Сайланма әсәрләр. Том 4. Аллаһы бүләге. Батый хан һәм Ләйлә / Избранные произведения. Том 4. Мусагит Хабибуллин

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ коелып торган Күнбай бәкнең йөзе яктырып китте, хәтта кыенсыныбрак елмайды да.

      – Мин алардан үч алырмын, баһадир.

      – Әйдә, хәзер атларга атланыйк, сөенчене яугирләргә җиткерик. Тиздән ун-унбер төмән белән Батый хан бире таба кузгалачак…

      Чаптырып авылга килеп керделәр. Тирмәләрдән сыдырылып яугирләр чыктылар. Сөрәнче аларны баһадир тирмәсенә чакырды. Халык бик тиз баһадир тирмәсе каршындагы мәйданга җыелды. Гадәттәгечә, һәр унбаш, һәр йөзбаш, һәр меңбаш үз яугирләре белән басты. Сүбәдәй ат ияренә менде, яугирләрен күздән кичерде.

      – Яугирләрем, лачыннарым. Чыңгыз хан угланы олуг хан Үгәдәй безгә Болгарны һәм ары таба булган илләрне яуларга унбер төмән гаскәр җибәрә. Гаскәр башында Җучи углан улы Батый хан булыр. Корылтай шулай хәл итте. Һурра! һурра!

      Яугирләр, баш киемнәрен очыра-очыра: «Һурра, һурра!»– дип кычкырдылар. Сүбәдәй игътибар итте, бәкнең төрки егетләре: «Урра, урра!» – дип кычкыралар иде. «Тиздән татарларга ияреп барыбыз да урра дип кычкыра башларбыз, – дип уйлап куйды Сүбәдәй баһадир һәм тагын Карлыгачын исенә төшерде. – Монда булса, ул да урра дип кычкырыр иде микән?»

      Җыен таралгач, кич якта Сүбәдәй баһадир бәкне тирмәсенә дәште. Күнбай килгәндә, ике аксакал Сүбәдәй белән сөйләшеп утыралар иде инде. Табында барысы да бар: кымыз да, арак та, ит һәм җиләк-җимеш тә. Баһадир бавырчыларны сайлый белә иде.

      – Башта эчеп куйыйк әле, аксакаллар сез дә, бәгем син дә. Аксакаллар эчмиләр, кыстамыйбыз. Җитешеп утырыгыз. Әсин, бәгем, тот, әйдә, аннары орышың турында сөйләрсең.

      Эчеп куйдылар, ит каптылар.

      – Бер дә сөйлисе килми, баһадирым. Көтмәгәндә килеп чыктылар, туплардан ата башладылар. Атлар өректе, яугирләрем таралып кача башладылар. Аксакалларны сакладым, алдан качырдым.

      Сүбәдәй баһадир Биккол ягына күз сирпеп алды һәм:

      – Миңа аксакалларым кадерле, бәгем, бик кадерле. Тиздән без Болгарда булырбыз һәм аларның миңа ярдәмнәре кирәк булачак. Бик тә кирәк булачак. Шулаймы, сәүдәгәр?..

      – Шулай-шулай, баһадир. Ил – сәүдәсез, адәм кардәшсез яши алмас, дигәннәр.

      – Син, бәгем, аны күрмәдеңме соң?

      – Кемне? – дип, тәгаен аптырашта калды Күнбай бәк.

      – Ташбайны, баһадирның угланын, аның тупчылары безне Җаекның аръягына куып чыгарды, Күнбай бәк, – диде Биккол, баһадирның кем турында бәктән соравын әллә кайчан абайлап.

      – Әйе, Ташбай угланны? – дип кабат сорады Сүбәдәй.

      Бу юлы Күнбай бәк тәмам пошаманга калды. Баһадирның Ташбай угланы белән кызыксынуын ул аңламады, шуңа бераз дәшми утырды. Шуннан сәүдәгәр Бикколга күз төшереп алды, теге исә аңа ияк каккандай итте. Шәйләде бераз Күнбай бәк, аның җиңелүе һәм Җаек аръягына куылуы баһадирны шулхәтле генә борчый, аның иң әүвәл Ташбай угланы турында беләсе килә. Кайчандыр Идел буенда болгарлар белән булган орышта баһадир хатынын һәм яше тулыр-тулмас угланын югалта, бер сүз белән, болгарлар әсир итәләр. Әнә шул углан— хәзер болгарларда тупчылар йөзбашы. Күнбайны, нигездә, болгарларның тупчылары куркытты. СКАЧАТЬ