Ulus Olmak İstersek. Rahmankul Berdibay

Чтение книги онлайн.

      İlk önce okuyucuyu eğiten, düşünce tarzını geliştiren kaliteli kitaplar yayınlamamız gerek. Şimdiki okuyucu konu açısından olsun, yaratıcılığı açısından olsun, kurgusu açısından olsun zayıf kitapları kabul etmiyorlar. Buna dikkat etmeliyiz.

      Çok şükür Kazak dili devlet dili statüsüne kavuştu. Ama bu Dil Yasası’nı layiğiyle uygulamak için düzenli, yürekli ve bilinçli bir faaliyet göstermeliyiz. Yıllar boyunca kazak dilinden vaz geçen aydınlarımız ve uzmanlarımız bu dili geliştirmeye yönelik hiç bir faaliyette bulunmadılar. Bunun için bu sahada eksiğimiz çoktur. Devlet basımevleri, ana dilimizin layık olduğu zirveye yükselmesi için yardım etmek zorunda. Önümüzde acil yapılması gereken faaliyetleri şçyle sıralayabiliriz:

      Kazakça kitapların tanıtımı çok zayıftır: zaten az kitabımızı gerektiği yere yetiştiremiyoruz, reklamını yapımıyoruz. Asıl amacımız, Kazakça kitapları sadece ülke çapında değil, Rusya’nın birkaç eyaleti ve Orta Asya’nın ayrı bölgelerinde yaşayan kardeşlerimize ulaştırmaktır. Bu amaca ulaşmak için radyo, televizyon, basınlar, sosyal kurumlar ve kültür merkezlerinden yararlanmak gerekir. Kazakça kitapların satışını destekleyecek Kazakça konuşan memurlar da çok önemlidir. Kitap dükkanlarında çalışanlar, kendi işini sadece ekmek parasını kazanmak için değil, kendini milli kültürün bir parçası, tanıtıcısı olarak hissetmesi çok önemlidir. Kitap ticaretini ülkede bir kurum tarafından kontröl edilirse Kazakça kitaplara olan boşvermişliğin önüne geçilebilirdi.

      Kitab nasihatına aydın zirvesi aktif bir şekilde katılmalı. Biz de bu iş için elimizden gelen hizmeti vermekteyiz.

      “Kitap jarşısı” eskiden basılan kitapların listesini ve kısaca özetini yayımlıyordu. Son zamanlarda bu yayın çalışma tarzına yenilikler getirdi. Bundan sonra bu yayından eleştiri yazıları, repörtajlar, edebi tanıtımlar da yayınlanacak. Bu gidişle “Kitap jarşısı” halk arasında aranan ve sevilen basın olur, inşallah. 1990

      Yaşam Demirkazık’ı

      (“Almatı Akşamı” gazetesine verilen repörtaj)

      – Rahmankul ağa, ilk önce sizi ana dilimizin devlet dili satüsü ile kutlamak istiyorum. Mukagali şairimiz: “İkinci bir bahtım dilim benim

      – dediği gibi siz de dil için çok emek verdiniz, şimdi bu konuda söyleyecek birikiminiz vardır.

      – Ben de halkımı Dil Yasası’nın kabulünden dolayı tüm kalbimle kutluyorum. Bu yasa, halkımızın manevi hayatında gerçekleşen önemli vaakalardan biridir. Bu ilk önce yeniden yapılanma, demokrasi ve egemenlik döneminin ilk meyvesidir. Yoksa bu mesele, eskiden de bir kaç defa gündeme getirilmişti. Ben 1956 yılında Kazakça okulların azalması, Kazakça gazetelerin kapatılması, terimler eksikliği konusunda “Kazak edebiyatı” gazetesine bir yazı yazmıştım. “En büyük kültür hazinemiz” adlı makalem 22 nisan günü yayınlanmıştı. Bu halk tarafından coşkuyla karşılandı ve gazeteye mektuplar kar gibi yağdı. Çünkü, bu çok Kazak’ı düşündüren bir meseleydi. Ama o zamanlar ülkedeki sosyal, siyasi durum çok farklıydı. Stalin siyasetinden dolayı bu fikrimizi milliyetçilik olarak değerlendirenler ve takibe alanlar da oldu. Partinin meşhur XX kurul toplantısının demokratik ruhu olmasaydı, biz de sürgün olurduk. Bir şahısa tapınmanı sınama çok işimize yaradı. Makale toplum tarafında çok iltifat gördü ve bu bana ve bu meseleyi destekleyen topluma manevi güç verdi. Aydınlarımız da bu fikrini destekleyerek, toplum düşüncesini canlandırdı. Ama ne yazık ki bu hareket devlet adamları tarafından iltifat görmedi. O zamandan bu yana tam tamına 33 sene geçmiş. O zaman da devlet bu meseleyi ciddiye alsaydı, şuan 800 okulumuz faaliyetini sürdürmüş olacaktı. O kadar basın-yayınımız olurdu. “Akşam” gazetesi de çoktan faaliyet gösterirdi.

      Çok yakında “Mağjan haftalığı” için Kuzey Kazakistan’a gittik. Bu bayram yerli Kazaklar tarafından çok beğeni topladı. Şairin dönüşü, hakikat ve adeletin dönüşüydu onlar için. Bu bölgede bir tek СКАЧАТЬ