Название: Haydi
Автор: Йоханна Спири
Издательство: Altun Kitab
Серия: Dünya ədəbiyyatından seçmələr
isbn: 9789952244304
isbn:
Belə günlərin birində Haydinin xalası Deta birdən-birə qoca babanın komasının qarşısında peyda oldu. Əynində uzun ipək don vardı, başına lələkli şlyapa qoymuşdu. Öhi baba Detanı başdan-ayağa süzdü, amma heç nə demədi. Deta bu qədər vaxtı Haydiyə yaxşı baxdığına görə babaya təşəkkür etdi. Dedi ki, Haydini aparmağa gəlib. Baba Detaya qəzəblə baxaraq susurdu. Deta Frankfurtda yaşayan varlı bir ailə haqqında danışmağa başladı, dedi ki, onlar öz qızlarına dost axtarırlar.
– Haydi orada böyük bir mülkdə yaşayacaq, – qadın dedi. – Ona müəllim tutacaqlar. Müəllim həmin ailənin qızı ilə birlikdə Haydiyə də dərs deyəcək. Bu ailədə Haydiyə öz qızları kimi baxacaqlar. Qızcığaz bolluq içində yaşayacaq, qəşəng paltarlar geyinəcək, maraqlı yerlər görəcək…
Qoca baba Detaya elə acıqlı-acıqlı baxırdı ki, qadın sözünü yarımçıq kəsməli oldu. Amma bir qədər sonra yenə davam etdi:
– Nə bilmək olar, bəlkə, həmin ailə Haydini övladlığa da götürər! İstənilən halda bu, Haydi üçün çox yaxşı fürsətdir.
Alm-Öhi:
– Çərənləməyi qurtardın? – deyə onun üstünə qışqırdı.
– Sənə belə gözəl xəbər gətirdiyim üçün mənə «sağ ol» deməlisən, – Deta kinayəli-kinayəli cavab verdi.
– O xəbəri başqasına ver, mənə lazım deyil! – qoca baba qəzəblə dedi. – Haydi burada qalacaq! Sən isə necə gəlmisənsə, elə də çıx get!
– Deməli belə?! – Deta qəzəbləndi. – Uşağın xoşbəxt olmasına imkan vermirsən? Bunu bil ki, günah iş tutursan. Dörfli camaatı da bunu təsdiqləyər. Uşaq nə yazmağı bilir, nə də oxumağı. Onu məktəbə yazdırmasan, axırda səni məhkəməyə verəcəklər. Özün bil!
– Sus! – Alm-Öhi qışqırdı. Amma Deta səsini kəsmədi. Yaşlı adamın gözlərinin içinə qəzəblə baxaraq:
– Sən necə babasan ki öz nəvənə xoşbəxt olmağı rəva görmürsən! – dedi.
Bu sözlər babanın qəlbinə dəydi. O, belini büküb qapıya tərəf getdi. Komadan çıxarkən kədərli halda Detaya:
– Haydini özünlə apara bilərsən, – dedi.
Qapının arxasından bu söhbəti eşidən Haydi:
– Yox! Mən heç yerə getmirəm! – deyə qışqırmağa başladı. – Qoca babanın yanında qalmaq istəyirəm! Frankfurta getmək istəmirəm!
Xala Haydinin qolundan tutub:
– Sənə söz verirəm, əgər ora xoşuna gəlməsə, geri qayıda bilərsən, – dedi.
Haydi:
– Elə bu axşam qayıda bilərəm? – deyə soruşdu.
Deta:
– Belə tez olmaz, amma istəsən, bir həftə sonra babanın yanına qayıda bilərsən, – dedi.
Haydi qoca babanın arxasınca qaçmaq istədi.
– Ona tezliklə qayıdacağımı demək istəyirəm.
– Olmaz! – Deta dilləndi. – Vaxt yoxdur, tələsməliyik, yoxsa qatara gecikərik.
Deta Haydinin əlindən tutub onu zorla bayıra çıxardı və onlar yamacdan aşağı düşməyə başladılar.
Yolda Keçi Peterlə rastlaşdılar.
– Haydi, hara gedirsən? – Peter təəccüblə soruşdu.
– Frankfurta, – Haydi cavab verdi. – Amma tez qayıdacağam.
Qızcığaz belə deyib üzünü xalasına tutaraq əlavə etdi:
– Nənəylə sağollaşmaq istəyirəm.
Deta onun bu istəyi ilə razılaşmaq istəməsə də, Haydi zorla xalasının əlindən çıxıb Petergilin komasına tərəf qaçmağa başladı. Xalası onu yarı yolda haqladı, qolundan yapışıb yola davam etdi.
Keçi Peter həyəcan içində evə qaçıb qışqırmağa başladı:
– Deta Haydini aparır! Haydi Frankfurta gedir!
Nənə təşvişlə pəncərəyə tərəf gedib:
– Deta, uşağı bizdən ayırma! – deyərək ona yalvarmağa başladı.
Deta özünü eşitməzliyə vurdu. Heç nə deməyib yoluna davam elədi. Nənə isə:
– O uşaq mənim üzümü güldürürdü! Onsuz mən nə edəcəyəm?! – deyərək yalvarıb-yaxarmaqda idi.
Amma Deta özünü yenə də elə aparırdı ki, guya onu eşitmir.
Bu hadisə qoca babaya çox pis təsir elədi. O yenidən özünə qapıldı: saatlarla komasının qarşısında oturur, gözlərini bir nöqtəyə zilləyib nə barədəsə fikirləşir, dinib-danışmır, qapısına gələnləri isə əvvəlki kimi qovurdu.
Keçi Peterin də qanı əməllicə qaralmışdı. Dəyənəyini havada yelləyib elə hey Deta xalanın qarasınca deyinirdi. O artıq keçilərin öhdəsindən gələ bilmirdi, heyvanlar ipə-sapa yatmır, narahat halda ora-bura qaçışırdılar. Qartopu yenə çəmənlikdə uzanıb məlul-məlul mələyirdi.
Aydındır: təkcə insanlar yox, heyvanlar da Haydinin yoxluğu ilə barışmaq istəmirdilər…
6. Başqa dьnyada
Deta ilə Haydi uzun yol qət edəndən sonra gəlib Frankfurta çatdılar. Hündür boz binaların ucaldığı küçələrdən keçdilər.
– Bəs burada dağ yoxdur? – Haydi tez-tez xalasından soruşurdu.
– Burada dağlardan daha maraqlı, daha gözəl yerlər var, – xalası nəyə görəsə əsəbi tonla dedi. Amma Haydi bu cavabdan razı qalmadı: axı qoca babanın komasını dövrələyən dağlardan, qayalıqlardan, yaylaqdan daha gözəl yer təsəvvür eləmirdi.
Xeyli getdikdən sonra, nəhayət, Deta dayanıb:
– Budur, gəlib çatdıq, – dedi.
Onların qarşısında dayandıqları ev Frankfurtun ən dəbdəbəli malikanələrindən biri idi. Deta qapını döyən kimi açdılar. Parıldayan düyməli uniforma geyinmiş nökər Sebastyan qulluqçu Tinettanı СКАЧАТЬ