Дьыбардаах дьылҕа. Сайдам

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ аҕалбыт аһын остуолга уурбута, сойботун диэн суулаабыт маҥан сиидэс былаатын өһүлэн ылан, санныгар быраҕыммыта. Ити тухары кини хараҕын быраатыттан араарбат буола сатыыра, уола эргиллиэн баҕарар быһыылааҕа, оттон Дьоҕур кыратык да хамсаабакка сытарын курдук сытара. Дьэбдьиэй быраата ити тухары уһуктаҕаһын, хайаан да истэрин уонна, оттон, матарын билигин хам баттаан сытарын сэрэйэрэ.

      Санаатыгар хам баттатан, оргууй нүксүҥнээн тиийэн суунар тэрилин уутун көрбүтэ, хата, толору этэ. Санныгар сытар былаатынан илиитин сотуммута, өр соҕус эргим-ургум туппахтаан хайа тардаары сорунан көрбүтэ да, кыайбатаҕа. Остуолтан быһах ылан, ортото бу буолаарай диэн, быһа суруйбута, хайа тардыбыта, аҥаарын эмиэ санныгар иилбитэ, оттон тобоҕун уунан илитэн этэсиэркэ быылын соппута. Кини, арааһа, бу сырдыгынан сыдьаайар барахсаттар ыраас сиргэ турдуннар, туох аньыыларыгар маннык быылы бүрүнэн туруохтаахтарый диэн сахалыы нуһараҥ, үтүөнү эрэ үөтэр санаатыгар баһыйтаран маннык өйү булан ылбыта. Сүүрбэччэ кинигэни биир-биир имэрийэ-томоруйа сотуталаабыта, кичэҥитик оннуларын буллартаабыта.

      Арай дьиэ иһэ син сэргэхсийбит курдуга: аһыы, ыарахан салгыны собо сылаас миинин сыта баһыйбыта, күөрчэх дьэдьэнин сыта биллибитэ. Аара кэлэн иһэн бэкээринэттэн көрдөһөн ылбыт килиэбин бысталаабыта: «Оо, килиэп сыта барахсан үчүгэйин!», – диэн саҥалыы билбититтэн олус диэн соһуйбута. Бу дьиэҕэ олох сырдык тыына, минньигэс сыта эргиллибитэ… Арай иччитэхсийэ хараарар, сөрүүнүнэн аҥылыйар истиэнэ, оһох буруотун чааныттан эриэн-быраан, өлбөөдүйбүт, бэйэтин дьиҥ дьүһүнүн сүтэрбит дьиэ сабардыыр тыына киһи кутун-сүрүн хам баттыы сатыыр курдуга. Онно эбии дьиэлээх хаһаайын тыыннааҕын биллэрбэккэ, хамсаан да ылбакка, токуруйан сытара туох да дуорааны таһаарбакка сөҥөдүйэн дьиппиэрэрэ…

      – Нохоо, Дьоҕур, уһугун эрэ, тур, – Дьэбдьиэй барахсан оргууй аҕай үөмэн тиийэн быраатын санныттан тардыалаабыта уонна тэйиччи хааман олоппоско олорунан кэбиспитэ. Быраата түргэнник эргиллибитэ:

      – Дорообо, – диэн сибигинэйбитэ, эдьиийин утары көрөөт хараҕын куоттарбыта. Илиилэринэн сирэйин тутан көрбүтэ, баттаҕын имэрийэн иһэн: «Айкаа, б…», – диэн хаһыырбытынан икки ытыһын сирэйигэр үҥүлүппүтэ. Ыарыытын саҥа билэн, сирэйин хам баттаабыта: «Оо, б… да эбит», – диэн ньим баран сыппыта.

      – Туох айылаах бу дьаабылана сылдьаҕын? Аны тоҥон өлөрүҥ итэҕэс дуо? – Дьэбдьиэй хомойбут дуу, кыыһырбыт абатын дуу итинник таһаарбыта уонна тугу эрэ кэтэһэрдии саҥата суох олорбута. Дьоҕур илиитин тарбахтарын имэрийбитэ, атахтарын өндөтөн өҥөйбүтэ буолаахтаабыта, сирэйин мырдыҥнатан, хаастарын сүүрэлэтэн алдьархай буолбутун дуу, буола сыспытын дуу араарбакка, ыарыытыгар кыыһырар курдуга.

      Кини туох да диэҕин билбэтэ, хайдах, туох буолбутун дьүүллээн-дьүһүннээн араарбакка да сытара. Барыта үдүк-бадык курдуга: үлүйбүт илиитин, атаҕын улаханнык атыҥырыы одуулаһан, тохтоппокко кыҥастаһара. Кыбыстарын өйдөөбүтэ, саатарын эмиэ билбитэ. Ону-маны араара СКАЧАТЬ