Си Цзиньпин: классикалык цитаталар жана сюжеттер. Экинчи китеп. Comment Department of People's Daily

Чтение книги онлайн.

      КОММЕНТАРИЙ

      «Сюнь-цзы» трактатынын «Ван Чжи» («Башкаруу системасы») бөлүмү философ Сюнь-цзынин саясий көз карашынын баяны, ал эми жогорудагы фрагмент Сюнь-цзынин жаратылыш менен элдин идеалдуу падыша ортосундагы мамиле жөнүндө ой жүгүртүүсү.

      Сюнь-цзы жаныбарлар жана өсүмдүктөр дүйнөсү өсүү жана жетилүү стадиясында турганда ага аңчылык кылууга «убактылуу тыюу салууну» сактоо зарыл экенин айткан: «Чөптөр жана бак-дарактар гүлдөп, ширеге толуп турган мезгилде адамдар жаш өсүмдүктөрдүн өлүп калбашы жана алардын өсүшүн үзгүлтүккө учуратпоо үчүн тоо беттериндеги токойлорго балта менен кирүүгө тыюу салынат. Ири дарыя таш бакалары менен кайман, балык жана тузсуз суу таш бакалары, балык жана жылан балыктары жумуртка таштаган же урук чачкан учурда көнөк баштардын өлүп калбашы жана алардын өсүшүн үзгүлтүккө учуратпоо үчүн суу сактагычтарга тор таштоо жана уу ыргытууга тыюу салынат». Бул жерде ири дарыя таш бакасы Яньцзы дарыясынын сууларында жана Кытайдын түштүк аймактарында таралган чоң таш баканын бир түрү болуп саналат. Дарыя каймандары – Яньцзы дарыясында жашаган крокодилдердин бир түрү. Өсүмдүктөр гүлдөп, ачылып турганда тоого чыгып, өсүмдүк чогултуп, бак-дарактарды кыюуга болбойт деген сөз; Дарыя таш бакаларынын, каймандардын, балыктардын, тузсуз суу ташбакаларынын, вьюн балыктарын, жылан балыктарынын көбөйүү мезгилинде жаныбарлардын жана өсүмдүктөрдүн көбөйүшүн жана жетилүүсүн камсыз кылуу зарыл болгондуктан, көлдөргө жана саздарга тор салууга жана балык ууларын таштоого болбойт.

      Сюн-цзы ошондо да өсүмдүктөр жана жаныбарлар дүйнөсүнүн көбөйүү жана өсүү мыйзам ченемдүүлүктөрү жана өзгөчөлүктөрү бар экенин, ошондуктан адам жаратылыштын белектерин балык уулоодо ченемди сакташы керектигин, башкача айтканда «жашы жете электердин өлүшүнө жол бербөө жана анын өсүшүн үзбөө зарылдыгын түшүнгөн».

      Иштин туура багытын түшүнүү, бирок убакытты жана шарттарды эске албай иш-аракет кылуу – ийгиликсиздик.

      Цитата «5-чакырылыш Борбордук Комитеттин XVIII Пленумунун 2-жалпы чогулушунда сүйлөгөн сөзүндө» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.