Tiendes van silwer. Helene de Kock

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ sleg siek geword van sonneblompitte. Moes ’n inspuiting kry.”

      O vrek! dink Pietman en sy keel wil-wil by voorbaat toesnoer. As daar nou ’n ding is wat sy kop dof maak by die blote gedagte daaraan, is dit ’n inspuiting. “Toe maar,” keer hy met ’n vinnige handgebaartjie, “dis net my kop wat seer is. As ek stillê, is ek môre weer piekfyn.”

      Tante Yvonne en oom François kom ook inloer net voordat hulle vertrek na die opera en die vrou se skerp blik skeer oor hom. “Nou ja, so is dit. Jeanne sal vir jou dun sop bring. En ’n antihistamien. Sit af die lig, Surita, en dan gaan eet jy saam met Jeanne. Sy’t heerlike biefstuk in bier gaargemaak. Word gesond, Pietman, want môre gaan ons Fontainebleau toe!”

      Toe hulle weg is en Surita sowaar ewe gehoorsaam die lig afgeskakel het, lê Pietman en peins oor die nut van liegstories. Hier lê by nou – ’n bruisend gesonde jong man wat wil bars van lus vir die lewe. En omdat hy gejok het, sit sy meisie saam met ’n huishoudster en smul terwyl die hele wêreld onder in die strate van Parys verbystroom. Swak beplanning, my ou! sou Keppie gesê het. En opeens wens Pietman de Waal met ’n onstuimige dringendheid dat hy Keppie Fourie was. Keppie wat stellig nou saam met sy padwerker-pa by ’n woonwa langs een van die hoofpaaie in die Karoo sit en staar na die kole waarop hul vleisie braai. Salig alleen en vry om te eet en te drink wat voorkom.

      Dit kom van lieg! dink hy suur en draai sy kop muur toe, tuur na die effense flikkering van stadsligte wat deur die gordyn syfer. As die waarheid wyk, vlug die vryheid saam. En toe hy Surita gedemp in ’n ander vertrek saam met Jeanne hoor lag, wonder hy of hy haar ooit sal kan vertel dat hy siek gespeel het om ’n opera mis te loop. Miskien as hulle eendag getroud is, neem hy hom kloekmoedig voor, want dan sal hy die enigste vormende invloed in haar lewe wees. Haar skatryk ouers en familie sal nie daar wees om haar sin vir humor te vertroebel nie. Of so hoop hy altans.

      3

      Pietman kon die kopseerstreek nog twee maal uithaal en toe het tante Yvonne snuf in die neus gekry. Sy het hom op flou tee en brosbeskuitjies laat leef vir ’n paar dae. Surita moes uit sy kamer bly en die gordyne is dig getrek.

      Na ’n halfdag was hy uitgeslaap en het hy die patroontjies op die muurpapier bestudeer, tóé die fraiings aan die beddeken getel (drieduisend sewe en veertig plus agtien wat effens uitgerafel het) en hom toe lê en verwonder aan die vorm van sy hande. Heel orraait, was die oordeel, maar hy het oupa Murray se skewe linkerpinkie geërf. Hy sou dus nooit ’n konsertpianis kon word nie. Die gedagte wou-wou hom bedruk, maar toe onthou hy hoe hy sy musiekjuffrou tot op die rand van waansin gedryf het, en vergeet toe van sy moontlike mislukking as musikus.

      Daarna het hy (lief vir musiek soos wat hy is) al die popdeuntjies wat hy kon herroep, gelê en neurie. Maar net totdat Jeanne met ’n skerp frons om die deur geloer het. Dit was op ’n middag toe Surita haar tante na ’n voorskou van die Huis van Dior vergesel het. Pietman was teen daardie tyd voos van die honger en bereid om sy staking te laat vaar. Dit was net die gedagte aan Keppie wat hom nog in die bed gehou het.

      “Sies, my ou!” sou Keppie gesê het. “Skaam jou flenters! Is jy nie eens mans genoeg om twee vroumense te maneuvreer totdat hulle erken dat jy ook ’n saak het nie? A nee a, ’n man der manne skop vas en hou uit! ’n Vrou, my ou, is soos ’n stad wat beleër moet word. As jy lank genoeg jou pos behou, is die oorwinning joune!”

      As hy so aan Keppie se wyshede dink, is dit omtrent die enigste kere hier in Parys dat hy die behoefte het om te glimlag. Dan lyk die patroontjies op die muurpapier sommer interessant en die fraiings maak hom nuuskierig. Waarom sou agtien van hulle uitgerafel het in hierdie huishouding waar daar nie eens ’n kopspeld rondlê nie?

      Keppie sou wel die antwoord gehad het: “Die rede, ou Pieta, is omdat hulle vir jou ’n óú deken oorgegooi het. Bang jy mors koffie op die nuwe een wat antie Yvonne by daai smaart winkel langs die Pont Neuf gekoop het. As ek jy was, sou ek die fraiings maar vleg, wat. Dis goeie tydsbenutting en dit wys hulle ook sommer dat jy fluks en handvaardig is. Net die soort skoonfamilie wat hulle begeer – leergierig en wysgerig; konsensieus en onversadigbaar geesdriftig. Iemand wat die samelewing se stempeltjie van goedkeuring onvoorwaardelik sal kry. Dis mos wat jy wil hê – ’n nommerpas, goed beplande lewe saam met Surita.”

      “Nie noodwendig nie,” sou Pietman dan terugkap – soms selfs in ’n harde fluistertoon sodat hy vervaard moet stilbly en luister of Jeanne hom nie dalk gehoor het nie.

      Maar Keppie sou onverstoorbaar terugantwoord: “Moenie stry nie, my ou. Jy’s klaar vas in die web, want jy kan kwalik jou hande van Surita afhou. En dis hier en daar se vat-vat wat ’n man so gaandeweg inkatrol sodat hy trou nog voor hy weet wie is die volgende politikus wat droogmaak.”

      Ag twak met jou, Keppie! dink hy nou ook, sy oë op die strepies vaalgrys lig wat tussen die donkerblou gordyne deur sif, sy mond saamgepers om te keer dat die woorde nie onverhoeds uitspring nie. Hy is grensloos geïrriteerd en magteloos honger, maar minder lus as ooit om oral saam met tante Yvonne te flerts. Al is Surita by.

      “Tj!” sê hy weer vir Keppie. “Ek is g’n vas nie. Dat ek mal is oor Surita, is waar. Maar ek is in beheer, ou swaerie. Absoluut en toetentaal. Pietman de Waal laat hom nie gesê nie!”

      “Ag so? Dan moet dit seker vir jou lekker wees om so te lê. Wat sou jy dié prosedure van jou noem? Lydelike verset of onversetlike lyding? Oppas, hoor. Jy verwar stagnasie met standvastigheid – en dan praat jy van liefhê! Jy sal nooit ’n verhouding aan die brand kan hou nie, want jy gee te gou in – of jy retireer.”

      Pietman voel die woede saam met die hongerpyne aan sy ingewande knyp. Hy dink: Luister, ou swaerie, jy wat Keppie Fourie is, weet niks van verlief wees nie. Altans nie soos ons gewone ouens wat so af en toe oorhoeks raak oor ’n mooi stukkie vlees en bloed nie. Nee, jy raak mos koekoes as jy na ’n prentjie van Grace Kelly kyk! Noem haar jou engeltjie!

      Maar selfs in sy gedagtes maak Pietman gou die woorde ongesê; vee hulle met ’n half radelose handgebaar uit die lug. Hy sal nooit so iets vir Keppie sê nie. Nooit nie. Al kwel hy hom nogal daaroor. Hy wens werklik hy kon die man help. Soms – maar net soms – oorweeg hy dit om met Surita daaroor te gesels in die kort tydjies wat die Druets haar gun om langs sy bed te kom sit en gesels. Want miskien kan ’n vroumens tog lig werp op Keppie se gedrag. Maar toe hy wel een oggend die onderwerp aanraak, het sy by die tweede sin al uit sy gesigsveld verdwyn. O, lyflik het sy nog daar gesit, ja. Vreeslik mooi uitgevat in ’n nousluitende groen broek wat sy blik oor haar lang bene laat gly het, maar so sielsafwesig soos ’n model op ’n loopplank. Sy wou nie hoor wat hy oor Keppie te sê het nie. Sy wou soos gewoonlik nie eens Keppie se naam hoor nie.

      Deesdae het sy ’n manier om haar net te onttrek as hy oor dinge wil praat waarvan sy liefs nie kennis wil neem nie. Dan kry sy daai afwesige kyk, die groot oë loop leeg en een skouer druk vorentoe asof sy ’n lastige bries wil afkeer.

      Sy is netnou ook hier uit sonder dat hy eens by die punt kon uitkom. Hy het nog net terloops gewonder hoe dit met ou Keppie gaan as hy sy pa so op die paaie help, toe kyk sy al anderpad. En hy was baie lus en vertel haar ’n slag kaalkop die waarheid.

      “Kyk hier, my skat,” sou hy sê, “jy moet jou opstêrse nonsens laat staan. Keppie is ’n mens soos ek en jy. Hy het gevoelens, al het hy nie geld nie. Hy het ’n pa wat ook gevoelens het – dalk diep gevoelens wat spore laat al langs die paaie wat hy bewerk!”

      Hy is nogal in sy skik met dié bewoording. Selfs Surita met haar voorliefde vir die regte woordkeuse, behoort so te dink.

      “Daar’s dit al weer,” sug Keppie. “Jy is afhanklik van die vroumens se goedkeuring. Jy smag daarna, kan nie asemhaal daarsonder nie. As ’n man СКАЧАТЬ