Название: Qabusnomə
Автор: Unsur əl -Məali ibn Keykavus ibn İsqəndər
Издательство: ЛитРес: Самиздат
Жанр: Зарубежная старинная литература
isbn: 978-5-532-98417-2
isbn:
Ehanə tı sıxani lap ustoən bıboş, ıştəni buruz mədə, bıdə sehbəti vaxti ıştı piyodə bıey bə məydon benışu.
Veəzın iyən kaməvojə odəm bıbi, nəinki kaməzın əmmo veyəvoj.
Votəşone ki, tam jəy səlomətətiye, vey sıxan kardey ısə boy beağılətiye.
Çanədəən ağılmand, momin, sofə odəm bıboş, şəvloyı taniku enıqını, çun boçi, bə ıştı ıştəni tərif kardey bovə əkə nibəbıe. Bıdə xəlğ tıni tərif bıkə.
Veən zınedəşbu, cəhd bıkə ki, ıştə zınəyonədə foydəyn kome, əy bıvotış. Ki, bənə Zəncanıjə ələvi bə ıştı səən ədovət nıvo.
Votedən ki, Sohibi devrədə Zəncanədə qıləy piə merd hestbe. Im merd çe rəhmətmandə Şafei nəslikube ki, yolə nomışon hestbe. Iştən mıfti, vaiz, çe dini xadimən bıbo, çe ğazi mışovir ko kardedəbe. Çe Zəncani rəisi zoəən ələvibe, yəne çe Əli əmirəlmominini nəslikube. Iştənən həm vaizbe, həmən çe ğazi tono mışovir ko kardedəbe. Imon har dıynəən minbəriku i yəndı bevəci əvotin, bə yəndı ədres nımandə sıxanon əkəyn. Rujiy çe rujonən ın ələvi votışe ki, həmonə piəmerd kofire. Xəbə ome rəse bə piəmerdi. Əvən minbərədə votışe ki, çe rəisi həmonə zoə həromzodəye.
Rəisi zoə ın xəbə məsəcəğın bərk əsəbin bıe, ıştəku beşe, beşe şe bə Rey, bə Sohibi ğəbul.
Bə Sohibiş vote ki, şımə devrədə hiç caiz ni ki, bə səyd-peyğombəri avlodi hərəmzodə bıvotın.
Çe piəmerdi hərəkət bə Sohibi çoçin çiye, ğasidış vığande bə Zəncan ki, əy biyə bə çəy huzur.
De səydon, uləman iştiraki məhkəmə soxteşone.
Sohib əyo piəmerdiku parse:
– Bəmı diyəkə, Şıx, ıştən tı çe Şafei (Xıdo əy rəhmətkə) imomon odəmonədəş, alimiş, i lınqı ıyoye, i lınqı qurədəye. Bə ıştı kon vırə dəbame ki, bə peyğəmbəri avlodi həromzodə nom bınəy? Madam votə, ısə boy ıştə sıxanon sıbut bıkə. Sıbut nızınoş kardey, bətı çəmə şəriəti nəzərdə qətə jəqo qıləy yolə cəzo bədoem ki, bo əmandənion dərs bıbu, çı ğələtiku həni hiç kəs nıkə.
Piəmerdi votışe:
– Çımı sıbut heqo çə ələvi ıştəne. Çımı zınəyku əv həlolzodə iyən sof qıləy xonəxoye. Əncəx bə ıştə votə sıxaniro həromzodəye.
Sohib parse:
– Im votəyon çoknə sıbut bəkaş?
Piəmerdi votışe:
– Həmə Zəncan zınedə ki, çəy moə de çəy pıə kəbin mı bıriəme. Əncəx əy minbərədə votəşe ki, az kofirim. Ehanə əy dılısıxt ımış votəbu, jəqoədə kofiri bıriə kəbin hərom bıeyro, çəy ıştən sıxanon səkıştə ıme ki, əv həromzodəye. Ne, şayət dıliku votedənibu, bəvədə duəvoje, bəpe tənbeh kardə bıbu.
Peşo piəmerdi əlavəş karde:
– Har holədə ya duəvoje, yaən həromzodə. Oxo peyğəmbəri avlod duəvoj əbı ni. Votеyım əve ki, çı dıqlə sifətonku qıləy bəpe ğəbulkəy – bıpiyoən, nıpiyoən.
Hamonə cıvoni ranqış doe – ranqış se, nızıneşe çiç bıvotı. Yəne ıştə votə sıxanon cəzoş kəşe.
Çımı balə sıxan əkə bıbi, əmmo hıccət əkə məbi.
Hıccət kardey bənə divonəti qıləy çiye.
De har ki ki, həmsehbət bıedəş, fik bıdə bin əv ıştı sıxanon mıştəriye, ya ne.
Ehanə ruəninə mıştəri pəydokoş, çəy yəxəku dast məkəş, ıştə sıxanon bəy bə çokə ğıymət bəhəvat.
Ne, şayət mıştəri nibu, ıştə sıxani dəqışkə, çəy məsey piyə mətləbonku qəp bıjən ki, vəomoyədə bıdə ıştı mıştəri bıbu.
Cəhd bıkə ki, de odəmi odəm bıbi, de insoni inson. Çun boçi, odəm coye, inson co.
Çe ğəfləti hano beşəkəson de məxloği bənə çımı votəy rəftor kardəninin.
Çanə zınedəş, sıxan bıvot – sıxan bıməs. Çun boçi, bo sıxan kardey zıneyro, bəpe sıftə sıxan bıməsiy.
Timsal: Ehanə qıləy əğıli çəy moəku esındınon, zindonədə oqəton, çəy şıti, hardi, ovi vaxtədə bıdon, əy zindonədə yol bıkon, əncəx hiç kəs de əy i kəliməən sıxan nıkardo, əv çe hiç odəmi sədo nıməso – sıxan nibəzıne kardey, yəne çəy qəv sıxan nibəqəte. Əncəx həmonə əğıli ijən oqordınoş bə cəmiyəti dılə, mıəyyən vaxti bə çəton ijən zıvon okardey bəzıne.
Co qıləy sıbut: Məqər fikı doəni ki, korə odəmon həmən lolin?
Çımı balə, az molyətinə iyən nadirə sıxanonku yodədəm mandə qılon ın kitobədə nıvıştedəm ki, ın sıxanon çe əcəmi şahon şah Nuşirəvan Adil podşo zıvono beşə. Tı əvoni bəpe omutiy iyən bə əvon əməl bıkəy. Çun boçi, əmə çə şahon nəslədəmon.
Mı handəme ki, xəlifə Məmun (Xıdo əy rəhmətkə) bo Ənuşirəvani məğami ziyorət kardey şəbe. Çəy dəxmədə vindeşe ki, Ənuşirəvani astonən pıxən peqardən bə zəmin. Çəy taxti səpe, məğbərə divoədə pəhləvi zıvonədə de ğızıli i-dı satıl nıvıştəy hestbe. Məmuni pəhləvi zıvoni zınə tərcuməəkəonış doe vakarde. Əvon həmonə satılon bə ərəbişon peqordınie. Ərəbi tərcumə ısətən əcəmədə məşhure.
Əyo nıvıştə bıəbe: «Çanə ki az səğbim, bə Xıdo bandon həməy koməqım ərəsiy, jəqo odəm nəbiy ki, bə çımı kəybə bo, çəyo təyliə dast oqardı. Çe əcəli vədə ociz mandeədə, ın nəsihətinə sıxanonım bə ıştə məğbərə divom doe nıvışte bə səbəb ki, odəmon zəhmət bıkəşon, bə çımı ğəbi ziyorət bon, bıdə çıyo təyliə dast onıqardın, ıyoən çımı mərhəmətiku bəhrəmand bıbun.»
Hamonə nəsihətə sıxanon ımonin.
Həştminə fəsl
Adilə Nuşirəvani nəsihəton bə yod dəğandey həxədə
Sıftə votəşe:
˝Çanə ki şəv-ruj yəndı əvəz kardedə, bə ıştə udimiyən (tale) çoçinə СКАЧАТЬ