Aytmatov Araştırmaları. Анонимный автор
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Aytmatov Araştırmaları - Анонимный автор страница 32
Название: Aytmatov Araştırmaları
Автор: Анонимный автор
Издательство: Elips Kitap
isbn: 978-625-6852-19-8
isbn:
45
Cengiz Aytmatov, age., s. 341-343.
46
Cengiz Aytmatov, Dişi Kurdun Rüyaları, s. 231.
47
Cengiz Aytmatov, age., s. 14.
48
Cengiz Aytmatov, age., s. 92.
49
Abdias ve Hazreti İsa arasında kurulan ilişkiyi yazar-anlatıcının şu sözleri de teyit etmektedir: “Gerçekte Yüce Yaradan’ın paradoksları da sınırsızdır. Yüzlerce yıl önce bir defa daha tuhaf bir adam susması gerektiğine inanmış ve bu yüzden hayatını yitirmişti. Kendisini kurtaracak sözleri söylemeyi reddettiği için yitirmişti hayatını. (…) o gün de bir Cuma günüydü ve o adam da hayatını kurtarmak için onların istediği şekilde konuşmayı, istenen kelimeleri söylemeyi reddetmişti.” (ss.52-55)
50
Cengiz Aytmatov, age., s. 175-176.
51
Cengiz Aytmatov, age., s. 176.
52
Dişi Kurdun Rüyaları Türkiye’de neşredildiğinde eser hakkında çıkan bir tanıtma yazısında böyle bir iddiaya yer verilmiştir: “Cengiz Aytmatov bu son romanında karşımıza tam inanmış Hristiyan misyoneri hüviyetiyle çıkmaktadır. Belki de öyledir. Aksi olsa yazdıklarını yazmazdı, yazamazdı.” (Abdürrahim Karakoç, Yeni Düşünce, 25 Mayıs 1990.) Dr. Hayati Bice de bu romanı “Aytmatov’un intiharı” olarak nitelemekte ve bu eseriyle Aytmatov’un kendi roman geleneğinin dışına çıktığını ileri sürmektedir. (“Biz Cengiz’i Çok Sevmiştik… Severiz de…”, Türk Yurtları, s. 44 vd.) Oysa yukarıda belirttiğimiz gibi Aytmatov bu romanında da önceki eserlerinde ele aldığı bir temayı geliştirmiş ve daha ayrıntılı olarak işlemiştir.
53
Cengiz Aytmatov, age., s. 34.
54
Cengiz Aytmatov, age., s. 155.
55
Cengiz Aytmatov, age., s. 164.
56
Ra’d suresinin 11. ayetinin bir kısmı: “Bir millet kendi durumlarını değiştirmedikçe Allah onların durumlarını deriştirmez.” (Süleyman Ateş meali). Bu eserde ayet ve hadislerle benzerlik gösteren başka ifadeler de vardır. Fakat eserin ikinci dilden (Fransızca) tercüme edilmiş olması bu benzerlikler hususunda yargı belirtmekte ihtiyatlı olmayı gerektirmektedir.
57
Cengiz Aytmatov, age., s. 190.
58
Cengiz Aytmatov, age., s. 43.
59
Cengiz Aytmatov, age., s. 188-190.
60
Doç. Dr., Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi.
61
Ercih Fromm, Rüyalar Masallar Mitler Sembol Dilinin Çözümlenmesi, Çev. Aydın Arıtan-Kaan H. Ökten, Say Yayınları, İstanbul 2014, s. 35.
62
Veysel Şahin, “Aytmatov’un Beyaz Gemi Romanında Ötelerin Çağrısı ve Kaçış”, Cengiz Aymatov, Ed. Ramazan Korkmaz, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 2009, s. 286.
63
Cengiz Aytmatov, Beyaz Gemi, Çev. Refik Özdek, Ötüken Yayınları, İstanbul 1999, s. 54.
64
Erich Fromm, Rüyalar Masallar Mitler Sembol Dilinin Çözümlenmesi, Çev. Aydın Arıtan-Kaan H. Ökten, Say Yayınları, İstanbul 2014, s. 36.
65
Cengiz Aytmatov, Beyaz Gemi, s. 31.
66
Cengiz Aytmatov, Beyaz Gemi, s. 31.
67
Balığa dönüşme isteği/hayali, okuru kutsal ya da mitolojik anlatılara götürecektir. Örneğin Eski Ahit’te anlatılan efsaneye göre Kızıldeniz’de sulara gömülüp “Maçune Manuşa/Balık Adamlar”a dönüşürler. Denizde yaşamaya başlayan bu yaratıklar, ne zaman insana dönüşeceklerini de sorarlar. Bkz. Özhan Öztürk, Folklor ve Mitoloji Sözlüğü, Phoenix Yayınevi, Ankara 2009, 170. Hristiyanlara göre balık sözcüğün kökeni Hz. İsa’nın tanrılık adıyla ilintili olduğu gibi, balık Havarilerin ağıyla kurtarılan ruh olup Hz. İsa’nın elinde çoğalma niteliği taşır. Bkz. Orhan Hançerlioğlu, İnanç Sözlüğü (Dinler-Mezhepler-Tarikatler-Efsaneler), Remzi Kitabevi, İstanbul 1975, s. 94. Kur’an-ı Kerim’de de Yunus peygamberi bir balık yutar, belirli bir süre Yunus peygamber balık karnında kalıp daha sonra bir bakıma yenden doğar. Âb-ı hayat efsanesinde pişmiş balığın canlanması söz konusudur. Yine başka bir efsanede ya da Bizans inanışına göre Bizans’ta büyük bir felaket olacağı zaman tavada kızartılan balıklar denize dönmek isterler. Ayrıntılı bilgi için bkz. Abdulkadir Emeksiz, “İstanbul Folkloru”, Karaların ve Denizlerin Sultanı İstanbul, C. II, (haz. Filiz Özdem), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2009, s. 274. Yine Budizm ve güney kültürlerinin tesiriyle Altay Türkleri arasında dünyanın (üç) balığın sırtında durduğu inancı vardır. Bkz. Bahattin Ögel, Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar), C. 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1993. s. 440-443.
68
Gaston Bachelard, Su ve Düşler maddenin imgelemi üzerine deneme, Çev. Olcay Kunal, YKY, İstanbul 2006, s. 131.
69
Çocuk СКАЧАТЬ