Алмаас уонна хара дьай. Рафаэль Багатаайыскай

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ саба тэлгэммит саалаҕа киирэн, кириэһилэҕэ олорон иһэн ыйытта.

      – Сүбэлэһээри, Моисей. Бүгүн сарсыарда, эн сорудаххынан, тыа саҕатыгар сүүрэ-эрчиллэ тиийбиппэр Соттинцевтаах Оготоев үгэ-хоһоон тылынан көрүстүлэр. Мин да хаалсыбатым.

      – Хайдах?

      – Нероҥҥа, Мао Цзэ-дуҥҥа, Хрущёвка эҥин тиийтэлээтибит.

      – Оок-сиэ! Эн эмиэ дуо?

      – Тулуйбатым. Хардары тыл быраҕыстым.

      – Сыыспыккын. Сөбүлээбэтэххин тоҕо биллэрдиҥ? Уорбалыахтарын сөп. Уруккуҥ курдук, сирэйдэрин өрө салыаҥ этэ.

      – Эс! – Мациев дьаалайбаттыы илиитин киэр хаһыйда. – Табалартан баҕас тоҕо куттаныамый?! – курустаал үрүүмкэҕэ толору куттубут ханньаагын биир тыынынан хантас гыннаран кэбистэ.

      – Табалаһа сылдьаҥҥын, туундара буурун тэбиитигэр түбэһиэххин сөп, – Шагалов иннигэр турар намыһах сурунаал остуолугар сытар сакалааттан эмти тутан ылан, айаҕар быраҕынна.

      – Көрүөхпүт!

      – Тоҕо үгэргэһэллэрэ буолуой?

      – Сүөһү эриэнэ таһыгар, киһи эриэнэ иһигэр. Тугу санаабыттарын кэлин эрэ билиэхпит… Партийнай мунньахха дуу, туохха дуу…

      – Олус долгуйума, атаас! Ким кыайарын биэтэккэ тахсыы билиэҕэ. Үнүр, биһиги бөлөхпүт дьоно, бултуу сылдьан сүбэлэстибит. Кинилэри утары икки ньыманы туттарга быһаардыбыт. Биирэ, ити дьиккэрдэри үлэлэриттэн уһултарыы эбэтэр атын сиргэ көһөртөрүү. Онуоха үҥсүү ньыматын туттуохтаахпыт. Обкомҥа, үлэһиттэри утарыта туруортаан, «коллективы ыһан эрэллэр уонна омугумсуктар» диэн улахан суругу тэрийиэхтээхпит. Онно бытах-итэх үлэһиттэри, арыгылатан-хайаан, биһигини «өйөөччүлэри» булан, түмэн, илии баттатыахха. Били, хаартыһыт Храп Миколаны эҥин туһаныахха сөп. Таах, аҥаардастыы кэрэ хараҕын эрэ иһин, коммунистическай үлэ ударнига буолуо дуо! Үҥсүү тиийдэҕинэ, обком сэкирэтээрдэрэ, ордук промышленноһы салайар Горнаков, Бульдоковтан ыйыталлара чахчы. Ол иһин, сурук барыан иннинэ, Бульдокову бэйэбит диэки иҥнэтиэх, хаадьаҥнатыах тустаахпыт. Ол соругу мин бэйэм толоруом. Оттон эн илии баттыыр «туруу үлэһиттэри», «пятилетка бастыҥнарын» сүүмэрдиэҥ. Бульдоков Миряевтыын тапсыбаттарын биһиги бары билэбит. Бульдоков миэхэ биирдэ: «Киин кэмитиэккэ «омугуйумсуйууну, олохтооҕумсуйууну өйүүр» диэн үҥсүү тэрийиэххэ баара», – диэн этэн аһарбыттаах. Ол барыта, биллэн турар, чып кистэлэҥинэн буолуохтаах.

      – Дьыала туһугар мин ити сорудаҕы муос-таас курдук ылынабын, – Мациев курустаал иһит хааламмыт стенкатын диэки дьиэгэниччи көрүөлээн ылаат, төбөтүн булкунан ылла.

      – Джигит! Дьиҥнээх джигит! Алмааһы уорарбыт арылыннаҕына, бары хаайыыга түбэһэрбитин өйдөөтөхпүтүнэ сатанар, – Шагалов, хайҕаабыта буолла даҕаны, муустааҕынан көрбүт хараҕар биир кыым оҕото да кыламнаабата.

      – Өссө дьикээрдэри уоскутарга атын суолу толкуйдаабатыгыт дуо? Үнүр Москубаттан кэлбит дьону бултаппытыҥ дуо? – Мациев бастакы ыйытыытыгар иккис ыйытыытын чабырҕахтыыр кэриэтэ «мэҥэһиннэрдэ».

      Шагалов ымах гынна, СКАЧАТЬ