Vittuladan məşhur musiqi. Микаель Ниеми

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Vittulajanka adlanırdı. Bu fin sözü “uterus” mənasını verirdi. Bu adın mənşəyi dəqiq məlum deyildi, lakin çox güman ki, bu bölgədə doğum nisbətinin yüksək olması ilə əlaqədar idi. Bu ad qadınların məhsuldarlığına kobud bir hörmət idi, çünki bəzi ev təsərrüfatlarında beş, digərlərində isə daha çox uşaq var idi. Vittulajanka sakinləri – bəzən qısaldılmış Vittula – otuzuncu illərin qıtlığı zamanı buraya gəlib məskunlaşmışdılar. İqtisadiyyatdakı inkişaf da onların zəhmətinə əlavə olunduqda vəziyyətləri yaxşılaşdı, bank krediti götürüb özlərinə ev tikdilər. İsveç daim inkişaf edirdi, iqtisadiyyatı böyüyürdü və hətta ən şimaldakı Tornedalen də inkişafda ədalətli paya malik idi. O qədər sürətli inkişaf var idi ki, insanlar elə bilirdilər ki, indi varlı olsalar da, hələ də yoxsulluq içərisindədirlər. Hərdən mallarının əllərindən alı-nacağından narahat olurdular. Evdar qadınlar öz əlləri ilə hazırladıqları pərdələrin arxasında titrəyərək hardan gəldiklərini düşünürdülər. Özləri və uşaqları üçün böyük bir ev! Onların yeni paltar almaq üçün pulları var idi və uşaqlarının ikinci əl və ya yamaqlı əşyalar geyinməsi lazım deyildi. Hətta maşın da aldılar. İndi isə o torpaq yol qara dəri pencək kimi yoxsulluğun üstünə örtülmüş yağlı, qara asfaltın altında yox olmaq üzrə idi. Hamar üz kimi parlayan, yolun özü gələcəyin idi. Yol boyu uşaqlar yeni velosipedlərində rifah və mühəndislik təhsili istiqamətində pedal çevirəcəkdilər.

      Buldozerlər uğultu və fəryad edirdi, ağır yük maşınları yola çınqıl tökürdü. Nəhəng silindrlər qarşısındakı daşları o qədər inanılmaz qüvvə ilə əzdi ki, sırf maraqdan beş yaşlı ayağımı onların altına salmaq istədim. Silindr qabağına iri daşlar atdım və onun yanımdan guruldamasını gözlədim, sonra nə baş verdiyini görmək üçün qaçdım, amma daşdan əsər-əlamət yox idi. Onlar sanki sehrlə yoxa çıxdılar. Bu sirli və maraqlı idi. Əlimi düzlənmiş yola saldım. Qəribə soyuq idi. Necə oldu ki, o qaba çınqıllar təbəqə kimi yastı oldu? Mətbəx şkafından əvvəlcə çəngəli, sonra plastik kürəyimi atdım, ikisi də izsiz itdi. Hətta bu gün də onların hələ də meydançanın altında gizləndiklərinə əmin deyiləm və ya həqiqətən sehrli şəkildə yoxa çıxıblar.

* * *

      Məhz bu vaxt bacım ilk pleyerini aldı. Bir gün o, məktəbdə olarkən gizlicə otağına girdim. O, dönər stolun üstündə uzanmışdı, qara plastikdən hazırlanmış texnologiya vəziyyəti, şəffaf örtüyünün altında bir dəstə qəribə düymələr olan kiçik parlaq qutu. Onun ətrafında rulonlar, pomada qutuları və sprey boruları var idi. Müasir və lazımsız lüks olan bütün bunlar; Onlar israfçılıq və firavanlıqla dolu gələcəyin əlamətləri idi. Ləklənmiş qutunun içərisində kino ulduzlarının fotoşəkilləri və kino biletləri var idi. Bacım bunları Vilhelmssonun kinoteatrından yığırdı; Onların hər birinin arxasında filmin adı, baş rollar və on filmdən verilən qeydlər var idi.

      O, əlində olan yeganə diski boşqaba oxşayan plastik qabın içinə qoymuşdu. Ona toxunmayacağım, nəfəsimlə belə toxunmayacağım üçün mənə ən böyük andlar vermişdi. Amma indi barmaqlarım titrəyirdi. Plakanı götürdüm və gitara çalan yaraşıqlı kişinin təsvir olunduğu parlaq örtüyü sığalladım. Üzərindəki adamın alnında bir tutam qara saç var idi və mənə gülümsəyirdi. Böyük ehtiyatla rekordu çıxartdım və pleyerin qapağını ehtiyatla qaldırdım. Bacımın onu necə işə saldığını xatırlamağa çalışaraq, diski dönər masaya yaxınlaşdırdım. Sonra rekordun çuxurunu orta kənara qoydum. Böyük maraqla onu işə salanda kürəyimdən tər axırdı.

      Orta lövhə əvvəlcə bir az tərpəndi, sonra dönməyə başladı. Mən dözə bilməyəcək qədər əsəbi idim. Qaçmaq istəyini boğdum.

      Donuz ətinin qovurma səsinə bənzər cızıltılı bir səs gəldi. Bir şeyin səhv olduğuna tam əmin idim. Mən rekordu yararsız hala saldım.

      BAM-BAM… BAM-BAM…

      Bitdi! Sərt akkordlar! Və sonra Elvisin alovlu səsi.

      Mən məəttəl qaldım. Udqunmaq yadımdan çıxdı, süzüldüyümü də hiss etmədim. Başım gicəllənmiş, gözlərim qaralmışdı. Nəfəs almağı unutdum.

      Gələcək budur. Gələcəyin səsi belə idi. Musiqi, yol quran maşınların gurultusu, sonsuz tıqqıltı, uzaq üfüqün qırmızı şəfəqinə doğru gurultulu kimi.

      Mən irəli əyilib pəncərədən bayıra baxdım. Özboşaldan maşınlardan tüstü qalxıb. İndi yolda son düzəlişləri edirdilər. Amma yük maşınından yola tökülən qara parlaq dəri kimi görünən asfalt deyil. Boz, topaqlı, murdar, lənətə gəlmiş çınqıl.

      Bu, biz Pajalalıların gələcəyə doğru pedal çevirəcəyimiz yol idi.

* * *

      Bütün maşınlar nəhayət yox olduqdan sonra məhəllə ətrafında ehtiyatlı kiçik gəzintilər etməyə başladım. Atdığım hər addımda dünya böyüyürdü. Yeni asfaltlanmış yolumuz digər yeni asfaltlanmış yollarla birləşir; Tarlalar işıqlı parklar kimi uzanırdı və nəhəng gözətçi itləri hürüb zəncirlərini cingildəyirdi. Nə qədər uzaqlaşsam, bir o qədər çox şey görəcəyəm. Dünya sonsuz idi, sanki davam edirdi. Əbədi yeriyə biləcəyimi anlayanda başım o qədər gicəlləndi ki, qusmaq kimi hiss etdim. Nəhayət, bütün cəsarətimi toplayıb yeni Volvomuzu yuyan atamın yanına getdim və soruşdum:

      "Dünya nə qədər böyükdür?"

      "Çox böyükdür" dedi.

      "Amma bunun bir yerdə bitməsi mütləqdir, elə deyilmi?"

      "Çində."

      Bu aydın cavab məni bir az da yaxşı hiss etdirdi.

      Bu o demək idi ki, dünyanın sonuna piyada çatmaq olar. Və çing-çonq danışan maili gözlü insanlar var idi.

      Yay ayları idi, hava cəhənnəm kimi idi. Köynəyimin qabağı yaladığım dondurma damcılarından ləkələnmişdi. Bağımızı, balaca təhlükəsiz dünyamı tərk etdim. İtirməkdən narahat olaraq arabir arxaya baxaraq dolaşırdım.

      Kəndin ortasındakı, indi uşaq meydançası olan köhnə xırmana gəldim. Yerli hökumət ora bir neçə yelləncək qoymuşdu və mən dar oturacaqlardan birinə yerləşdim. Mən sürəti artırmaq üçün həvəslə zəncirlərdən yellənməyə başladım.

      Tezliklə anladım ki, məni izləyirlər. Slaydda bir oğlan oturmuşdu. Hər an aşağı sürüşəcək kimi görünürdü. Amma o, şahin kimi hərəkətsiz, iri açılmış gözləri ilə məni izləyirdi.

      Dərhal dayandım. Oğlanda məni narahat edən bir şey var idi. Mən parka gələndə o, orada otura bilməzdi, sanki kimsə “Abrakadabra” dedi və o peyda oldu. Mən ona məhəl qoymamağa çalışdım və yelləncəyi başgicəlləndirici hündürlüyə qaldırdım ki, zəncirlər əllərimdən sürüşməyə başladı. Mən səssizcə gözlərimi yumdum. Mən sürətlə yerə doğru qövslə enir, sonra o biri tərəfdən göyə qalxırdım.

      Yenidən gözlərimi açanda o, qum СКАЧАТЬ