Яхьядынъ яшав бактысы. Жизненная судьба Яхьи. Альберт Яхьяевич Тамакаев

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ да карамай, Сарытай-атай хабарын йол бойынша мага хабарлап келди. Мен де сейирге калып, тынълап келдим. – «Сен билмейтаган боларсынъ, – деди ол мага. Эсимде, сол элимиздинъ авыр йыллары. Бир мынъ тогыз юз отыз тогызыншы яде кыркыншы йыллар болар.

      – Авылга басында баласыз Яхьядынъ атасы ман оьгей анасы (ол бир орыс кыскаяклы эди) келдилер. Оларды авылда бир инсан да билмейтаган эди. Авылдынъ шетинде сув ягада яшайтаган Кеусардынъ бир аданасы деп айткан эдилер. Коьп кетпей, авылга сол бала Яхьяды, авыл яшавшыларынынъ айтувларына коьре, бир алыс шеркеш авылларынынъ бирисиннен аькелдилер. Биринши кере мен оны коьргенде, бир сабыр, тынышлы, оьзимдей карувсыз, деп те ойландым. Сен билетаган болсанъ, сол заманда кишкенекей бели катпаган балады бизим авылдагы яслар суьймедилер. Ким биледи не уьшин экенин? Авылда биз, авыл яслары, ойнамага шыксак, ол да шыгатаган эди. Оьзинше авыл яслары ман танысып, олар ман айкаскысы келетаган эди. Ама ногай яслар оны тез оьз тоьгерегине алмадылар. Эсимде, сондай бир куьнлердинъ бирисинде Яхья бир таза, янъы кайдай да бир аьлемет шеркеш каптал, козыдынъ терисиннен тигилген кара боьрк кийип орамга шыккан эди. Ясларга кол созып салам бергенде, оны коьплеген ногай яслар корлаяк болып та коьп шалысканлар. Биревлери шавып келип, аяклары ман ыргак салып йыгып, колларын яйып, эки бармакларын коьрсетип, эркек болсанъ, сайла: мунавы – кораз, мунавы – тавык – деп, куьресип те, корлап та караяк болганлар. Ама Яхья, кишкей заманларда да бир аьлемет бала эди: коркув деген касиетинде йок эди. Ол бир куьн де ногайларга оьзининъ коркканын коьрсетпеди. Катырып ол ногай ястынъ узын бармагын уьзип алгандай болып, коразга коьрсетип сермеди.

      Сол вакытта ногай яслар оны йыгып, энди тепкишлеек деп аьзирленедилер. Ама Яхья, кайдай да бир оьзининъ сулыпларын коьрсетип, оларды ян-якка таслады, артларыннан да шавып келип, оьзи тепкишледи. Сол заманда авылдынъ яслары да онынъ артыннан калмай, уьймелесип бир сынъар шеркеш ястынъ артыннан калмадылар.

      Онынъ авылга шыкканын тешкерип анълыдылар. Мен де сол ястынъ йигерлигин коьргенде, кайратландым. «Бир неше кере авыл ясларына бир ялгызга баьленше яслар болып ябылмага ол аьруьв зат тувыл. Биз эгер оьзимиздинъ куватлыгымызды эм йигитлигимизди коьрсетеек болсак, сол шеркеш пен ялгыз куьреспеге керекпиз», – дедим. Ама мени бирев де тынъламады. Коьп кетпей, мен йолдасым ман авыл яслары гуьрилдесип Кобан сувдынъ бойына коьшкенлерин эситип ювырдым! – деди мага Сарытай-атай. Мен де юрегим телезип: «Аьше не болды?» – деп сорадым.

      – Ол мага: «…келсем келейим, Яхьяды коьплеген ногай яслар камалап, тоьбелеспеге аьзирленгенлер, – деди.

      – «Токтанъыз, токтанъыз, ол дурыс зат тувыл! – деп мен де араларына туьстим. Туьссем туьсейим, анъламастан меним коьзлеримнен отын шыгарып, биревлер каты соктылар. Мен де, Яхья да бир болып авыл яслары ман куьресип басладык. Бир колайсыз болып экевимизди де авыл яслары тепкишлеген эдилер. Мени коьп ерге дейим Яхья суьйреп сувдынъ янына дейим аькелген эди. Уьстимиздеги кийимлеримизди де йырткан эдилер. Яхья кене болса да бир СКАЧАТЬ