МУЛОҲАЗА: шаҳар назарияси. Ўқув қўлланма. Ибадулла Самандарович Байджанов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу МУЛОҲАЗА: шаҳар назарияси. Ўқув қўлланма - Ибадулла Самандарович Байджанов страница 11
Название: МУЛОҲАЗА: шаҳар назарияси. Ўқув қўлланма
Автор: Ибадулла Самандарович Байджанов
Издательство: Издательские решения
Жанр: История
isbn: 9785005344717
isbn:
711 йилда Гибралтарни кесиб ўтиб, араблар Франция жанубидаги Испанияни босиб олдилар ва 732 йилда Карл Мартелл томонидан мағлубиятга учраган Поитиерс жангида фақат Европада олдинга силжишларига чек қўйдилар. Шарқда ўрта Осиё арабларга қаттиқ қаршилик кўрсатди. 705—715 йилларда босиб олинганида араб қўмондони Кутеиба муслим 100 минг асирни қулликка олиб кетди.
728—737 йилларда Сўғдиянадаги қўзғолони ниҳоятда шафқатсизларча бостирилди. Араб маданияти ва илмининг ривожланишига арабларнинг қадимги муаллифларнинг асарлари билан танишиши ёрдам берди; Искандария ва бошқа босиб олинган шаҳарлар кутубхоналарида топилган ушбу асарлар араб тилига таржима қилинган ва кейинчалик араблардан Европага келган.
Араб шаҳри
Арабларнинг шаҳарсозлик фаолияти дастлаб органик эди улар ҳарбий лагерлар қурдилар, кўпинча олдиндан мавжуд бўлган шаҳарлар яқинида, уларнинг баъзилари вайрон қилинган кейинчалик, босиб олинган мамлакатни бошқариш учун, ҳукмдорларнинг қароргоҳлари жойлашган ва сарой хизматкорлар, ҳарбий отрядлар ва ҳунармандлар жойлаштирилган қалъалар (Шаҳристонлар) қурилди.
Шаҳристон яқинида савдо ва ҳунармандчилик аҳоли пунктлари ривожлана бошлади, улар ўз навбатида қалъа деворлари билан ўралган эди, миноралари баланд бўлган масжидлар Шаҳристонлар ва қуллар учун ажралмас аксессуари бўлди, қулларда ёпиқ йўлаклар, карвонсаройлар, мадрасалар, ванналар ва турар жойлар бўлган кенг бозорлар қурилди.
Ҳунармандлар профессионал асосда деворлар билан ўралган маҳаллаларда жойлашдилар, ўрта асрларда араб дунёсининг энг йирик марказлари Испаниядаги Кордоба ва Гранада, марказий Осиёда Дамашқ ва Бағдод бўлган.
Испаниядаги Кордоба
Кордоба масжиди
Рим кўприги. Кордоба
Архиология ва этнография музейи. Кордоба
Гранада, Испания
марказий Осиёда Дамашқ ва Бағдод бўлган.
Дамашқ
Дамашқ – 5000—6000 «ёш”да. Сурия пойтахти Дамашқ эрамиздан аввалги III минг йилликка тегишли бўлиб, VIII асрда барпо этилган Умавийлар масжиди шаҳарнинг энг диққатга сазовор ҳамда қадимий қисми ҳисобланди.
Бағдод халифатлиги
Ўрта Осиёда ўрта аср шаҳарлари ривожланишида арабларнинг таъсири бу ерда қадим замонлардан буён шаклланиб келган бой шаҳарсозлик анъаналари билан бирлаштирилди. Араблар истилоси даврида марказий Осиё шаҳарлари узоқ ва ранг-баранг тарихга эга бўлган.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».