Bir gəncin manifesti. Мир Джалал Пашаев

Чтение книги онлайн.

      Hacının səyi hədər getmədi. Bir şey yadına düşmüş kimi ikiəlli dizinə döydü, yerə oturdu:

      – Vay mənim yadıma şiş batsın! Deyinən, ay külbaş, Ağarəşidin gümüş xəncərini sandıqdan çıxartsana! Çıxartxsana, it oğlunun qarnına soxsana!

      Nökər onun qolundan tutub qaldırdı:

      – Hacı ağa, yaxşı olub çıxartmamısınız, əldən gedərdi, hayıfdır!

      Evə qayıdanda Mərdanın acığı bir az soyumuşdu. İşin axırını fikirləşirdi: «Yəqin Hacı şikayətə gedəcək, iş böyüdüləcək, rəng alacaq, protokol bağlanacaq… Burada həbs məsələsi var. Əbülfət uşağı – Hacının qardaşı oğlanları bu hayıfı yerdə qoymazlar. Divan-dərə əllərindədir. Adamı küçənin ortasında, günün günorta çağı vurub yıxa bilərlər. Kim kimədir!» Anası isə Mərdanı sevincək qarşıladı:

      – Əziz qonağımız gəlib, səhərdən haradasan?

      Mərdan içəri girib «xoşgəldin» eləmək üçün yuxarı başa baxdı. Bir adam görmədikdə üzünü çevirib soruşmaq istəyirdi ki, «hanı?» Qapıya tərəf yönələndə Sureni gördü:

      – Suren!

      – Mərdan!

      İki yoldaş bir-birinə elə sarıldılar, elə suvaşdılar ki, görən deyərdi bunlar uzun illərin həsrəti imişlər və qiyamətədək aralanmayacaqlar.

      Sona bu mənzərəyə dərin bir həsrət, odlu bir həyəcanla baxırdı. Baxırdı, gözlərindən ixtiyarsız axan isti damcıları hiss edirdi. Bu göz yaşları nədir. bunlar nə üçündür!

      Oxucum, olmuşdurmu, olmuşdurmu ki, candan əziz ömür-gün dostunu, uşaqlıq, gənclik yoldaşını, sevinc, kədər yoldaşını, qəlb sirdaşını arzulamısan, axtarmısan? Axtarmısan, lakin sizi ayıran zaman, məkan, məsafə və hər hansı bir maneə görüşə həsrət qoymuşdur.

      Belə bir vəziyyətdə, gözlənilmədən, birdən-birə ürək sirdaşın ilə qarşılaşırsan. Burada adamın bütün qanı qəlbinə axır, ürək döyünür, gözlər böyüyür, sifət işıqlanır, güman edirsən ki, bütün arzuların qol açıb səni qucaqladı.

      Mərdan da belə idi, Suren də belə idi. Düşmənlər alçaq fitnə ilə qardaşı qardaşdan, dostu dostdan, qonşunu qonşudan eləmək istəyirdilər.

      Belə bir axşamda iki gənc rəncbərin, iki sirdaşın bir-birinə qovuşması Sonaya da, Mərdana da, Surenə də şirin yuxu kimi gəlirdi. Qucaqlaşanların əlləri bir-birinin kürəyində elə bərk kilidlənmişdi ki, deyərdin bır də açılmayacaq!..

      Mərdan qollarını açıb Surenin üzünə baxdı, sanki illər ayrılığından sonra dostunun necə dəyişdiyini yoxlamaq istəyirdi. Nə hiss etdisə, bir də qucaqladı, səsində ayrı bir sevinc duyuldu.

      – Ay Suren, zəmanə bizi nə ayrı saldı! Bəs kefin-halın? Səndən nə əcəb, Asmiq xala necədir? Otur görək.

      Mərdan bu qarışıq günlərdə, bu şər vaxtında gözlənməyən qonağın nə üçün gecə gəldiyini soruşmamışdan bilirdi. Dağ kəndlərində talan və qırğın salan hökumət adamları əlsiz-ayaqsız camaatı da tərk eləyirdilər. «Yəqin ki, Suren baş götürüb qaçıb. Bəs o, nə üçün və nə cəsarətlə müsəlman kəndinə gəlmişdir?»

      Bunu soruşmaq istəyirdi, lakin söhbəti arxayın vaxta qoymağı, hələlik təcili tədbir görməyi məsləhət bildi. Qapıya çıxıb ətrafa, küçəyə-bacaya baxdı, qonşu həyətə boylandı, sükutu dinlədi, həyət qapısını örtüb qayıtdı.

      – Bilirəm, Suren, – dedi, – mənim evimə kefə-damaga, deyib-gülməyə gəlməmisən, qardaş. Allah baisin evini yıxsın! Bizi bir-birimizdən elədilər. Deyib-gülməyə yamanca həsrət qoydular. Bilirəm, qaçıb bura pənah gətirmisən, yaxşı iş görmüsən, ağıllı iş görmüsən.

      Sona söhbətə qarışdı:

      – Heç kəs, heç kəs bilməyib, Suren sakitcə gəldi. Bəs bu nə səfərdir, ay oğul, niyə məndən gizlədirsən?

      Mərdan dedi:

      – Bu saat, ay ana, bizi axtarırlar, kənddən çıxmalıyıq.

      Sona bu ağır xəbərdən özünü itirdi. Rəngi qaçdı, yavaş, ehtiyatlı bir səslə dedi:

      – Bəlkə bu yaxın yerlərdə daldalanasınız?

      – Yox, ana, buralarda bizə gün işığını haram eləyərlər. Şəhər böyük yerdir… kim tanıyacaq, fəhlə baba…

      – Bütün kənd sizi qoruyar, nə olub ki!

      – Baxma, kəndin də gücü çatmaz, hər evi, hər kol dibini axtarırlar, iş qorxuludur!

      – Bir yerini-yurdunu bilməyimmi?

      – Sağlıq olsun, yazarıq, darıxmayın, ana!

      Mərdan qardaşına, cunası parça-parça olmuş bir mitil altında büzüşərək yatan Bahara tərəf baxdı, anasına tapşırdı:

      – Bahardan muğayat ol, fürsət tapsam, tez qayıdacağam'

      Baharın adı gələndə Sonanın dərdi artdı və ürəkdən bir ah çəkdi:

      – Tifil uşaq, ataya həsrət, qardaşdan da ayrılır!

      – Ana, bir o deyil, minlərlə qardaşı, bacını, ana-balanı didərgin salırlar. İş başında cəlladlar, quldurlar oturub. Özün ki, bilirsən!

      – Görüm heç sağ oturmasınlar!

      Dostlar qapıdan çıxanda Bahar şirin yuxuda idi. Anası gözlərinin yaşını silir, ağlamağını qonaqdan gizlətmək üçün üzünü yana çevirib deyirdi:

      – Uzaq getməyin, yaddan çıxarmayın, ay Mərdan, bilmirəm Bahara nə deyəcəyəm.

      Mərdanın da qəlbi kövrəldi:

      – Əlac nədir, ay ana, ovut, birtəhər ovut, sağlıq olsun görüşərik.

      Mərdan və Suren, hər ikisi, qayğısız, dünyadan xəbərsiz yatan yorğun uşağın alnından öpüb evdən çıxdı.

      – Salamat qal, ana!

      – Salamat qalın, xala!

      – Uğur olsun, balalarım!

      – Can sənin, can Bahar əmanəti, ana!

      – Hələ ki, sağam, xatircəm ol! Tez xəbər yollayın!

      – Nigaran olma!

      Şaraqqaşaraq СКАЧАТЬ