Rudin. Иван Тургенев

Чтение книги онлайн.

      – Heç olmasa bircə dəfə yanmış olsaydınız, onda görəsən yenə belə deyərdinizmi? – deyə Mixaylo Mixaylıç onun sözünü kəsib küskün əda ilə dedi, sonra qamçını ata vurdu. – Xudahafiz!

      – Mixaylo Mixaylıç, dayanın! – Aleksandra Pavlovna qışqırdı. – Bizə haçan gələcəksiniz?

      – Sabah. Qardaşınıza salam deyin.

      Drojki yola düşdü.

      Aleksandra Pavlovna Mixaylo Mixaylıçın dalınca baxdı.

      “Lap çuvala oxşayır”, – deyə o fikirləşdi. Beli bükülmüş, toz basmış, furajkası peysərində, sarı saçları dağınıq halda alnına tökülmüş Mixaylo Mixaylıç doğrudan da yekə un çuvalına oxşayırdı.

      Aleksandra Pavlovna ağır-ağır evlərinə tərəf yollandı. O, gözlərini yerə dikib gedirdi. Yaxından eşidilən at ayağının tappıltısı onu dayanıb başını qaldırmağa məcbur etdi… Qardaşı at belində onun qabağına gəlirdi. Qardaşının yanınca əynində yaxası açıq yüngül bir sürtuk, boynunda yüngül qalstuk, başında yüngül boz şlyapa və əlində kiçik əl ağacı olan balaca boylu bir oğlan gəlirdi. Bu oğlan Aleksandra Pavlovnanın dalğın olduğunu və heç nəyə fikir vermədiyini görsə də, ona baxıb gülümsəyirdi. Oğlan Aleksandra Pavlovnaya çatan kimi şən və zərif bir əda ilə dedi:

      – Salam, Aleksandra Pavlovna, salam!

      – Ah! Konstantin Diomidıç! Salam! – Aleksandra Pavlovna cavab verdi. – Siz Darya Mixaylovnanın yanından gəlirsiniz?

      – Hə, ordan gəlirəm, – cavan oğlan gülər üzlə cavab verdi. – Məni sizin yanınıza Darya Mixaylovna göndərib. Özüm piyada gəlmək istədim. Səhər çox gözəldir, məsafə də vur-tut dördcə verst. Gəlib gördüm ki, evdə yoxsunuz. Qardaşınız dedi Semyonovkadasınız, gördüm özü də çölə getməyə hazırlaşır. Mən də onunla sizin qabağınıza gəldim. Bəli. Bu nə qədər xoşdur!

      Bu cavan oğlan rus dilini təmiz və düzgün danışırdı, ancaq tələffüzü xarici tələffüzü idi. Amma bunun hansı dilə aid olduğunu müəyyən etmək çətin idi. Onun üzündə nəsə asiyalı əlamətləri vardı. Uzun və ortası dik burnu, iri, bərəlmiş, hərəkətsiz gözləri, qalın, qırmızı dodaqları, qabarıq alnı, qətran kimi qara saçları – bütün bunlar onun əslən şərqli olduğunu göstərirdi. Bu cavan oğlanın soyadı Pandalevski idi və Belorusiyanın harasındasa xeyirxah və varlı bir dul qadının hesabına tərbiyə almışdısa da, vətəninin Odessa olduğunu deyirdi. Başqa bir dul qadın onu qulluğa düzəltmişdi. Ümumiyyətlə, orta yaşlı qadınlar Konstantin Diomidıçı həvəslə himayə edirdilər. O, həmin xanımları axtarıb tapmağı bacarırdı. O elə indi də oğulluq sifətilə Darya Mixaylovna adlı varlı bir mülkədar xanımın yanında yaşayırdı. O çox mehriban, xidmətkar, həssas və gizlində şəhvətpərəst bir adam idi. Xoş səsi vardı, yaxşı fortepiano çalırdı və kiminləsə danışanda, gözünü dik ona zilləməyə adət etmişdi. Çox təmiz geyinər, paltarı çox gec köhnəldərdi, enli çənəsini diqqətlə qırxar, saçlarını çox səliqəylə darayardı.

      Aleksandra Pavlovna ona qulaq asıb qardaşına dedi:

      – Bu gün hamı mənə rast gəlir, indicə Lejnyov ilə danışırdım.

      – Hə, onunla? O harasa gedirdi?

      – Hə, bir təsəvvür elə, minik drojkisində, əynində də kətan kisə, başdan-başa toz içində. Nə qəribə adamdır!

      – Ola bilər. Amma o, çox yaxşı adamdır.

      – Bu cənab Lejnyov kimdir? – Pandalevski heyrət edirmiş kimi soruşdu.

      – Mixaylo Mixaylıç Lejnyov, – deyə Volınsev cavab verdi. – Di yaxşı, xudahafiz, ay bacı. Mən çölə getməliyəm, sənin zəmilərinə qarabaşaq səpirlər. Cənab Pandalevski səni evə ötürər…

      Volınsev atı çapıb getdi.

      – Böyük məmnuniyyətlə! – deyə Konstantin Diomidıç qolunu Aleksandra Pavlovnaya təqdim etdi.

      Aleksandra Pavlovna da öz qolunu ona uzatdı və hər ikisi yol ilə Aleksandra Pavlovnanın malikanəsinə tərəf yollandılar.

      Görünür ki, Aleksandra Pavlovnanın qoluna girib aparmaq Konstantin Diomidıçə çox ləzzət verirdi, xırda addımlarla yeriyir, gülümsəyir və şərqli gözləri çox vaxt olduğu kimi, yaşla dolurdu. Konstantin Diomidıçın ürəyi çox asanlıqla kövrələr və gözləri yaşarardı. Bir də ki, cavan və boy-buxunlu qəşəng bir qadının qoluna girib aparmaq kimin xoşuna gəlməz ki? Bütün … quberniyası Aleksandra Pavlovna haqqında yekdilliklə deyirdi ki, o çox qəşəngdir və quberniya səhv etmirdi. Hələ məxməri ala gözləri, qızılı-qumral saçları, totuq yanaqlarındakı zənəxdanlar və sair gözəllikləri bir yana, bircə düz və azacıq ucu dik burnu hər kəsin ağlını başından ala bilərdi. Ancaq onun ən yaxşı cəhəti mehriban üzünün ifadəsindən ibarət idi: inanan, mehriban və çəkingən olan bu üz adamı həm cuşə gətirir, həm də cəzb edirdi. Aleksandra Pavlovna adama bir uşaq kimi baxır və gülürdü. Xanımlar onu çox sadə hesab edirdilər. Ancaq bundan daha artıq bir şey arzu etmək mümkündürmü?

      – Sizi mənim yanıma Darya Mixaylovna göndərib, elədir? – deyə o, Pandalevskidən soruşdu.

      – Hə, onlar göndərib, – deyə Pandalevski cavab verdi. Pandalevski sözlərin axırına ingilislərin “th”sinə oxşar “s” əlavə edərdi. – Onlar çox arzu edirlər və buyurdular sizdən acizanə xahiş edim ki, bu gün nahara onlara buyurasınız… Onlar, – Pandalevski üçüncü şəxs haqqında, xüsusən xanım haqda danışanda həmişə cəm şəkilçisi işlədirdi, – təzə qonaq gözləyirlər və sizi mütləq onunla tanış etmək istəyirlər.

      – O kimdir ki?

      – Müffel adlı bir baron, peterburqlu bir kamer-yunker. Darya Mixaylovna onunla bu yaxında knyaz Qarinin evində tanış olmuşlar və ondan çox mehriban və mədəni bir cavan kimi böyük bir təriflə bəhs edirlər. Cənab baron ədəbiyyatla məşğul olurlar və ya daha doğrusu… ah, nə gözəl kəpənəkdir! İcazənizlə diqqətinizi cəlb edim… Daha doğrusu, siyasi iqtisadla məşğul olurlar. O, nəsə çox maraqlı məsələ haqqında məqalə yazıb və istəyir ki, Darya Mixaylovna həmin məqalə barədə öz rəyini bildirsin.

      – Siyasi iqtisada aid məqalədir?

      – Dil cəhətdən, Aleksandra Pavlovna, dil cəhətdən. Zənnimcə, sizə məlumdur ki, Darya Mixaylovna bu cəhətdən də bilicidir. Jukovski onunla məsləhətləşərmiş. Mənim Odessada yaşayan vəlinemətim xeyirxah Roksolan Mediaroviç Ksandrıka… yəqin ki, bu zatın adı sizə məlumdur?..

      – Əsla, heç eşitməmişəm.

      – Belə bir zat haqqında eşitməmisiniz? Təəccüblüdür! Mən onu demək istəyirdim ki, Roksolan Mediaroviç СКАЧАТЬ