi uşağı korladın, vələdüzna etdin. İndi nə bilim, kim qucağına alıb?
– Indi şəbədə edirsən, vaxt gələcək rəis olacaq, yalmanacaq-san. Niyə də olmasın? Yuxarıda adamı da var, yetərincə pulu da var, nə olsun ki, özəl universitet bitirib…
– “Körpə” kimdi? – СКАЧАТЬ