Şafak Sancısı. Cengiz Aytmatov

Чтение книги онлайн.

      Şafak Sancısı

      Muhabbetten hasıl olan sevinç

      Kelimeler de hisler gibi tasarruf etmeyi gerektirir. Yani onları da gece gündüz durmaksızın şarıl şarıl akmakta olan su gibi görüp derleyip toplamadan, zihin süzgecinden geçirmeden, düşüncesizce sağda solda sarf edersen söylediklerinin hiç kıymeti kalmaz. Sözü değersiz olanın özü de değersizdir. Bu, insanlık tarihinin ilk dönemlerinde ispatlanmış bir gerçektir.

      Çocukluk yıllarımda köyümüzün itibarlı bir ihtiyarının kendi kendine hüzünlenerek, “Artık konuşacak kimse de kalmadı!” dediğini sık sık duyardım. Bu aksakalın bunca insanın içinde yalnızlık çekmesinin sebebi nedir diye hayret eder, buna hiç anlam veremezdim. Meğer ihtiyar, oturup dertlerini paylaşacak, sözün kıymetini kendi haysiyetiyle eşit sayan, konuşurken güvenilir kaynaklardan yararlanarak konuşan kafa dengi insanlara ihtiyaç duyarmış.

      O köylü dedeye hayal olan böyle bir samimi dertleşme bize, Muhtar ikimize nasip oldu. İkili muhabbetin sonucunda elinizde bulunan kitap meydana çıktı. Birimizin Kazakça, diğerimizin Kırgızca (yani iki kardeş dilde) konuşarak birbirimize içimizi dökmemizle ortaya çıkan bu diyalogu, kayda alınmış bir sohbet veya teyp kasetinden yazıya geçirilmiş bir ‘dertleşme kitabı’ diye adlandırabilirsiniz.

      Konuşma esnasında keyfî olarak meydana gelen heyecan ve sevinçlerimizi mümkün olduğu kadar üzerinde düzeltme yapmadan olduğu gibi vermeyi tercih ettik. En yakınlarımız hariç çok kimsenin bilmediği, kader tarafından bize sunulan sevinçlerimizi ve kederli anlarımızı da saklamaya gerek duymadık. Birebir oturup dertleşmeyi yazıdan ayıran en önemli esas da bu değil mi?

      Yabancı olan okuyucularımız için dert ortağımı tanıtayım:

      Ben iki tane Muhtar tanıyorum. Birisi, babam gibi beni himaye eden, üstadım, hocam, meşhur yazar Muhtar Awezov. İkincisi ise, kelimenin tam manasıyla şair, uzun yıllardan beri dert ortağım, kardeşim ve dostum Muhtar Şahanov. Benim kanaatimce o geniş çaplı bir araştırmacı ve düşünür; doğunun engin irfanıyla batının keskin görüşlerini çok güzel bir şekilde harmanlayarak sunabilen, Asya kıtasının en büyük şairlerinden biri. Kendi ülkesi dışında pek tanınmıyorsa, bu şairin suçu değil. Okurlarımız bu kitapta Muhtar Şahanov’un birkaç özlü şiiriyle tanışma fırsatı elde edecektir. Şunu da belirtmeliyim ki, Muhtar, Kazak milletinin çok zor dönemlerde sırtını dayadığı, halkın millî kahraman olarak gördüğü kıymetli şahsiyetlerden birisidir. 1986 yılında Sovyetler Birliği’nin uyguladığı totaliter sisteme karşı cesurca baş kaldıran gençlerin suçsuz olduğunu ispatlamak için – hayatını tehlikeye atarak – ciddi çalışmalar gerçekleştirdi, mertliğini gösterdi.

      Şahanov, birkaç yıldır Kazakistan Cumhuriyetinin Kırgızistan Büyükelçisi görevini yürütüyor. Eşine ender rastlanan bir şahsiyet olduğunu, burada gerçekleştirdiği çalışmalarıyla bir kez daha ispatlamıştır. Onunla sık sık yaptığımız görüşmelerimiz, zamana ve kendimize dair yaptığımız sohbetlerimiz böyle bir kitabın oluşmasına vesile oldu. Bu eserin okurun da ilgisini çekeceği umuduyla…

      I. Bölüm

      Dört ana veya anayurtla kavuşma

      “Benim yurdum, Şeker Köyü… Manas Dağının zirvelerinden damlaya damlaya çoğalan beyaz köpüklü, masmavi kaynak suyu Şeker’e kadar akıp geliyor. Bu kaynağın adı Kürkirew 1 . Kürkirew, ismiyle müsemma olan ve etrafındaki tüm mahlukata hayat bahşeden bir su… Şeker’e yaklaşırken kalbim küt küt atıyor. Tam karşıdan, güneş ışınlarıyla göz kamaştıran Manas Ata zirvesi göründüğü andaki heyecanımı kelimelerle ifade etmem mümkün değil!”